Loading AI tools
Obiekty sakralne w Bydgoszczy – lista zawierajca obiekty na terenie Bydgoszczy, przeznaczone do kultu religijnego. Większość stanowią kościoły rzymskokatolickie a także kaplice przy szkołach katolickich, cmentarzach i domach rekolekcyjnych. Prócz kościołów rzymskokatolickich w Bydgoszczy na początku XXI wieku istniało ok. 18 parafii i zborów innych wyznań, w tym większość protestanckich, poza tym 14 zborów Świadków Jehowy korzystających z 4 Sal Królestwa[1].
W Bydgoszczy znajdują się: jedna Katedra, dwie bazyliki mniejsze, pięć sanktuariów diecezji bydgoskiej, 43 kościoły parafialne, dwa kościoły rektoralne, 4 kaplice zakonne, 14 kaplic mszalnych (przy szpitalach, zakładach karnych itp.) oraz dwie kaplice cmentarne[2].
Lista zawiera wykaz kościołów rzymskokatolickich (parafialnych i rektoralnych plus ważniejsze kaplice), znajdujących się na terenie Bydgoszczy. Kolejność ustalono w oparciu o chronologię powstania świątyń.
| Nr | Nazwa | Data powstania kościoła (parafii) | Tytuł, funkcja | Zakon | Adres | Liczebność parafii | Uwagi |
| 1. | Katedra św. Marcina i Mikołaja | 1346, 1425-1466 (1346) | Katedra Diecezji Bydgoskiej, Sanktuarium maryjne Matki Bożej Pięknej Miłości, parafialny | Siostry Maryi Niepokalanej | Ul. Farna 2 (Stare Miasto) | 2300 | zabytkowy, Strona |
| 2. | Kościół pobernardyński Najświętszej Maryi Panny Królowej Pokoju | 1485, 1552-1557 (1863) | garnizonowy, pierwotnie kościół zakonny bernardynów (1552-1830) | – | Ul. Bernardyńska 2 (Stare Miasto) | – | zabytkowy, Strona |
| 3. | Kościół Rektorski Braci Mniejszych Kapucynów pw. Wniebowzięcia NMP zwany Klaryskami | 1582-1615 | rektorski, akademicki, pierwotnie kościół zakonny klarysek (1615-1835) | Kapucyni | Ul. Gdańska 2 (Stare Miasto) | – | zabytkowy, Strona |
| 4. | Kościół św. Mikołaja | 1430, 1598, 1927-1930 (1430) | parafialny | Szarytki | ul. Wyzwolenia 2 (Fordon) | 7500 | zabytkowy, Strona |
| 5. | Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła | 1872-1876 (1946) | parafialny, pierwotnie ewangelicki | – | Plac Wolności (Śródmieście) | 8100 | zabytkowy, Strona |
| 6. | Kościół św. Jana Apostoła i Ewangelisty | 1877-1879 (1990) | parafialny, pierwotnie ewangelicki | – | ul. gen. Sikorskiego 8 (Fordon) | 5400 | zabytkowy, Strona |
| 7. | Kaplica pw. Bożego Ciała przy klasztorze Klarysek od Wieczystej Adoracji | 1901 (1925) | kaplica | Klaryski od wieczystej Adoracji | Ul. Gdańska 56 (Śródmieście) | – | zabytkowy, Odnośnik |
| 8. | Kościół św. Andrzeja Boboli | 1903 (1967) | parafialny, pierwotnie ewangelicki | Jezuici | Plac Kościeleckich 7 (Stare Miasto) | 2700 | zabytkowy, Strona |
| 9. | Kościół Miłosierdzia Bożego | 1905 (1946) | parafialny, pierwotnie ewangelicki | – | ul. Nakielska 68 (Wilczak) | 5800 | zabytkowy, Strona |
| 10. | Kościół św. Józefa Rzemieślnika | 1903-1906 (1946) | parafialny, pierwotnie ewangelicki | – | ul. Władysława Bełzy 11 (Wyżyny) | 3480 | zabytkowy, Strona |
| 11. | Kościół Matki Bożej Królowej Polski | 1910-1911 (1968) | parafialny, pierwotnie ewangelicki | – | ul. Toruńska 428 (Łęgnowo) | 2650 | zabytkowy, Odnośnik |
| 12. | Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa | 1910-1913 (1924) | parafialny | Elżbietanki | Plac Piastowski 5 (Śródmieście) | 13000 | zabytkowy, Strona |
| 13. | Kościół Trójcy Świętej | 1911-1913 (1924) | parafialny | – | Ul. Świętej Trójcy 26 (Stare Miasto) | 13000 | zabytkowy, Strona |
| 14. | Kościół św. Wojciecha | 1912-1913 (1946) | parafialny, pierwotnie ewangelicki | – | ul. Kanałowa 6 (Okole) | 6000 | zabytkowy, Strona |
| 15. | Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika | 1923–1925 (1946) | parafialny | – | ul. Kapliczna 1 (Siernieczek) | 3500 | zabytkowy, Strona |
| 16. | Bazylika św. Wincentego à Paulo | 1925-2002 (1924) | parafialny, Bazylika mniejsza | Zgromadzenie Księży Misjonarzy św. Wincentego à Paulo, Szarytki | Al. Ossolińskich 2 (Śródmieście) | 21500 | zabytkowy, Strona |
| 17. | Kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomocy | 1926-1928 (1924) | parafialny | Elżbietanki | ul. Ugory 16 (Szwederowo) | 15950 | zabytkowy, Catholicum Bydgostiense, Strona |
| 18. | Kościół rektorski Ducha Świętego | 1932 (1946) | rektorski | Duchacze (Dom Prowincjalny) | ul. Al. Jana Pawła II 117 (Glinki) | – | Wyższe Seminarium Duchowne Zgromadzenia Ducha Świętego
im. bł. O. Jakuba Lavala, Strona |
| 19. | Kościół św. Antoniego Padewskiego | 1936–1945 (1933) | parafialny | Albertynki | ul. Głucha 15 (Czyżkówko) | 7000 | zabytkowy, Strona |
| 20. | Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny | 1958 (1958) | parafialny | – | ul. Saperów 63 (Jachcice) | 3960 | Strona |
| 21. | Kościół Świętych Polskich Braci Męczenników | 1976-1982 (1976) | parafialny, Sanktuarium Nowych Męczenników | Siostry Urszulanki Serca Jezusa Konającego | ul. ks. Jerzego Popiełuszki 3 (Wyżyny) | 25500 | Strona |
| 22. | Kościół Matki Bożej Ostrobramskiej | 1979 (1980) | parafialny | – | ul. Kijowska 68 (Bartodzieje) | 6000 | Strona |
| 23. | Kościół Najświętszej Marii Panny Matki Kościoła | 1981–1983 (1971) | parafialny | – | ul. Jaskółcza 39 (Szwederowo) | 8000 | Strona |
| 24. | Kościół Zmartwychwstania Pańskiego | 1981-1985 (1980) | parafialny | Zgromadzenie Księży Misjonarzy św. Wincentego à Paulo | ul. Aleja Stefana Kardynała Wyszyńskiego 58 (Osiedle Leśne) | 12000 | Strona |
| 25. | Kościół Chrystusa Króla | 1983–1986 (1978) | parafialny | – | ul. Lotników 1 (Błonie) | 16330 | Strona |
| 26. | Kościół św. Krzyża | 1982–1990 (1979) | parafialny | – | Ul. Artyleryjska 10 (Śródmieście) | 3000 | Strona |
| 27. | Kościół Matki Boskiej Zwycięskiej | 1980-1990 (1977) | parafialny | – | ul. Bartosza Głowackiego 20 (Bartodzieje) | 9860 | Strona |
| 28. | Kościół św. Urszuli Ledóchowskiej | 1985–1990 (1984) | parafialny | – | ul. Orna 6 (Miedzyń) | 3350 | Katolickie Przedszkole Dzieciątka Jezus, Strona |
| 29. | Kościół Najświętszej Marii Panny z Góry Karmel | 1986-1990 (1980) | parafialny | Werbistki | ul. Spacerowa 69 (Miedzyń) | 4450 | Odnośnik |
| 30. | Kościół św. Jadwigi Królowej | 1982-1991 (1981) | parafialny | Elżbietanki | ul. Wojska Polskiego 7 (Wzgórze Wolności) | 11130 | Strona |
| 31. | Kościół św. Maksymiliana Kolbego | 1982-1991 (1981) | parafialny | Michalici | ul. Kolibrowa 5 (Osowa Góra) | 6400 | Strona |
| 32. | Kościół Świętej Rodziny | 1986-1989 (1984) | parafialny | ul. Drzycimska 7 (Piaski) | 2100 | Strona | |
| 33. | Kościół Przemienienia Pańskiego | 1985–1990 (1983) | parafialny | – | ul. Letniskowa 35 (Smukała) | 1500 | Strona |
| 34. | Kościół Matki Boskiej Królowej Męczenników | 1989–1993 (1983) | parafialny, Sanktuarium Królowej Męczenników, Kalwaria bydgoska – Golgota XX wieku, Bazylika mniejsza od 2014 roku | – | ul. gen. Mikołaja Bołtucia 5 (Fordon) | 20000 | Strona, Strona sanktuarium |
| 35. | Kościół Bożego Ciała | 1989 (1987) | parafialny | – | ul. Jesionowa 24 (Szwederowo) | 9600 | Od 2003 r. nowy kościół w budowie, Strona |
| 36. | Kościół Ducha Świętego | 1989 (1946) | parafialny | Zgromadzenie Ducha Świętego | ul. Glinki 40 (Glinki) | 9000 | kościół w budowie od 1997 r., Strona |
| 37. | Kościół Opatrzności Bożej | 1992–1998 (1984) | parafialny | – | ul. Sandomierska 35 (Kapuściska) | 9500 | Strona |
| 38. | Kościół św. Marka Ewangelisty | 1994–1998 (1990) | parafialny | Salezjanie | ul. Salezjańska 1 (Fordon) | 13000 | Dom Zakonny Salezjanów św. Jana Bosko, Collegium Salesianum, Strona |
| 39. | Kościół Matki Boskiej Częstochowskiej | 1994–1998 (1980) | parafialny | – | ul. Żmudzka 2 (Bartodzieje) | 6850 | Strona |
| 40. | Kościół św. Mateusza Ewangelisty | 1991-2002 (1985) | parafialny | – | ul. Skarżyńskiego 4 (Fordon) | 14380 | Strona |
| 41. | Kościół Matki Bożej Fatimskiej | 1998-2005 (1992) | parafialny | – | ul. Ogrody 18 (Wyżyny) | 12400 | Strona |
| 42. | Kościół św. Łukasza Ewangelisty | 1993 (1992) | parafialny | – | ul. gen. Bora-Komorowskiego 14 (Fordon) | 3820 | Kościół w budowie, Strona |
| 43. | Kościół bł. Michała Kozala Biskupa i Męczennika | 1995 (1995) | parafialny | – | ul. Nakielska 303 (Miedzyń) | 2900 | Kościół w budowie, Odnośnik |
| 44. | Kościół Wniebowstąpienia Pańskiego | 1999 (1999) | parafialny | – | ul. Sielawowa 1 (Osowa Góra) | 6400 | Kościół w budowie, Odnośnik |
| 45. | Kaplica Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej | 2000 (2000) | Sanktuarium szensztackie Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej | Szensztacki Instytut Sióstr Maryi | Smukalska 113 (Piaski) | Strona | |
| 46. | Kościół św. Jana Pawła II | 2011 (2011) | parafialny | Bydgoskich Olimpijczyków 11 (Przylesie) | Kościół w budowie Strona | ||
| 47. | Kościół św. Faustyny Kowalskiej | 2017 (2017) | parafialny | ul. ks. Zygmunta Trybowskiego 3 (Eskulapa) | kościół w budowie Strona |
Bydgoskie kościoły: Katedra – sanktuarium Matki Bożej Pięknej Miłości, pobernardyński, Klarysek, św. Mikołaja
Lista zawiera wykaz obecnie istniejących kościołów, zborów i parafii protestanckich znajdujących się na terenie Bydgoszczy. Kolejność ustalono w oparciu o chronologię powstania świątyń (lub parafii).
| Nr | Nazwa | Data powstania kościoła (parafii) | Tytuł, funkcja | Wyznanie | Adres | Uwagi |
| 1. | Kościół Ewangelicko-Metodystyczny | 1883 (1935) | Parafia Ewangelicko-Metodystyczna w Bydgoszczy | Kościół Ewangelicko-Metodystyczny w RP, 4,5 tys. wiernych w Polsce | ul. Pomorska 41 | Strona zboru
|
| 2. | Ewangelicko-Augsburski Kościół Zbawiciela | 1897 (1948) | Parafia Ewangelicko-Augsburska w Bydgoszczy | Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP, 76 tys. wiernych w Polsce | Plac Zbawiciela | Strona |
| 3. | Kościół Adwentystów Dnia Siódmego | (1921) | Zbór Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Bydgoszczy | Kościół Adwentystów Dnia Siódmego, 9,6 tys. wiernych w Polsce | ul. Lipowa 9 | W latach 1921–1931 siedziba ogólnokrajowego Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Polsce znajdowała się w Bydgoszczy |
| 4. | Kościół Chrześcijan Dnia Sobotniego | Po 1945 | zbór parafialny | Kościół Chrześcijan Dnia Sobotniego, kilkuset wyznawców w Polsce | ul. Zduny 10 | Jeden z 25 zborów w Polsce |
| 5. | Kościół Ewangelicznych Chrześcijan | 1947 (1978) | Zbór Kościoła Ewangelicznych Chrześcijan w Bydgoszczy | Kościół Ewangelicznych Chrześcijan w RP, 2,3 tys. wiernych w Polsce | ul. Czerwonego Krzyża 46 | W Bydgoszczy w 1978 r. powstał zbór Kościoła Ewangelicznych Chrześcijan, obecnie stanowi jeden z 52 zborów w Polsce (strona zboru). |
| 6. | Kościół Zielonoświątkowy | 1947 (1978) | Zbór Kościoła Zielonoświątkowego „Betel” w Bydgoszczy | Kościół Zielonoświątkowy w RP, 21 tys. wiernych w Polsce | ul. Janikowska 19 | Zbór „Betel” w Bydgoszczy, w 2007 r. oddano do użytku nową świątynię |
| 7. | Centrum Chrześcijańskie „Dobra Nowina” | (1988) | zbór parafialny | Kościół Boży w Chrystusie, 3,4 tys. wiernych w Polsce | ul. Baczyńskiego 39 | Jeden z 64 zborów w Polsce |
| 8. | Kościół Chrześcijan Baptystów | (1960) | Zbór Kościoła Chrześcijan Baptystów w Bydgoszczy | Kościół Chrześcijan Baptystów, 8 tys. wiernych w Polsce | ul. Sienkiewicza 8 | Strona zboru w Bydgoszczy, jeden z 78 zborów w Polsce |
| 9. | Ognisko Jednoty Braci Polskich w Bydgoszczy | ok. 1998 | ognisko wyznaniowe | Bracia polscy, Jednota Braci Polskich, ok. 260 wyznawców w Polsce | Plac Weyssenhoffa 11 | |
| 10. | Kościół Ewangeliczny | (2003) | Zbór „Społeczność Chrześcijańska Fordon” | Kościół Ewangeliczny w RP | ul. Thommée 1 | Strona zboru (adres rejestracji: ul. Żyzna 14) |
| 11. | Centrum Chrześcijańskie Kanaan Kościół Lokalny | 2003 | Misja „Betezda” | Centrum Chrześcijańskie Kanaan | ul. A. Czartoryskiego 12 | Strona misji |
Bydgoskie kościoły: św. Piotra i Pawła, św. Jana Apostoła, Chrystusa Zbawiciela, św. Andrzeja Boboli
Lista zawiera wykaz obecnie istniejących kościołów, cerkwi i parafii prawosławnych i starokatolickich znajdujących się na terenie Bydgoszczy. Kolejność ustalono w oparciu o chronologię powstania świątyń (lub parafii).
| Nr | Nazwa | Data powstania kościoła (parafii) | Tytuł, funkcja | Wyznanie | Adres | Uwagi |
| 1. | Kościół prawosławny | 1860 (1923) | Parafia św. Mikołaja w Bydgoszczy | Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny, 506 tys. wiernych w Polsce | ul. Nowy Rynek 5 (Stare Miasto) | Dawny spichlerz o konstrukcji szachulcowej |
| 2. | Kościół polskokatolicki | 1864 (1925) | Parafia polskokatolicka Zmartwychwstania Pańskiego w Bydgoszczy | Kościół Polskokatolicki w RP, 19 tys. wiernych w Polsce | Ul. Jędrzeja i Jana Śniadeckich 36 | Pierwotnie zbór irwingianów (niemieckojęzyczna gmina wyznaniowa Kościoła Nowoapostolskiego) |
Bydgoskie kościoły: św. Józefa Rzemieślnika, Najświętszego Serca Jezusa, Świętej Trójcy, Miłosierdzia Bożego
Lista zawiera wykaz wszystkich świątyń: katolickich, ewangelickich i żydowskich na terenie obecnej Bydgoszczy, które zostały zniszczone w wyniku wojen, decyzji zaborców lub innych wydarzeń dziejowych. Kolejność ustalono w oparciu o chronologię powstania świątyń.
| Nr | Nazwa | Lata istnienia | Tytuł, funkcja | Położenie | Architektura | Uwagi |
| 1. | Kościół św. Marii Magdaleny w Bydgoszczy (Wyszogrodzie) | Około 997-1765 | kościół parafialny Wyszogrodu i Bydgoszczy, od ok. 1430 r. filialny | Wyszogród, ok. 1 km od Fordonu, na terenie obecnego miasta Bydgoszczy | Związany z podaniem o św. Wojciechu, pierwsza wzmianka pisana 1198 r. | |
| 2. | Kościół św. Idziego | Około 1238-1879 | kościół grodowy (1238-1346), potem filialny | Przedmieście Kujawskie | Gotyk z elementami romańskimi | Użytkowany czasowo przez bernardynów (1480-1485 1545-1559) oraz klaryski (1615-1618) |
| 3. | Kościół Mariacki Karmelitów | 1398 (1550)-1822 | kościół zakonny karmelitów | Przedmieście Gdańskie, przy Bramie Gdańskiej | Gotyk | Najstarszy kościół zakonny w Bydgoszczy |
| 4. | Kościół Świętego Ducha | 1448-1645 | kościół szpitalny | Przedmieście Gdańskie | Gotyk | Wzniesiony w formie murowanej w latach 1583-1602, został wykorzystany jako prezbiterium kościoła klarysek |
| 5. | Kościół Świętej Trójcy | 1550-1829 | początkowo kaplica, potem kościół filialny | Przedmieście Poznańskie | Gotyk | Na jego miejscu w 1911-1913 wzniesiono świątynię neobarokową |
| 6. | Kościół św. Krzyża | 1550–1834 | kościół szpitalny | Przedmieście Poznańskie (za Bramą Poznańską) | Gotyk | |
| 7. | Kościół św. Stanisława | 1583-1817 | kościół szpitalny | Przedmieście Kujawskie (za Bramą Kujawską) | Gotyk | |
| 8. | Kościół pojezuicki św. Ignacego Loyoli | 1649-1940 | kościół zakonny jezuitów, od 1780 r. filialny, od 1834 r. służył katolikom niemieckim | Zachodnia pierzeja Starego Rynku w Bydgoszczy | Klasycyzm palladiański, barok | Obiekt znacznie wzbogacający przestrzeń miejską, świadek historycznych wydarzeń, m.in. traktatów welawsko-bydgoskich z 1657 r. |
| 9. | Domek loretański | 1682-1838 | kaplica mieszcząca domek loretański, zbudowany na wzór „Świętego domu” Santa Casa w Loreto | przed frontem kościoła bernardynów w Bydgoszczy | barok | Ufundowany przez szlachcica Jana Pinińskiego, następnie rozbudowywany przez bydgoskich bernardynów, jeden ze starszych obiektów tego rodzaju w Polsce |
| 10. | Pierwsza miejska fara ewangelicka | 1787-1903 | staromiejski ewangelicki kościół farny | ul. Podwale (Stare Miasto) | Klasycyzm | Obiekt cenny architektonicznie, wzbogacający przestrzeń miejską |
| 11. | Kościół staroluterański | 1846-1969 | zbór ewangelicko-luterański | ul. Poznańska 25 (Stare Miasto) | W ciągu 120 lat istnienia służył gminie ewangelicko-luterańskiej, ewangelicko-augsburskiej i prawosławnej | |
| 12. | Stara Synagoga | 1834-1882 | synagoga gminy żydowskiej w Bydgoszczy | ul. Jana Kazimierza (Stare Miasto) | – | Najstarsza synagoga w Bydgoszczy |
| 13. | Synagoga żydowska | 1882–1940 | synagoga gminy żydowskiej w Bydgoszczy | ul. Jana Kazimierza (Stare Miasto) | Historyzm | Obiekt monumentalny, znacznie wzbogacający przestrzeń miejską |
| 14. | Kościół pw. Marcina Lutra | 1903-1939 | zbór ewangelicko-unijny | ul. Leszczyńskiego (Szwederowo) | Neogotyk | Obiekt cenny architektonicznie, podobny do obecnego kościoła pw. Miłosierdzia Bożego |
| 15. | Kościół ewangelicko-unijny na Czyżkówku | 1911–1939 | zbór ewangelicko-unijny | ul. Koronowska 14 (Czyżkówko) | Po 1945 r. częściowo zachowane fragmenty przebudowano na pomieszczenia magazynowe |
Bydgoskie kościoły: Matki Bożej Królowej Polski, św. Wojciecha, św. Stanisława, Bazylika Mniejsza św. Wincentego a’Paulo
| Nr | Nazwa | Data powstania kościoła (parafii) | Tytuł, funkcja | Wyznanie | Adres | Uwagi |
| 1. | Synagoga | 1750 (ok. 1600) | Do 1940 r. dom modlitwy, potem kino, od 2005 r. przekazana Fundacji Kultury Yakiza | Judaizm (do 1940 r.) | ul. Bydgoska (Fordon) | |
| 2. | Kościół Jezusa Chrystusa Świętych Dni Ostatnich (mormoni) | b.d. | gmina wyznaniowa | Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, 1,3 tys. wyznawców w Polsce |
ul. Śniadeckich 8 | Jedna z 14 gmin mormonów w Polsce |
| 3. | Związek Ajapa Yoga | 1990 | ośrodek wyznaniowy tradycji hinduistycznej | Związek „Ajapa Yoga” | ul. Muszlowa 27 | Strona |
| 4. | Świadkowie Jehowy | b.d. | związek wyznaniowy | Świadkowie Jehowy, 128 tys. wyznawców w Polsce |
Sale Królestwa: ul. Dworcowa 81a, ul. Jana Brzechwy 4, ul. Kubusia Puchatka 2A, ul. Planty 28 |
14 zborów: Błonie, Fordon, Leśne (w tym grupa języka angielskiego) Mariampol, Miedzyń, Migowy, Nowy Fordon, Północ, Prądy, Rosyjski, Śródmieście, Szwederowo, Ukraiński, Wyżyny[1] |
| 5. | Świecki Ruch Misyjny „Epifania” | b.d. | gmina wyznaniowa | Świecki Ruch Misyjny „Epifania” | ul. Zduny 10 (sala wypożyczona) |
Jeden z 80 zborów w Polsce |
Do rejestru zabytków wpisanych jest obecnie w Bydgoszczy 19 kościołów katolickich (w tym jedna kaplica oraz kościół polskokatolicki), 2 kościoły ewangelickie, cerkiew prawosławna oraz dawna synagoga.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
