Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Order Guadalupe (hisz. Orden de Guadalupe) – meksykański order, trzykrotnie ustanawiany i znoszony w latach 1822–1823, 1853–1855 i 1863–1867. W pierwszych dwóch okresach było to najwyższe odznaczenie państwowe. Ustanowiony został na cześć Matki Boskiej z Guadalupe[1][2][3][4][5].
W Polsce jest obecnie znany pod nazwą Order Najświętszej Marii Panny z Guadalupe[6][7]. Dawniej, podczas dwudziestolecia międzywojennego używano nazwy Order Najświętszej Marii Panny Gwadelupskiej[8], a na przełomie XIX i XX wieku – Order Guadalupy[9].
Trzy słowa napisane naokoło owalnego medalionu z portretem patronki umieszczonego w środku odznaki i gwiazdy orderowej – „Religión Independencia Union” (z hisz. Religia Niepodległość Jedność) – były dewizą orderu[4].
Ustanowiony 20 lutego 1822 pod nazwą Orden Imperial de Guadalupe przez cesarza Augustyna I Iturbide, władcę I Cesarstwa Meksyku, służył do nagradzania tych, których odwaga, talenty i cnoty obywatelskie przyczyniły się do uzyskania niepodległości i których działalność przyczyniła się do zwiększenia chwały i blasku Meksyku[1][10].
Dzielił się na trzy klasy:
Order mógł otrzymać jedynie wierny wyznania rzymskokatolickiego. Wielkim Mistrzem był aktualnie panujący władca, któremu przysługiwał łańcuch orderowy[10]. Po abdykacji cesarza 19 marca 1823 i powstaniu republiki nadawanie orderu zostało zawieszone[1][2].
Prezydent Meksyku gen. Antonio López de Santa Anna przywrócił go 11 listopada 1853 pod zmienioną nazwą Orden Mexicana de Guadalupe. Miał stanowić wyróżnienie dla znamienitych obywateli poświęcających się dla dobra narodu. Otrzymał nowy wygląd i statuty wzorowane na hiszpańskich statutach Orderu Karola III, zmieniły się też nazwy dwóch niższych klas[1][11]:
Limity odznaczonych nie dotyczyły obcokrajowców[11]. Wielkim Mistrzem był aktualnie urzędujący prezydent, któremu przysługiwał łańcuch orderowy[11]. Po obaleniu gen. Santa Anny w rewolucji ayutlańskiej pod przywództwem Juana Álvareza, order został zniesiony 12 października 1855 roku[1].
Interwencja francuska i ustanowienie II Cesarstwa Meksyku wprowadziły na tron cesarski Maksymiliana I Habsburga. Jeszcze przed przybyciem władcy, cesarski rząd dekretem z 30 czerwca 1863 wznowił nadawanie orderu pod nową nazwą Orden de Guadalupe[1][12], ale odznaczono nim w tym roku jedynie dwóch cudzoziemskich dygnitarzy – ambasadora Francji w Meksyku oraz dowódcę francuskiego korpusu ekspedycyjnego. Po objęciu władzy cesarz zatwierdził order dekretem z 10 kwietnia 1865 roku. Utrzymano w nim wygląd insygniów z czasów republikańskich, ale ustanowiono nowe statuty i podział na pięć klas[1][13]:
Limity odznaczonych nie dotyczyły cudzoziemców. Wielkim Mistrzem był aktualnie panujący władca, któremu przysługiwał łańcuch orderowy[13]. Obalenie oraz egzekucja cesarza 19 czerwca 1867 i powstanie II Republiki Meksyku zniosło ostatecznie to odznaczenie w tym samym roku[1][2].
Insygnia Orderu Guadalupe w 1. okresie | ||||||
![]() |
![]() | |||||
Łańcuch wielkiego mistrza | Krzyż Wielki | |||||
![]() |
![]() | |||||
Gwiazda I klasy | Numerariusz | |||||
![]() | ||||||
Supernumerariusz |
Insygnia Orderu Guadalupe w 2. i 3. okresie | ||||||
![]() |
![]() | |||||
Łańcuch Wielkiego Mistrza | Krzyż Wielki | |||||
![]() |
![]() | |||||
Gwiazda I i II klasy | Komandor | |||||
![]() |
![]() | |||||
Oficer | Kawaler |
Meksykanie[15]:
Obcokrajowcy w latach[14][15]:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.