Pałac Małachowskich w Warszawie

Pałac Małachowskich^[2], także pałac Małachowskiego^[3], pałac Loupia^[3] – pałac wzniesiony w stylu barokowym w połowie XVIII wieku, znajdujący się przy ulicy Senatorskiej 11 w Warszawie.

Pałac Małachowskich w Warszawie

nr rej. 519 z 1 lipca 1965[1]
Pałac Małachowskich od strony ul. Krakowskie Przedmieście
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miejscowość	Warszawa
Adres	ul. Senatorska 11
Typ budynku	pałac
Styl architektoniczny	barok
Ukończenie budowy	XVIII w.
Odbudowano	1947–1948
Pierwszy właściciel	Józef Benedykt Loupia
Położenie na mapie Warszawy Pałac Małachowskich w Warszawie
Położenie na mapie Polski Pałac Małachowskich w Warszawie
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Pałac Małachowskich w Warszawie
52°14′46,86″N 21°00′45,29″E

Opis

Zbudowany w pierwszej połowie XVIII wieku dla Józefa Benedykta Loupia, burmistrza Warszawy, który nabył teren pomiędzy Senatorską a Krakowskim Przedmieściem od rodziny Grzybowskich w 1731. W 1750 rozbudowany i upiększony przez kanclerza wielkiego koronnego Jana Małachowskiego prawdopodobnie według projektu Jakuba Fontany^[4]. Pierwotnie posiadał skrzydła boczne ujmujące dziedziniec od strony Krakowskiego Przedmieścia^[5].

Po sprzedaży pałacu przez Mikołaja Małachowskiego, w latach 1784–1785 na części dziedzińca powstała kamienica nowego właściciela – firmy „Roesler & Hurtig”. Był to jeden z pierwszych w Warszawie domów handlowych z witrynami sklepowymi. Po połączeniu oficynami, kamienica Hurtiga i Roeslera stanowiła z pałacem jedną całość^[4].

Po przebiciu do Krakowskiego Przedmieścia, w 1888 pałac uzyskał nową fasadę od strony ul. Miodowej^[3].

Od 1915 na pierwszym piętrze pałacu miała swoją siedzibę Szkoła Nauk Społecznych i Handlowych, a następnie (do 1927) jej następczyni – Szkoła Nauk Politycznych^[6].

Po zniszczeniach II wojny światowej pałac odbudowano w latach 1948–1949 na podstawie projektu Zygmunta Stępińskiego^[5]. Budynkowi przywrócono barokowy wygląd. Później odbudowano kamienicę, jednak bez lewej oficyny, łącznika pomiędzy nią a pałacem, osłaniając w ten sposób jego elewację od strony ul. Miodowej^[4].

W 1965 roku pałac został wpisany do rejestru zabytków^[1]

Budynek jest siedzibą Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego^[3] i Towarzystwa Polsko-Szwedzkiego^[7].

Przypisy

1. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków (księga A) − na 30 czerwca 2024 roku. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 55. [dostęp 2024-08-13].
2. Tomasz Grygiel: Pałac Małachowskich i dom Roeslera. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982, s. 5. ISBN 83-01-02662-6.
3. Juliusz A. Chrościcki, Andrzej Rottermund: Atlas architektury Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1977, s. 194.
4. Tadeusz S. Jaroszewski: Księga pałaców Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1985, s. 84. ISBN 83-223-2047-7.
5. Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 601. ISBN 83-01-08836-2.
6. Tomasz Grygiel: Pałac Małachowskich i dom Roeslera. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982, s. 77–78, 82. ISBN 83-01-02662-6.
7. Małgorzata Zubik: Ratusz chce pałac w centrum Warszawy, na którego odbudowę zrzucali się Szwedzi. Wystawił im gigantyczny rachunek. [w:] Gazeta Stołeczna [on-line]. 22 lipca 2024. [dostęp 2024-07-23].