Hematokryt

Hematokryt (liczba hematokrytowa, wskaźnik hematokrytowy; stgr. αίμα krew, κριτής; gr. krinein – oddzielać^[1]; oznacza się skrótem Ht lub Hct) – stosunek objętości erytrocytów do objętości pełnej krwi^[2]. Wyrażany jest zwykle w procentach lub w postaci ułamka (tzw. frakcji objętości).

Sposób oznaczania

Klasyczny sposób oznaczania wskaźnika hematokrytowego to metoda mikroskopowa^{[potrzebny przypis]} lub makrometoda. Ta druga polega na umieszczeniu krwi w skalibrowanej i heparynizowanej kapilarze. Jeden koniec takiej kapilary uszczelnia się. Wirowanie prowadzi się przy 3000 obrotach na minutę przez około 30 minut lub 6000 obrotach na minutę przez 5 minut^[3]. Wysokość osiadłego na dnie słupa erytrocytów w stosunku do wysokości całego słupa próbki jest właśnie szukanym wskaźnikiem.

Prawidłowe wskaźniki:

• kobiety: 35–45%^[4]
• mężczyźni: 40–50%^[4]
• noworodki 45–60%^[4]
• dzieci do 10 r.ż. ~35%^[4]
• koń: 35%^[5]
• kot 45%^[5]
• krowa: 35%^[5]
• owca: 40%^[5]
• pies: 45%^[5]
• świnia: 40%^[5]
• ptaki: od 26 do 56%^[6]

Diagnostyka

Spadek poziomu hematokrytu może świadczyć o przewodnieniu albo niedokrwistości^[2]. Występuje również po krwawieniach (składniki morfotyczne są wolniej odtwarzane)^[3] oraz w trakcie ciąży^[2]. Występuje również u młodych zwierząt po spożyciu siary (białka we krwi powodują zwiększenie objętości osocza)^[3].

Zwiększenie poziomu następuje w nadkrwistości (np. czerwienica prawdziwa, wtórna i rzekoma)^[2]. Podwyższony poziom świadczy najczęściej^{[potrzebny przypis]} o odwodnieniu izotonicznym^[7] lub jest wynikiem nadprodukcji erytrocytów. Może też być wynikiem wzrostu objętości poszczególnych erytrocytów^[3].

Inne wskaźniki pomocne przy interpretacji wyniku:

• liczba erytrocytów w litrze krwi
• całkowita objętość krwi^[3]

Zobacz też

• morfologia krwi