Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Piotr Doroszenko[1][2] (ukr. Петро Дорошенко, Petro Doroszenko, zwany Doroszem; ur. w 1627 roku w Czehryniu, zm. 9 listopada?/19 listopada 1698) – hetman kozacki (Ukraina Prawobrzeżna) w latach 1665–1676.
 | |
| Hetman kozacki | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
9 listopada?/19 listopada 1698 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1665–1676 |
| Siły zbrojne | |
 | |
Był wnukiem Michała Doroszenki, hetmana kozackiego[1]. Przypuszczalnie kształcił się w Kolegium Kijowsko-Mohylańskim[1]. Od 1657 był pułkownikiem pułku pryłuckiego, potem został pułkownikiem pułku czehryńskiego. W czasach Pawła Tetery był generalnym esaułem i pułkownikiem czerkaskim[1].
Dążył do uniezależnienia Hetmanatu od Rzeczypospolitej i Carstwa Rosyjskiego, opierał się na sojuszu z Imperium Osmańskim i Chanatem Krymskim. Przeciwstawiał się podziałowi Ukrainy Naddnieprzańskiej pomiędzy Rzeczpospolitą a Rosję, dokonanym w rozejmie andruszowskim i chciał zachować jej integralność przez podporządkowanie jako protektorat Imperium Osmańskiemu.
... w polu zsiadłszy z konia, przepraszał mię; wyrzekł się wszystkich i tureckich protekcyj i przysiągł ze wszystkim wojskiem być wiernym Króla JMci poddanym.
W latach 1679–1682 pełnił funkcję wojewody carskiego w Wiatce[5].
Zmarł 9 listopada?/19 listopada 1698[6][7] w Jaropołczu koło Moskwy[5], gdzie został pochowany[7].
Znawca postaci hetmana Piotra Doroszenki, Jan Perdenia pisał o nim:
"Był patriotą Ukrainy Kozackiej. Od chwili gdy został wybrany hetmanem (...) dążył do odzyskania niezależności i zjednoczenia Ukrainy z zachodnimi ziemiami ruskimi włącznie. (...) O wyznaczone sobie cele walczył do końca, nie licząc się z ponoszonymi przez naród stratami. Wszystkie nieszczęścia ludności, które miały być ofiarą na ołtarzu niepodległości Ukrainy, służyły też zaspokojeniu jego ambicji."[8]
A także:
"Współcześni, których zbyt drogo kosztowało hetmaństwo Doroszenki i protektorat turecki, nie docenili jego zamiarów. W wyniku walk i przemarszów obcych wojsk kraj został zrujnowany, a znaczna część ludności wyginęła lub została uprowadzona w jasyr. Sam Doroszenko oporne osiedla przeznaczał na jasyr i obojętnie patrzył na tłumy ludzi pędzonych przez Czehryń w tatarskich łykach na Krym."[9]
Z kolei Franciszek Rawita-Gawroński scharakteryzował go w sposób następujący:
Doroszenko, który przez długie lata wichrzył bez skutku i bez pożytku, walcząc przeciwko Rzptej sam lub wspólnie z Turcyą, jako jej wasal, doszedł nareszcie do kresu obłudy i bezmyślności politycznej. W tym dziwnym wirze swego życia przekonał się niewątpliwie, że poddanie się Turcyi jest ruiną kraju i ludzi. Rzptej starym kozackim zwyczajem nie ufał — była zbyt arystokratyczną, zbyt szlachecką, zbyt kulturalną dla niego, a przytem dzieliła go od niej religia; Turcya całym swoim ustrojem państwowym, gospodarstwem baszów i religią odpychała go od siebie. Pozostawała zatem Moskwa, w której ramiona przerzucił się[10].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
