Niedźwiednik (Gdańsk)

Niedźwiednik (niem. Bärenwinkel^[1]) – część miasta Gdańska w dzielnicy Brętowo, powyżej ul. Juliusza Słowackiego, położona na wzgórzach morenowych. Powstała głównie w latach osiemdziesiątych XX wieku, zabudowana jest w większości blokami z pustaka i betonu.

Niedźwiednik

Część miasta Gdańska
Niedźwiednik od strony ul. Juliusza Słowackiego
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Miasto	Gdańsk
SIMC	0933447
Strefa numeracyjna	58
Tablice rejestracyjne	GD
Położenie na mapie Gdańska Niedźwiednik
Położenie na mapie Polski Niedźwiednik
Położenie na mapie województwa pomorskiego Niedźwiednik
54°22′33″N 18°34′00″E

Niedźwiednik, ul. Leśna Góra

Na północny zachód od Niedźwiednika znajduje się Lipnik, na południowy zachód wzniesienie Cieniawa. W pobliskim Węglisku (lub Wąglisku) znajduje się wąwóz z pokładami węgla brunatnego, prawdopodobnie eksploatowanego dawniej na niewielką skalę^[2].

Nazwa

28 marca 1949 r. ustalono urzędową polską nazwę miejscowości – Niedźwiednik, określając drugi przypadek jako Niedźwiednika, a przymiotnik – niedźwiednicki^[1].

Nazwa Niedźwiednik jest tłumaczeniem niemieckiej nazwy Bärenwinkel, co znaczy Niedźwiedzi zakątek, jednak słowo bäre oznacza też maciorę. Na terenie dzisiejszego Niedźwiednika wypasano świnie, a nazwę „uszlachetniono”^[3].

Historia

Rzeźba przedstawiająca niedźwiedzie, znajdująca się na terenie Niedźwiednika

Na gruntach należących od 1283 roku do opactwa cystersów w Oliwie powstał folwark, wzmiankowany od 1602 roku. Podczas podziału majątków opactwa między opata i konwent w 1611 roku, przypadł w udziale konwentowi.

Od początku XVII wieku znajdował się w dzierżawie gdańskiej rodziny Schmieden, której członkowie początkowo posiadali obok Niedźwiednika pola związane z Kamiennym Młynem. W 1787 roku Korfanti Schmieden sprzedała dobra Carlowi Sackowi – właścicielowi sąsiedniego Lobkowskiego Dworu (części Kamiennego Młyna), co połączyło oba majątki. Niewielki majątek Niedźwiednik istniał w XVIII wieku jako dwór i mała osada służebna. Od 1796 roku był przyłączony (dokupiony) do osady Kamienny Młyn (później Lobkowski Dwór). Od 1798 roku funkcjonowała w Niedźwiedniku cegielnia. Od 1809 roku majątek był dzierżawiony, a w 1827 roku był wystawiony na licytację^[4].

W latach 1978–1983 zostało zbudowane osiedle mieszkaniowe z wielkiej płyty, według projektu Danuty Dzierżanowskiej i Szczepana Bauma. Zabudowa została wówczas skierowana na zachód od ul. Juliusza Słowackiego.

Obiekty historyczne

Budowa wiaduktu nad ul. Słowackiego, który jest częścią przystanku Gdańsk Niedźwiednik

• Mur betonowy przedwojennej strzelnicy, wykorzystywanej do połowy lat osiemdziesiątych (ul. Niedźwiednik, w pobliżu Zespołu Szkół, na granicy lasu)
• Linie niemieckich okopów na okolicznych wzgórzach
• Leśne dukty i drogi np. Aleja Brzozowa (Lipnicka Droga)

Transport

Komunikację publiczną zapewniają autobusy miejskie. W 2015 roku został oddany do użytku przystanek Pomorskiej Kolei Metropolitalnej Gdańsk Niedźwiednik.

Przypisy

1. Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 11 lutego 1949 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości. M.P. z 1949 r. nr 17, poz. 225.
2. Dariusz Podbereski, Marcin S. Wilga: Wędrówki Przyrodnicze, Trasy wycieczek przyrodniczych. Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 1995, s. 49. ISBN 83-85843-48-5.
3. O żabach i niedźwiedziach, czyli skąd się wzięły dziwne nazwy
4. Miasto Jak Ogród. Brętowo. pke.gdansk.pl.

Linki zewnętrzne

• Historia Niedźwiednika w Gedanopedii