Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pasmo Pewelskie – pasmo szczytów górskich i wzgórz ciągnące się od Jeziora Żywieckiego w Żywcu i doliny Koszarawy w Pewli Małej w północno-wschodnim kierunku do doliny Kocońki. W regionalizacji fizycznogeograficznej Polski według Jerzego Kondrackiego zaliczane jest do Beskidu Makowskiego[1], w nowszej regionalizacji z 2018 roku do Pasm Pewelsko-Krzeszowskich[2].
Dawna nazwa pasma to Czeretniki i pochodzi od szczytu Czeretnik. Wymienia ją Andrzej Komoniecki w „Chronografii albo Dziejopisie Żywieckim”: Ceretnik rzeka wypada od góry Ceretnikiem nazwanej i łączy się z Kocońką u ślemieńskiego Kościoła. Począwszy od 1855 r. na austriackich mapach pojawiła się błędna nazwa szczytu Baków (jest to przekręcona nazwa znajdującego się na południowych stokach tego szczytu przysiółka o nazwie Bąków). Całe pasmo góry Czeretnik Komoniecki nazywał „Wierzchowiną Ceretniki”. Nazwę Pasmo Pewelskie wprowadził Kazimierz Sosnowski dla określenia pasma górskiego między Jeleśnią i Kotliną Żywiecką i nazwa ta upowszechniła się na mapach i w przewodnikach turystycznych. Zdaniem Aleksego Siemionowa pasmo powinno mieć nazwę Czeretniki[3].
Pasmo Pewelskie ma długość około 15 km[4]. Południowo-wschodnie zbocza pasma opadają do doliny Pewlicy i Lachówki, północno-zachodnie do Kotliny Żywieckiej i doliny Łękawki. Doliny tych rzek i potoków całkowicie oddzielają Pasmo Pewelskie od sąsiednich pasm górskich, jedynie przez Przełęcz Hucisko łączy się ono z Pasmem Laskowskim[5]/>.
Lasy w stosunkowo niskim i mającym dość łagodnie nachylone stoki Paśmie Pewelskiem zostały w wyniku wielowiekowej działalności ludzkiej w większości wycięte i zamienione na pola uprawne[1]. Zabudowania gospodarstw dochodzą aż na sam grzbiet pasma. Dzięki temu, że na grzbiecie są pola uprawne, ze szlaku turystycznego wiodącego tym grzbietem rozciągają się szerokie widoki<. Obecnie wiele dawnych pól ornych zamienionych zostało na łąki i pastwiska, części z nich już w ogóle nie uprawia się i stopniowo zarastają one lasem[4].
W kolejności od zachodu na wschód w głównym grzbiecie Pasma Pewelskiego znajdują się następujące szczyty (nazwy według państwowego rejestru nazw geograficznych[4], w nawiasie według mapy Compassu[5], wysokości według topograficznej mapy Geoportalu[6]):
Po północno-zachodniej stronie tego ciągu głównych wzniesień Pasma Pewelskiego znajdują się dwa równoległe ciągi wzniesień z kulminacjami: Biedaszkowski Groń (623 m), Łyska (614 m), Barutka (616 m), Ostry Groń (638 m), Groń i Jasna Górka (503 m)[4]. Swoimi północno-zachodnimi stokami opada on do Kotliny Żywieckiej, zaś od głównego ciągu wzniesień Pasma Pewelskiego oddzielony jest doliną potoku Pewlica (zachodnia)[5].
żółty (tzw. „Perć Kursantów”): Jeleśnia (Mutne) – Janikowa Grapa – Garlejów Groń – Zwaliska – Baków – Ubocz – Gachowizna. Czas przejścia: 2:30 h, ↓ 2.10 h[5]
niebieski: Ślemień – Gachowizna – Przełęcz Hucisko. Czas przejścia: 1.20 h, ↓ 1:20 hSeamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
