Loading AI tools
park krajobrazowy w województwie śląskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Park Krajobrazowy „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich” – park krajobrazowy w zachodniej części województwa śląskiego, założony w 1993, celem zachowania, ochrony i popularyzacji walorów przyrodniczych i kulturowych objętego nim obszaru.
 | |
| park krajobrazowy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie |
Czerwionka-Leszczyny, Gaszowice, Jejkowice, Knurów, Kornowac, Kuźnia Raciborska, Lyski, Nędza, Orzesze, Pilchowice, Racibórz, Rybnik, Rydułtowy, Sośnicowice, Suszec, Żory |
| Data utworzenia |
1993 |
| Akt prawny |
Rozporządzenie nr 181/93 Woj. Katowickiego z 23 listopada 1993 r. |
| Powierzchnia |
493,87 km² |
| Powierzchnia otuliny |
140,10 km² |
| Obszary chronione | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°11′20″N 18°28′37″E | |
| Strona internetowa | |
Powierzchnia parku wynosi 49 387 ha. Natomiast powierzchnia otuliny liczy 14 010 ha (składa się z 5 niestykających się ze sobą obszarów). Swoją powierzchnią obejmuje północno-wschodnią część Raciborza (począwszy od wschodniego brzegu kanału Ulgi wraz z dzielnicą Markowice aż po wschodnią granicę miasta wraz z Arboretum Bramy Morawskiej – na terenie miasta zajmuje powierzchnię ok. 12 km²), północną część Rybnika, a także następujące gminy lub ich części: Czerwionka-Leszczyny, Gaszowice, Jejkowice, Knurów, Kornowac, Kuźnia Raciborska, Lyski, Nędza, Orzesze, Pilchowice, Rydułtowy, Sośnicowice, Suszec, Żory. Park należy pod względem powierzchni do największych parków w Polsce[1][2].
Według struktury użytkowania gruntów lasy zajmują powierzchnię 28 387 ha (58,4%), użytki rolne – 16 806 ha (34,03%), wody – 635 ha (1,28%) oraz nieużytki i tereny zurbanizowane obejmujące 3 106 ha (6,29%)[1][2].
W obrębie parku znajduje się rezerwat przyrody Łężczok[3], założony w 1957 r., o powierzchni 477,38 ha[4].
Oprócz naturalnych walorów przyrodniczych ochronie podlegają wartości historyczno-kulturowe. Zalicza się do nich krajobraz ukształtowany w wyniku działalności cystersów, którzy przybyli do Rud z Francji w 1258 roku Zakonnicy, znani z pracowitości i gospodarności, przyczynili się do rozwoju gospodarczego obszaru. Na terenie parku zachowały się pozostałości pocysterskiej kuźnicy miedzi z XVIII wieku (Ruda Kozielska), kopalni rud żelaza z XVIII wieku (Trachy), hut żelaza z XVI-XIX wieków, hałd poeksploatacyjnych itp. W Rudach zachował się pocysterski kościół i zespół klasztorno-pałacowy z jednym z największych w Polsce parków w stylu angielskim.
23 listopada 1993 roku w celu ochrony przyrodniczych, kulturalnych i krajobrazowych walorów ziemi raciborskiej oraz rybnickiej Rozporządzeniem Nr 181/93 Wojewody Katowickiego (Dz. Urz. Woj. Kat. z 1993 r., Nr 15/93, poz. 130) został powołany Park Krajobrazowy Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich[1][2]. Park od 2000 roku wchodzi w skład Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego.
Ochronie podlegają pozostałości naturalnych lasów łęgowych i grądowych, typowych dla doliny górnej Odry oraz stawy – tereny lęgowe ptaków i siedliska rzadkiej roślinności błotnej i wodnej (m.in. cibora żółta, kotewka orzech wodny). Pomniki przyrody ożywionej i nieożywionej to m.in. głaz narzutowy na północny wschód od Rybnika-Paruszowca.
W Rudach znajduje się jeden z jego ośrodków edukacyjnych.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
