Kościół Ewangelicznych Chrześcijan w RP

Kościół Ewangelicznych Chrześcijan w Rzeczypospolitej Polskiej – wolny Kościół protestancki nurtu ewangelikalnego, polski przedstawiciel tradycji ruchu ewangelicznych chrześcijan, założonego w Rosji przez Jana Prochanowa. Członek Międzynarodowej Federacji Wolnych Kościołów Ewangelicznych. Siedzibą władz jest miasto stołeczne Warszawa. Wpisany jest do rejestru Kościołów i związków wyznaniowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w dziale A, pod nr 27^[2]. Wydaje własny organ prasowy – miesięcznik Głos Ewangeliczny. W 2022 roku Kościół zrzeszał 2391 wiernych w 49 zborach^[1]. Prezbiterem Naczelnym (zwierzchnikiem) Kościoła jest pastor Leon Dziadkowiec^[3].

Kościół Ewangelicznych Chrześcijan w RP

Klasyfikacja systematyczna wyznania
Chrześcijaństwo  └ Protestantyzm    └ Ruch ewangelicznych chrześcijan
Ustrój kościelny	synodalny
Zwierzchnik • tytuł zwierzchnika	Leon Dziadkowiec Prezbiter Naczelny / Przewodniczący Rady Kościoła
Zasięg geograficzny	Rzeczpospolita Polska
Członkostwo	Alians Ewangeliczny w RP
Historia Utworzono • wydzielono z 1988 Warszawa Zjednoczony Kościół Ewangeliczny
Dane statystyczne  (2023) Wierni 2391[1] Duchowni 75[1] Zbory 49[1]
Strona internetowa

W maju 2008 roku Kościół Ewangelicznych Chrześcijan obchodził 100-lecie obecności na ziemiach polskich (wideorelacja).

Charakterystyka

Kościół Ewangelicznych Chrześcijan – kaplica zboru w Toruniu

Kaplica zboru w Żywcu

Kościół należy do rodziny tzw. wolnych kościołów protestanckich. Jego zasady wiary opierają się na nauczaniu Jezusa i apostołów, zapisanym w Nowym Testamencie, i odwołują się do ideałów pierwszych chrześcijan. Ewangeliczni chrześcijanie utożsamiają się również z ideami Reformacji, będącej „powrotem do źródła”, którym dla chrześcijan jest Pismo Święte. Określenie „ewangeliczny” pochodzi od Ewangelii, czyli Dobrej Nowiny o zbawieniu, dzięki której każdy człowiek może dostąpić pojednania z Bogiem i doświadczyć przemiany życia.

Ewangeliczni chrześcijanie wierzą, że naśladowanie Jezusa jest nie tylko religią, ale – przede wszystkim – sposobem życia zaspokajającym najgłębsze potrzeby człowieka; podkreślają też konieczność nawrócenia jako świadomej, osobistej decyzji, która nie może być dziedziczona po rodzicach lub zastąpiona religijnymi obrzędami.

Historia

Ruch ewangelicznych chrześcijan został zapoczątkowany w Rosji w 1884 roku przy kluczowym współudziale Jana Prochanowa, zwanego w tym środowisku „reformatorem Wschodu”. Pierwsze nabożeństwa ewangelicznych chrześcijan na ziemiach polskich zaczęto organizować w 1908, a w 1909 powstał pierwszy polski zbór. W oparciu o wspólnoty tego wyznania utworzono Związek Ewangelicznych Chrześcijan, który po połączeniu ze Związkiem Zborów Słowiańskich Baptystów jako Związek Słowiańskich Zborów Ewangelicznych Chrześcijan i Baptystów uzyskał w 1927 legalizację^[4]. Baptyści szybko jednak zrezygnowali z przynależności do tej denominacji i zdecydowali się na odrębną działalność.

Ewangeliczni chrześcijanie prowadzili ożywioną działalność ewangelizacyjną wśród młodzieży, służbę muzyczną, charytatywną i wydawniczą. Przed wybuchem wojny Związek liczył 131 zborów, 1 223 placówki i stacje misyjne, 18 500 członków (27 000 włączając dzieci), 112 chórów, 2 sierocińce i 1 szkołę biblijną. Czołowymi działaczami byli Ludwik Szenderowski sen., Ludwik Szenderowski jr., Franciszek Więckiewicz.

W czasie okupacji zbory należące do Związku były częścią denominacji zatwierdzonej przez władze Generalnego Gubernatorstwa pn. Związek Nieniemieckich Ewangelicko-Wolnokościelnych Zborów (baptyści)^[5].

Po II wojnie światowej większość zborów znalazła się za wschodnimi granicami Polski. W 1946 władze polskie uznały ważność przedwojennej legalizacji Związku Ewangelicznych Chrześcijan, a w 1947 roku z inicjatywy Związku utworzono Zjednoczony Kościół Ewangeliczny (ZKE), do którego przyłączyły się cztery inne wspólnoty o charakterze ewangelicznym (dwie z nich w 1953), tworząc największy w Polsce ewangelikalny Kościół protestancki. W ZKE do grona czołowych przedstawicieli Ugrupowania Ewangelicznych Chrześcijan należeli Ludwik Szenderowski jr., Franciszek Więckiewicz, Kazimierz Muranty, Kazimierz Najmałowski, Antoni Pliński i Tadeusz Jarosz. W 1988 nastąpił rozpad ZKE i pośród powstałych na jego podstawie wspólnot, ukształtował się Kościół Ewangelicznych Chrześcijan, będący kontynuatorem Związku Ewangelicznych Chrześcijan. Kościół w 1990 został wpisany do Rejestru Kościołów i innych związków wyznaniowych pod nr 27.

Zwierzchnicy Kościoła:

• 1988–1991 – Antoni Pliński
• 1991–1995 – Tadeusz Tołwiński
• 1995–1998 – Jan Tomczyk
• 1998–2004 – Henryk Karzełek
• 2004–2007 – Jacek Duda
• 2007–2016 – Tadeusz Tołwiński^[6]
• 2016–2020 – Cezary Komisarz^[7]
• od 2020 – Leon Dziadkowiec

Doktryna

Nauka Kościoła jest zbieżna z szeroko rozumianą doktryną ewangelikalną. Akcentuje się w niej grzeszność człowieka, jego niezdolność do poprawy własnymi siłami oraz potrzebę przyjęcia zbawienia, które jest „dostępne za darmo” – przez wiarę w Jezusa Chrystusa. Świadome przyjęcie zbawienia i opowiedzenie się za Bogiem jest (w teologii Kościoła) określane jako nawrócenie. Kościół Ewangelicznych Chrześcijan bywa nazywany „kościołem wyboru”, co znaczy, że jego wierni stali się jego członkami w świadomy sposób (dzieci są pod opieką Zborów, ale nie są ich członkami). Zbory Kościoła praktykują dwa ustanowienia Chrystusa: chrzest przez zanurzenie w wodzie, udzielany na podstawie wyznania wiary oraz Wieczerzę Pańską, sprawowaną pod dwiema postaciami – chleba i wina. Szafarzem chrztu i Wieczerzy Pańskiej może być każdy wierzący za zgodą zboru.

Credo Kościoła:

Zbór w Łobzie

Wierzymy w:

• Nieomylność całości Pisma Świętego, jako Słowa Bożego natchnionego przez Ducha Świętego (2 Tm 3:16).
• Trójjedynego Boga – Ojca, Syna i Ducha Świętego (Łk 3:21–22, 2 Kor 13:13).
• Synostwo Boże Jezusa Chrystusa, poczętego z Ducha Świętego (Mt 1:20–23).
• Śmierć Jezusa Chrystusa za grzechy świata i jego zmartwychwstanie w ciele (Łk 24:36–49).
• Wniebowstąpienie i powtórne przyjście Jezusa Chrystusa (Dz.Ap. 1:11, Obj 20:6).
• Wieczne Życie jako dar Bożej Łaski (Ef 2:8–10) i wieczne potępienie jako wyraz Bożej sprawiedliwości w wypadku odrzucenia Bożej Łaski (Jan 3:18)

Z wyznawania zasad biblijnych wynikają następujące potrzeby:

• Nawrócenia się (Dz.Ap. 3:19)
• Odrodzenia przez Słowo Boże i Ducha Świętego (1 P 1:23, Tyt 3:5)
• Przyjęcia chrztu wiary przez zanurzenie (Mar 16:16)

Organizacja, działalność i struktura

Organami Kościoła jako całości są: Synod Kościoła (organ stanowiący) i Rada Kościoła (organ wykonawczy). Podstawowymi jednostkami organizacyjnymi Kościoła są autonomiczne zbory (w rozumieniu kościołów lokalnych). Na czele każdego zboru stoi rada zboru, do której – z urzędu – wchodzi pastor.

Kościół składa się z 52 zborów, placówek i stacji misyjnych, zrzeszających łącznie 2300 wiernych w ramach pięciu okręgów. Zbory Kościoła prowadzą działalność ewangelizacyjną, duszpasterską i charytatywno-społeczną. Przy wielu zborach działają służby pomocy ludziom uzależnionym od alkoholu i narkotyków, punkty pomocy społecznej oraz świetlice środowiskowe. Organizowany jest również wakacyjny wypoczynek dla dzieci z ubogich rodzin oraz z domów dziecka.

Statystyki

Dane według statystycznych ankiet wyznaniowych

Liczba wiernych, zborów i duchownych Kościoła Ewangelicznych Chrześcijan według danych deklarowanych przez Kościół do Głównego Urzędu Statystycznego

Rok	Liczba wiernych	Liczba zborów	Liczba kościołów/kaplic	Liczba duchownych
1989[8]	2010	53	53	46
1995[9]	1835	42	35	41
1996[10]	2305	49	40	50
1998[11]	2500	51		59
1999[12]	2710	56	41[13]	59
2000[14]	2870	56		61
2001[15]	3000	55		66
2002[16]	2090	52		62
2003[17]	2223	54		69
2004[18]	2261	54		69
2005[19]	2256	54	38[13]	69
2006[20]	2295	55		79
2007[21]	2038	46		71
2008[22]	2076	46		70
2009[23]	1754	46		73
2010[24]	1838	46	38[13]	73
2011[25]	1886	46		73
2012[26]	1941	46	38[27]	73
2013[28]	1901	43	37[27]	71
2014[29]	1899	43	37[27]	75
2015[30]	1962	43	37[13]	75
2016[31]	2149	43	37[32]	71
2018[33]	2205	43		72
2019[13]	2313	44	37	73
2020[34]	2357	49	42[13]	73
2021[35]	2203	47	36[13]	83
2022[36]	2748	52		81
2023[1]	2391	49		75

Dane według wyników spisów powszechnych

Liczba deklaracji przynależności do Kościoła w Narodowych Spisach Powszechnych

Spis powszechny	Liczba deklaracji
Narodowy Spis Powszechny 2011[37]	793
Narodowy Spis Powszechny 2021[38]	1171

Zobacz też

• Międzynarodowa Federacja Wolnych Kościołów Ewangelicznych
• Alians Ewangeliczny w RP