Niwa „to, co styka się (z) polem, co przylega do pola”; hebr. nawe; niem. die Au(e)[uwaga 1][1]; poł. naiwa, dłuż. niwa, pomor. niva, cz. niva[2] – w systemie wiejskiej gospodarki feudalnej jednostka służąca celom obrachunkowym i ewidencyjnym. Podział gruntu na niwy mógł np. wynikać z typu łanowego pomiaru powierzchni, tzn. że niwa złożona była z parcel[3] o wymiarach łanu.

Thumb
Niwa w terenie podgórskim

W zależności od formy działalności gospodarczej, ukształtowania terenu, oraz własności określana dodatkowo przydawkami np. Niwa Ogrodowa, Niwa Tomaszowa, Niwa dworska (grupa zabudowań dworskich należąca do jednego właściciela), Niwa górska (wzgórze na granicy przyległych wsi) etc. W kontekście księgi wieczystej oraz mapy katastralnej to inaczej działka, grunt. Między innymi tzw. Metryka Józefińska z lat 1785–1788, która opisuje szczegółowo poszczególne partie pól uprawnych nazywając je „niwami”.

Stanowi część formularza do zapisów przy sporządzaniu „protokołów parcelowych”, który przy regulowaniu katastru obejmował poza nr. karty, m.in. nazwę niwy lub jej numer[4]. W dawnych mapach katastralnych nie są uwidocznione wszystkie niwy, które są w miejscowości, „ale jest zwykle tylko kilka nazw wybranych dla podzielenia mapy na tyleż części, które to części są potrzebne dla łatwiejszego oryentowania się na mapie”[5].

Uwagi

  1. Od wyrazu Aue łąka, w niemieckich nazwach dzierżawczych np. Raspenauniwa Raspego, także Flur („ager, Ackerland”).

Przypisy

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.