Płyn w jamie opłucnej

Płyn w jamie opłucnej – może gromadzić się w następujących sytuacjach:

• wzrost ciśnienia hydrostatycznego w naczyniach krwionośnych opłucnej ściennej
• utrudnienie odpływu chłonki przez naczynia chłonne
• zmniejszenie ciśnienia onkotycznego wskutek np. hypoalbuminemii.

Rozpoznanie obecności płynu opłucnowego

• badanie lekarskie oparte na opukiwaniu, które wykazuje stłumienie odgłosu opukowego i badaniu drżenia głosowego, które zanika. Powyższe techniki nie pozwalają na wykrycie niewielkich ilości płynu opłucnowego (poniżej 300–400 ml.)

Zobacz więcej w artykule Choroby układu oddechowego, w sekcji Różnicowanie na podstawie objawów przedmiotowych.

• RTG klatki piersiowej w projekcji PA wykazuje powyżej 200 ml płynu. Płyn układa się w charakterystyczną elipsowatą linię zwaną linią Ellisa i Damoiseau.
  • mniejsze ilości płynu można wykryć w pozycji bocznej lub badaniu przy użyciu tak zwanego promienia poziomego (zdjęcie RTG wykonuje się u leżącego chorego, w pozycji na boku podejrzewanym o obecność płynu)
• USG wykazuje obecność ponad 100 ml płynu
• TK klatki piersiowej pozwala na wykazanie ponad 50 ml płynu opłucnowego

Możliwe przyczyny obecności płynu w jamie opłucnowej

Płyn w jamie opłucnowej w chorobach innych niż nowotwory złośliwe

Płyn przesiękowy

• niewydolność serca
• marskość wątroby
• dializa otrzewnowa
• zespół nerczycowy
• zespół żyły głównej górnej
• obrzęk śluzowaty
• zator płucny

Płyn wysiękowy

• choroby zakaźne
  • choroby bakteryjne
  • gruźlica
  • grzybice
  • choroby wirusowe
  • choroby pasożytnicze
• zatorowość płucna
• choroby układu pokarmowego
  • zapalenie trzustki
  • perforacja przełyku
  • ropień w jamie brzusznej
• choroby układowe tkanki łącznej
  • reumatoidalne zapalenie stawów
  • toczeń rumieniowaty układowy
  • zespół Churga-Strauss
• niepożądane działanie leku
  • nitrofurantoina
  • dantrolen
  • methysergid
  • bromokryptyna
  • interleukina 2
  • prokarbazyna
  • amiodaron
• azbestoza
• chylothorax
• krwiak opłucnej
• stany pooperacyjne
  • zabiegi operacyjne w zakresie jamy brzusznej
  • pomostowanie aortalno-wieńcowe
• sarkoidoza
• zespół Dresslera
• mocznica
• zespół żółtych paznokci^[1]

Płyn w jamie opłucnowej w nowotworach złośliwych

Może być rezultatem

• miejscowego naciekania nowotworu
• jego działania na cały organizm
  • zatorowość płucna
  • hipoalbuminemia
• powikłania radioterapii
• niepożądanego działania leku
  • metotreksat
  • prokarbazyna
  • cyklofosfamid
  • mitomycyna
  • bleomycyna^[2]

Badanie płynu opłucnowego

• badania biochemiczne
  • poziom białka
  • LDH
  • pH
  • glukoza
  • cholesterol
  • trójglicerydy
  • amylaza
• hematokryt
• skład komórkowy
  • neutrofilia w przypadku zakażeń bakteryjnych
  • limfocytoza w gruźlicy i nowotworach
  • eozynofilia w azbestozie, zakażeniach pasożytniczych, zespół Churga i Strauss
• badanie cytologiczne
• badanie mikrobiologiczne (obecność prątków gruźliczych)
• badania immunologiczne (przeciwciała przeciwjądrowe, czynnik reumatoidalny, markery nowotworowe)