Niepoględzie

Niepoględzie (kaszb. Niepòglãdzé^[4][5], niem. Nippoglense) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Dębnica Kaszubska na północnym obrzeżu Parku Krajobrazowego Dolina Słupi nad jeziorem Konitowskim. Wieś jest siedzibą sołectwa Niepoględzie w którego skład wchodzi również miejscowość Grabówko. Na południe od miejscowości znajduje się jezioro Głębokie. W miejscowości znajduje się stylowy, dwuskrzydłowy pałac angielski.

Niepoględzie

wieś
Pałac w Niepoględziu w stylu angielskim
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	słupski
Gmina	Dębnica Kaszubska
Liczba ludności (2022)	310[1]
Strefa numeracyjna	59
Kod pocztowy	76-248[2]
Tablice rejestracyjne	GSL
SIMC	0744195
Położenie na mapie gminy Dębnica Kaszubska Niepoględzie
Położenie na mapie Polski Niepoględzie
Położenie na mapie województwa pomorskiego Niepoględzie
Położenie na mapie powiatu słupskiego Niepoględzie
54°17′43″N 17°22′13″E[3]
Strona internetowa

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Nazwa

Nazwa miejscowości, odnotowana po raz pierwszy w 1453 w formie Nippeghlenze, ma pochodzenie słowiańskie i charakter dzierżawczy. Powstała przez dodanie do nazwy osobowej *Niepogląd formantu *ьje^[6]. Niemiecka nazwa Nippoglense jest adaptacją fonetyczną pierwotnej nazwy słowiańskiej^[6].

Rada Języka Kaszubskiego proponuje kaszubską formę nazwy Niepòglãdzé^[7].

Historia

Wieś po raz pierwszy była wzmiankowana na początku XV wieku, od 1432 do 1565 było lennem rodu von Zitzewitz, a następnie von Krockow. W 1646 właścicielem został Georg von Puttkamer, w 1653 zginął razem z sześciorgiem dzieci podczas rejsu do Szwecji. Następnie Niepoględzie należało do elektora brandenburskiego, od 1699 było lennem Simona von Pirch, a następnie jego syn Gneomar. W 1773 właścicielami ponownie został ród von Zitzewitz i pozostawał w ich posiadaniu do 1883, gdy Adolf i Mathilde von Zitzewitz zapisali majątek w Niepoględziu Jesco von Puttkamerowi, którego potomkowie zarządzali do 1945^[8].

• 
  Herb von Zitzewitz
• 
  Herb von Puttkamer
• 
  Budynek nr 40 przy ul. K. Wojtyły
• 
  Zabudowa przy budynku nr 32, ul. K. Wojtyły
• 
  Budynek nr 43A i 43B przy ul. K. Wojtyły

Zabytki

• Neorenesansowy pałac posiadający dwa piętrowe skrzydła nakryte dachami mansardowymi. Na ich połączeniu ośmioboczna wieża nakryta hełmem stożkowym. W otoczeniu pozostałości parku znajdują się zabudowa folwarczna, gorzelnia i kuźnia^[9].

Cmentarze

W Niepoględziu znajdują się dwa nieczynne cmentarze – wiejski i rodowy^[10][11][12]. Pierwszy z nich jest zlokalizowany na północ od zabudowań wsi, przy drodze do Budowa^[10][11], drugi zaś – na południe^[12]. Cmentarz wiejski został założony na planie prostokąta^[10]. Przy wejściu na jego teren znajduje się drewniany krzyż^[10]. Zachowały się fragmenty nagrobków, między innymi z kamienia, część z czytelnymi inskrypcjami^[10]. Jedna z inskrypcji głosi Co mnie spotkało / was nie minie / ja jestem w domu / wy jeszcze w gościnie^[10]. Niektóre z nagrobków pochodzą z lat 60. XIX wieku^[10].

• 
  Tablica na nieczynnym cmentarzu ewangelickim
• 
  Fragment krzyża: Robert Meschke (1881-1931)
• 
  Kamienny nagrobek^[13]
• 
  Żeliwny krzyż: Hulda Lull (ur. 1881)
• 
  Drewniany krzyż^[14]