Partia Antymasońska

Partia Antymasońska^[1] (ang. Anti-Masonic Party) – partia polityczna istniejąca i działająca w Stanach Zjednoczonych w latach 1828–1840.

Partia Antymasońska

Państwo	Stany Zjednoczone
Lider	William Wirt Thaddeus Stevens
Przewodniczący	Thurlow Weed
Data założenia	1828
Data rozwiązania	1840
Ideologia polityczna	antymasoneria

Thurlow Weed, przewodniczący Partii Antymasońskiej

William Wirt, kandydat na prezydenta w 1832

Historia

Pierwsze grupy sprzeciwiające się działalności wolnomularskiej powstały w Stanach Zjednoczonych w połowie lat 20. XIX wieku^[2]. W 1826 roku mason William Morgan z Batavii, niezadowolony z działalności loży, postanowił upublicznić działalność jej członków^[3]. Kiedy ogłosił ten plan, we wrześniu został uprowadzony do Fortu Niagara, gdzie słuch o nim zaginął^[3]. Zniknięcie i domniemana śmierć wzmogła nastroje antymasońskie w społeczeństwie amerykańskim^[2]. Rok później pierwsze grupy przeciwne wolnomularstwu zorganizowały konwencję, a w 1828 roku powołały komitet polityczny, którego celem było utworzenie partii^[4].

Działalność

Liderem został Thurlow Weed^[4]. W tym samym roku odbywały się wybory do legislatur stanowych i prezydenckie^[4]. Antymasoni zdobyli kilkanaście mandatów w legislaturze Nowego Jorku, a w wyborach prezydenckich zdecydowanie popierali Johna Quincy’ego Adamsa, twierdząc że jego przeciwnik, Andrew Jackson, jest zwolennikiem masonów^[4]. Ich postulaty były przedstawiane w gazecie „Antimasonic Enquires”^[4]. Po porażce Adamsa, antymasoni pozostali jedyną opozycją w kraju, a ich ruch rozwijał się głównie w stanach Nowej Anglii: Massachusetts, Connecticut, Vermont, a także Ohio, Pensylwanii i Nowym Jorku^[4]. Ich postulaty opierały się głównie na hasłach związanych ze sprzeciwem wobec tajnych stowarzyszeń^[4]. Ponadto zarzucali korupcję organom administracji publicznej i głosili suwerenność ludu^[4]. Dzięki temu uzyskali duże poparcie wśród farmerów, klasy średniej i niższej, a także od osób, które dotąd były politycznie bierne^[5]. W 1830 roku do zwolenników antymasonów dołączyły protestanckie grupy religijne: baptyści, metodyści i kongregacjonaliści^[5]. W tym samym roku zwołano ogólnokrajową konwencję partii, gdzie wystawiono kandydatów na gubernatorów^[5]. Rok później w Baltimore odbyła się następna konwencja, w czasie której nominowano Williama Wirta jako kandydata na prezydenta i Amosa Ellmakera, jako kandydata na wiceprezydenta na wybory w 1832 roku^[3]. Duet nie odniósł sukcesu wyborczego, w wyniku czego już rok później liderzy z Nowego Jorku zaczęli przechodzić do nowo formującej się Partii Wigów^[3]. Przed wyborami w 1836 roku większość ze struktur stanowych już nie istniała, a jej zwolennicy popierali kandydata wigów – Williama Henry’ego Harrisona^[5]. Najdłużej Partia Antymasońska istniała w Pensylwanii i Vermoncie^[5]. Ostatnia konwencja odbyła się w Filadelfii w 1838 roku, gdzie delegaci poparli Harrisona^[3].

Wybory prezydenckie	Kandydat	Głosy powszechne	Głosy elektorskie
1832	William Wirt	100 715[6]	7[7]

Wybory do Izby Reprezentantów	Liczba mandatów[8]
1828	5
1830	17
1832	25
1834	16
1836	7
1838	6

Przypisy

1. Bartnicki 1995 ↓, s. 162.
2. Rusinowa 1994 ↓, s. 64.
3. Anti-Masonic Party. Encyklopedia Britannica. [dostęp 2018-02-26]. (ang.).
4. Rusinowa 1994 ↓, s. 65.
5. Rusinowa 1994 ↓, s. 66.
6. US President – National Vote. Our Campaign. [dostęp 2017-05-16]. (ang.).
7. Electoral College Box – 1832. NARA. [dostęp 2017-05-16]. (ang.).
8. Party Divisions of the House of Representatives. United States House of Representatives. [dostęp 2018-02-27]. (ang.).

Bibliografia

• Izabella Rusinowa: Z dziejów amerykańskich partii politycznych. Warszawa: Egross, 1994. ISBN 83-85253-52-1. (pol.).
• Andrzej Bartnicki: Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995. ISBN 83-01-11894-6. (pol.).