Plac Politechniki w Warszawie

Plac Politechniki – plac w dzielnicy Śródmieście w Warszawie.

Plac Politechniki w Warszawie

Śródmieście Południowe
Widok z powietrza, od strony ulicy Polnej, w lewym górnym rogu widoczny Gmach Główny Politechniki Warszawskiej
Państwo	Polska
Miejscowość	Warszawa
Poprzednie nazwy	plac Jedności Robotniczej
Położenie na mapie Warszawy Plac Politechniki w Warszawie
Położenie na mapie Polski Plac Politechniki w Warszawie
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Plac Politechniki w Warszawie
52°13′12,3″N 21°00′43,7″E

Plac Politechniki przed 1939 rokiem

Tor wyścigów konnych znajdujący się w obecnym miejscu gmachu Wydziału Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej

Układ

Na placu zbiegają się ulice:

• Nowowiejska
• Noakowskiego
• Lwowska
• Jana i Jędrzeja Śniadeckich
• Polna.

Ze względu na małą szerokość tych ulic, tylko ulice Polna i Nowowiejska (po zachodniej części placu) mają charakter dwukierunkowy. Ulice Noakowskiego, Nowowiejska (ze strony wschodniej) oraz Śniadeckich wyłącznie doprowadzają ruch do placu, zaś Lwowska wyłącznie go wyprowadza.

Plac Politechniki zachował w dużej mierze kształt XVIII-wiecznego placu gwiaździstego. W większości jego otoczenia, przede wszystkim po północnej stronie przecinającej go ul. Nowowiejskiej znajduje się ścisła zabudowa wielkomiejska, z nieco cofniętą sylwetką Gmachu Głównego Politechniki Warszawskiej. Po południowej stronie tej ulicy znajduje się skwer oraz budynki Politechniki.

Główną ulicą i osią placu jest ul. Nowowiejska, wzdłuż której biegnie linia tramwajowa.

Historia

Plac został ukształtowany w ramach tzw. założenia ujazdowskiego oraz osi stanisławowskiej. Zaplanowano go pod koniec lat 60. XVIII wieku razem z dwoma innymi placami (Na Rozdrożu i Zbawiciela) wzdłuż tzw. Drogi Wolskiej (Królewskiej). Ze względu na przebiegające brzegiem placu wały miejskie (wzdłuż obecnej ulicy Polnej) plac posiadał gwiaździsty charakter tylko w swojej północnej części, co widoczne jest do dzisiaj.

W 1784 pomiędzy placem a dzisiejszym pl. Zbawiciela powstała osada Nowa Wieś, od której wzięła swoją nazwę ulica Nowowiejska^[1]

Pod koniec XIX i na początku XX wieku plac otoczyła zabudowa wielkomiejska. W 1902 został uregulowany w związku z budową gmachu głównego Politechniki Warszawskiej^[2].

Po stronie południowej placu, na Polu Mokotowskim, znajdował się tor wyścigów konych.

W czasie II wojny światowej część zabudowy uległa zniszczeniu. Uchwałą Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 19 grudnia 1949 nadano bezimiennemu dotychczas placowi nazwę plac Jedności Robotniczej^[3] dla upamiętnienia kongresu zjednoczeniowego PPR i PPS, który odbył się w gmachu Politechniki w dniach 15–21 grudnia 1948^[2].

W okresie powojennym budowa nowych budynków niezwiązanych z założeniem placu naruszyła jego założenie i układ. W latach 1965–1966 przy placu wzniesiono gmach Wydziału Elektroniki Politechniki Warszawskiej.

Plac nosił nazwę placu Jedności Robotniczej do 1989, gdy nadano mu obecnie obowiązującą nazwę plac Politechniki^[2].

Ważniejsze obiekty

• Gmach Główny Politechniki Warszawskiej
• Pomnik poświęcony udziałowi profesorów Politechniki Warszawskiej w akcji V1 i V2

Przypisy

1. Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 152. ISBN 83-86619-97X.
2. Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 655. ISBN 83-01-08836-2.
3. Uchwała nr 501 Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 19 grudnia 1949 r. w sprawie zmiany nazw ulic w m.st. Warszawie. „Dziennik Urzędowy m.st. Warszawy”. nr 4, poz. 24, s. 18, 1950-02-25.