Olszyny (gmina Rzepiennik Strzyżewski)

Olszyny – wieś znajdująca się w powiecie tarnowskim, w województwie małopolskim sołectwo w gminie Rzepiennik Strzyżewski. W 2021 roku miejscowość liczyła 2146 mieszkańców^[4]. Olszyny są typową małopolską wsią, w której dominują małe, tradycyjne gospodarstwa^[5].

Olszyny

wieś
Widok na wieś
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	tarnowski
Gmina	Rzepiennik Strzyżewski
Liczba ludności (2022)	2146[1]
Strefa numeracyjna	14
Kod pocztowy	33-164[2]
Tablice rejestracyjne	KTA
SIMC	0829431
Położenie na mapie gminy Rzepiennik Strzyżewski Olszyny
Położenie na mapie Polski Olszyny
Położenie na mapie województwa małopolskiego Olszyny
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego Olszyny
49°48′35″N 21°08′35″E[3]

Położenie

Pod względem geograficznym miejscowość znajduje się na Pogórzu Ciężkowickim. Zabudowania i pola wsi zajmują rozległą dolinę potoku Olszynka oraz stoki okolicznych wzniesień; od północnej strony jest to Pasmo Brzanki^[6].

Części wsi

Integralne części wsi Olszyny^[7][8]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0829448	Lipie	część wsi
0829454	Mościska	część wsi
0829460	Nadole Południowe	część wsi
0829477	Nadole Północne	część wsi
0829483	Nagórze Południowe	część wsi
0829490	Nagórze Północne	część wsi
0829508	Dział	część wsi
0829514	Potoki	część wsi
0829520	Przylaski	część wsi
0829537	Ratówki	część wsi
0829543	Serwoniec	część wsi
0829550	Wyręby	część wsi

Historia

Olszyny lokowano w połowie XIV wieku. W 1386 roku Władysław II Jagiełło nadal Olszyny, wraz z kilkoma sąsiednimi wsiami, Spytkowi herbu Leliwa z Melsztyna. W 1510 roku, w wyniku zamiany, wieś stała się własnością Jordanów herbu Trąby^[9]. W 1580 roku w Olszynach wybudowano pierwszy drewniany kościół^[10]. Prywatna wieś szlachecka, własność kasztelanowej krakowskiej Anny z Sieniawskich Jordanowej, położona była w 1595 roku w powiecie bieckim województwa krakowskiego^[11]. W 1858 roku utworzono we wsi pierwszą, początkowo jednoklasową, szkołę^[12]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa tarnowskiego.

Zabytki

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[13].

• Kościół parafialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego;
• cmentarz wojenny nr 113 z okresu I wojny światowej, zaprojektowany przez Jana Szczepkowskiego;
• kapliczka pw. MB Częstochowskiej.

Pomnik Lotników Polskich w Olszynach

Osobny artykuł: Pomnik Lotników Polskich w Olszynach.

Pomnik upamiętniający siedmiu polskich lotników z jednostki lotniczej RAF, którzy zginęli w katastrofie samolotu w czasie II wojny światowej.

Turystyka

W centralnej części wsi, niedaleko kościoła, początek ma czerwony szlak turystyczny, prowadzący w kierunku grzbietu Pasma Brzanki (przysiółek Ratówki). Szlak został wyznakowany na wiosnę 2017 roku przez tarnowski Oddział PTTK. Jest szlakiem łącznikowym. Na Ratówkach zbiega się z długodystansowym szlakiem pogórzańskim koloru żółtego Dynów – Siedliska. Idąc dalej w kierunku zachodnim, dojść można do wieży widokowej na Brzance. Szlak ma długość 5 km, suma przewyższeń 182 metry, a szacowany czas przejścia wg drogowskazów PTTK to: 1 h 45 min wyjście na grzbiet i 1 h 30 min zejście^[14].

Galeria

• 
  Kościół parafialny z 1900
• 
  Cmentarz wojenny nr 113
• 
  Szkoła Podstawowa

Zobacz też

• Olszyny, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 519.