Muchomor porfirowy

Muchomor porfirowy (Amanita porphyria Alb. & Schwein.) – gatunek grzybów należący do rodziny muchomorowatych (Amanitaceae)^[1].

Muchomor porfirowy

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	muchomorowate
Rodzaj	muchomor
Gatunek	muchomor porfirowy
Nazwa systematyczna
Amanita porphyria Alb. & Schwein Consp. fung.: 142 (Lipsk, 1805)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Amanita, Amanitaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Synonimów naukowych ma 15. Niektóre z nich^[2]:

• Agaricus porphyrius (Alb. & Schwein.) Fr. 1821
• Agaricus recutitus Fr. 1838
• Amanita recutita (Fr.) Gillet 1874
• Amanitina porphyria (Alb. & Schwein.) E.-J. Gilbert, in Bresadola 1941

Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1968 r^[3].

Morfologia

Kapelusz

O średnicy 4–9 cm, u osobników młodych dzwonkowato-łukowaty, następnie szybko spłaszczający się. Brzeg tępy, bez prążków, powierzchnia kapelusza gładka, naga z delikatnymi, wrośniętymi włókienkami, zazwyczaj z łatkowatymi resztkami osłony. Kolor szarobrązowy lub szarofioletowy. Podczas suchej pogody jest błyszczący, podczas wilgotnej śliski^[4].

Blaszki

Białe, nierównej długości, gęste i wolne przy trzonie^[5].

Trzon

Wysokość 8–13 cm, grubość 1–2 cm, walcowaty, w górnej części zwężony. Na młodych owocnikach pełny, później pusty w środku. na starszych szarobrązowy z fioletowym odcieniem. Pierścień zwisający, u starszych okazów zanika. Podstawa bulwiasta z dużą, odstającą od trzonu, porozrywaną pochwą, która jest zwykle ciemniejsza od trzonu^[4][5].

Miąższ

Kruchy, biały, dość cienki. Ma nieprzyjemny zapach gnijących ziemniaków i smak rzodkwi^[5].

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki kuliste, gładkie, o średnicy 8–10 μm^[5].

• 
  Bulwa u podstawy trzonu
• 
  Blaszki, pierścień i trzon
• 
  Odmiana ciemna

Występowanie i siedlisko

Występuje na całej półkuli północnej. Jego stanowiska opisano w Ameryce Północnej, Europie i Japonii^[6]. W Polsce jest pospolity^[7]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski podano liczne jego stanowiska^[3].

Rośnie głównie w lasach iglastych^[8] na kwaśnych glebach; na niżu w lasach sosnowych, w górach pod świerkami. Owocniki wyrastają od lipca do października^[4].

Znaczenie

Grzyb mikoryzowy^[3]. Grzyb trujący (zatrucia psychotropowo-neurotoksyczne)^[4].

Gatunki podobne

Czasami podobny jest muchomor twardawy (Amanita excelsa), ale nie posiada odstającej bulwy, jest też większy i bardziej mięsisty^[4].