Oławski Węzeł Wodny

Oławski Węzeł Wodny – węzeł wodny położony w Oławie, którego podstawę stanowi rzeka Odra wraz z jej kanałami bocznymi. W obrębie tego węzła wodnego wybudowano między innymi Stopień Wodny Oława, którego podstawowymi budowlami piętrzącymi są: Jaz Oława, Śluza Oława I i Śluza Oława II, oraz Elektrownia Wodna Oława. Do Oławskiego Węzła Wodnego rzeka Odra dopływa pojedynczym korytem, tam rzeka rozdziela się na trzy zasadnicze ramiona^[1][2]:

• główne koryto rzeki, na którym położony jest Jaz Oława oraz na położonym przy jazie przekopie Śluza Oława I
• kanał młynówki, na którym położona jest Elektrownia Wodna Oława II
• kanał boczny, żeglugowy, na którym położona jest Śluza Oława II^[a].

Oławski Węzeł Wodny

przekop śluzy II (na wprost) łączy się z głównym korytem Odry (po lewej)

kanał żeglugowy i awanport dolny Śluzy Oława II

Śluza Oława II

Następnie rzeka ponownie łączy się w jedno koryto rzeczne.

Odcinek rzeki Odry przepływającej przez Oławski Węzeł Wodny położony jest na skanalizowanym odcinku rzeki, tj. takim, dla którego każdy z odcinków (stanowisk) pozostaje w zasięgu oddziaływania określonego stopnia wodnego. Powyżej Stopnia Wodnego Oława^[b] rzeka Odra pozostaje w zasięgu tego stopnia, aż do poprzedniego stopnia wodnego, jakim jest Stopień Wodny Lipki, natomiast następnym stopniem wodnym na tej rzece jest Stopień Wodny Ratowice. Jaz Oława położony jest w 213,30 km biegu rzeki Odra^[1][2][3]. W Oławie zlokalizowany jest port rzeczny Oława^[2] oraz stanica wodna. Dla turystyki wodnej węzeł wodny w Oławie oceniany jest jako bardzo atrakcyjny, szczególnie pod względem powiązań komunikacyjnych (powiązania z transportem drogowym i kolejowym), szlaków turystycznych pieszych i rowerowych, szlaków kajakowych Odry i Oławy, oraz bazy turystycznej i atrakcji turystycznych, ale nie wykorzystany. Ponadto istniejąca infrastruktura wodna, a szczególnie część budowli hydrotechnicznych, oceniane są jako elementy predysponowane do uwzględnienia w planowanym Muzeum Odry. Istnieją także plany utworzenia w tym rejonie Nadodrzańskiego Oławsko-Wrocławskiego Parku Krajobrazowego^[3].

Rzeka Odra na tym odcinku stanowi Odrzańską Drogę Wodną, będącą częścią europejskiej drogi wodnej E-30 i stanowi zgodnie z polskimi przepisami śródlądową drogę wodną^[2][4][5][6]. Przez Oławski Węzeł Wodny przebiegają dwa szlaki żeglugowe^[6]:

• główny, poprowadzony przez przekop skracający, w tym przez Śluzę Oława II
• boczny, poprowadzony głównym korytem Odry, w tym przez Śluzę Oława I.

Przekop, na którym zlokalizowana jest Śluza Oława II, wybudowany został w latach 1777–1789, a pierwsza śluza powstała już w latach 1782–1783^[7].

Przez Oławę, oprócz rzeki Odra, przepływaną także inne rzeki i mniejsze cieki. Są to między innymi rzeka Oława^[3], oraz inne, mniejsze cieki mające w mieście Oława swoje ujście do Odry lub Oławy.

Uwagi

1. następna na szlaku Śluza Ratowice położona jest w odległości 12,2 km, a poprzednia Śluza Lipki w odległości 7,3 km
2. spad przy normalnym poziomie piętrzenia na stopniu wodnym wynosi 4,37 m