Mosty i wiadukty w Toruniu – obiekty inżynierskie na terenie Torunia.
Główne mosty w Toruniu to przeprawy przez Wisłę. Ponadto istnieją mosty przez Drwęcę i inne rzeki, wiadukty drogowe i kolejowe oraz przejścia dla pieszych.
Mosty przez Wisłę
Dawny drewniany most przez Wisłę
Toruń jako ważny cel szlaków kupieckich, leżący na bursztynowym szlaku, od początku istnienia pełnił ważny cel w przeprawach przez Wisłę. W średniowieczu wykorzystywano fakt jej szerokiego rozlania się w okolicy i wykorzystywano bród do przepraw. Jednak coraz częściej padały propozycje wybudowania stałego mostu na Wiśle.
W 1500 otwarto pierwszy znany z historii most drewniany, wychodzący na ulicę Mostową. Mimo niszczenia go przez krę co kilkanaście-kilkadziesiąt lat stale go odbudowywano. Był najdłuższym mostem drewnianym w Polsce i jednym z najdłuższych w Europie. Z racji zbudowania w 1873 roku mostu stalowego przez Wisłę w Toruniu, po zniszczeniach w 1877 roku, kiedy to spłonął, nie został odbudowany, a jego resztki rozebrano po kolejnych szkodach spowodowanych przez krę w 1879 roku.
Obecne mosty przez Wisłę
Przez Toruń przepływa Wisła na długości 21 kilometrów, od 725 do 746 kilometra jej długości. Aktualnie w Toruniu znajdują się cztery mosty przez Wisłę: dwa w centrum (drogowy i kolejowy), most drogowy we wschodniej części miasta oraz drogowy (autostradowy) zlokalizowany na peryferiach.
| nazwa | rok otwarcia | jezdnie | tory tramwajowe | tory kolejowe |
|---|---|---|---|---|
| Most kolejowy im. Ernesta Malinowskiego | 1873 | brak (1 – istniała w latach 1873–1934) | brak | 2 (1 – do 1934) |
| Most drogowy im. Józefa Piłsudskiego | 1934 | 2 | brak (2 – istniały w latach 1934–1939 i 1950–1984) | brak |
| Most autostradowy im. Armii Krajowej | 1998, 2011 | 4 | brak | brak |
| Most drogowy im. gen. Elżbiety Zawackiej | 2013 | 4 | brak | brak |
Most kolejowy
W 1873 roku otwarto pierwszy, kolejowo-drogowy most przez Wisłę – Most kolejowy im. Ernesta Malinowskiego o charakterze łukowym. Wiązało się to z budową linii kolejowej z Poznania do Olsztyna i Wystrucia. Początkowo posiadał po jednym pasie drogowym i kolejowym, konieczne więc były „mijanki” przed wjazdem. W 1934 roku zamknięto most kolejowy dla ruchu kołowego (z racji wybudowania mostu drogowego w centrum) i położono drugi tor kolejowy. Most został wysadzony w powietrze w 1939 roku przez wycofujące się wojska polskie, następnie ponownie w 1945 roku przez wycofujące się wojska niemieckie, a w 1948 roku odbudowany. W latach 80. XX wieku zamieniono pierwsze i ostatnie przęsło mostu na konstrukcje nowoczesne, płaskie. Most jest użytkowany do dziś.
Most drogowy w centrum
W 1934 roku otwarto drugi most przez Wisłę, pierwszy drogowy – Most drogowy im. Józefa Piłsudskiego o charakterze łukowym. Pochodził on z rozebranego w 1928 roku mostu kolejowego w Opaleniu koło Kwidzyna, niepotrzebnego z powodu zmiany granic po 1918 roku i prowadzącego na skraj przyczółka, odciętego granicą od reszty kraju. Po moście 11 listopada 1934 roku uruchomiono pierwszą linię tramwajową na Podgórz, zamkniętą z racji ogromnego przeciążenia ruchu w 1984 roku. Most został wysadzony w 1939 roku przez wycofujące się wojska polskie, następnie ponownie w 1945 roku przez wycofujące się wojska niemieckie, a w 1950 roku odbudowany. W filmie Zamach odgrywa on rolę warszawskiego mostu Kierbedzia – już nieistniejącego[1][2]. Most jest użytkowany do dziś i skupia na sobie ruch dróg krajowych: nr 15 z kierunku Inowrocławia, Poznania, Krotoszyna, Wrocławia i Olsztyna.
Zastępczo dla mostu (awaria, kataklizm) wyznaczona trasa objazdu to droga wojewódzka nr 257 (ulica Przybyszewskiego – Zagrodowa) dla potrzeb ewentualnego mostu pontonowego.
Most autostradowy
W lipcu 1998 roku otwarto trzeci, autostradowy most przez Wisłę – Most autostradowy im. Armii Krajowej, a raczej, jedną z dwu zaprojektowanych nitek tego mostu. Dla drugiej nitki wybudowano wówczas jedynie podpory oraz rozjazdy, i zaniechano dalszej budowy. W latach 2008–2011 wybudowano drugą nitkę. Most łączy toruńską dzielnicę Czerniewice ze Złotorią i Grabowcem, a dalej z Rubinkowem, mimo że nie leży na obszarze miasta.
Zastępczo dla mostu (awaria, kataklizm) wyznaczona trasa objazdu to droga wojewódzka nr 258 (Złotoria-Silno-Karczemka) dla potrzeb ewentualnego mostu pontonowego.
Most Wschodni
W 2004 roku władze miejskie zdecydowały o budowie nowego mostu drogowego w Toruniu. 5 października 2007 roku wojewoda kujawsko-pomorski podpisał decyzję lokalizacyjną dla mostu w ciągu ul. Wschodniej. W roku 2010 rozstrzygnięto przetarg na jego budowę, a prace budowlane rozpoczęto 5 listopada tego samego roku. Most został oddany do użytku 9 grudnia 2013 roku[3].
Most powstał jako konstrukcja dwuprzęsłowa o długości całkowitej 540 m (jedno przęsło ma długość 270 m). Jezdnia została podwieszona na czterech łukach o wysokości maksymalnej 50 m, opartych na przyczółkach brzegowych oraz sztucznej wyspie centralnej[4].
Most stał się częścią drogi krajowej nr 91 w kierunku Gdańska i Łodzi, a także fragmentem 15 kilometrowej trasy Wschodniej[5].
Mosty przez Drwęcę
W okolicach Torunia znajduje się pięć mostów przez Drwęcę: dwa na granicy ze Złotorią oraz trzy w Lubiczu.
Pierwszy most pomiędzy Kaszczorkiem a Złotorią wybudowano w 1893 roku. Był to most drewniany, który z czasem przebudowano poprzez dodanie stalowych elementów. Posiada jeden pas drogowy (szerokości ok. 4 m) i jeden pas pieszy (szerokości ok. 1,5 m). Most jest użytkowany do dziś, ale już nie jako drogowy – jest mostem pieszym oraz fragmentem rowerowej trasy turystycznej. Stanowi zabytek jako jedyny zachowany XIX-wieczny most tego rodzaju w regionie.
Drugi most w Złotorii wybudowano w latach 70. jako most drogowy. Niestety, na skutek złych technologii okresu PRL-u w latach 90. groził zawaleniem. W 1998 roku został rozebrany i zbudowany od nowa. Czynny do dzisiaj, jest fragmentem dróg:
- droga wojewódzka nr 654 (Toruń-Złotoria-Silno)
- droga wojewódzka nr 657 (Złotoria-Lubicz)
Pierwszy most w Lubiczu istniał od połowy XIX wieku, jako przejście graniczne między zaborcami – carską Rosją i Prusami. Łączył ulicę Pocztową w pruskim Lubiczu Dolnym z ulicą Lipnowską w carskim Lubiczu Górnym. Rozebrany w XX wieku.
Drugi most w Lubiczu istnieje wzdłuż ulicy Mostowej/Warszawskiej. Jest mostem drogowym, betonowym, dwupasmowym z dwoma pasami ruchu pieszego. Leży w ciągu drogi drogi krajowej nr 10 w kier. Bydgoszczy, Szczecina i Warszawy.
Trzeci most w Lubiczu to most kolejowy. Jest mostem stalowym, jednotorowym. Istnieje od czasu wybudowania linii kolejowej do Sierpca około 1920 roku.
W roku 2001 pomiędzy Złotorią a Lubiczem wybudowano most drogowy w ciągu drogi ekspresowej S10. Była to konstrukcja stalowa dwupasmowa. W ramach budowy autostrady A1 w latach 2010–2011 most został rozbudowany o kolejne dwa pasy i stanowi jeden z obiektów inżynieryjnych w ciągu autostrady A1 z Czerniewic do Rusocina.
Wiadukty drogowe, kolejowe i estakady
Poza wyżej opisanymi mostami przez Wisłę i Drwęcę oraz mniejszymi obiektami przez inne rzeki w Toruniu. Znajduje się tu 42 innych dużych wiaduktów drogowych i kolejowych, w tym cztery na dużych węzłach drogowych:
Wiadukty drogowe
| Zdjęcie | Nazwa | Rok otwarcia | Remont | Jezdnia | Chodniki | Przeszkoda | Lokalizacja | Dzielnica |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | bezimienny | 1898 | 2008 | 1 | 1 | linia kolejowa nr 353 | plac Pokoju Toruńskiego | Stare Miasto |
 | Kościuszki | 1980 | 2003–2004 i 2016 | 2 | 2 | linia kolejowa nr 353 | ul. Kościuszki | Mokre |
| bezimienny | ok. 1960 | 2017 – 2018 | 2 | 1 | linia kolejowa nr 18 | ul. Łódzka | Stawki | |
| bezimienny | 2005 | 1 | 1 | ul. Szczęśliwa | ul. Ligi Polskiej | Kaszczorek | ||
| bezimienny | 2011 | 2 | brak | linia kolejowa nr 27 | ul. Szosa Lubicka | Na Skarpie | ||
 | bezimienny | 2013 | 2 | 2 | linia kolejowa nr 18 | Trasa Wschodnia | Rudak |
Tunele drogowe
| Zdjęcie | Nazwa | Rok otwarcia | Remont | Jezdnia | Chodniki | Przeszkoda | Lokalizacja | Dzielnica |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
Krowi Mostek | po 1930[potrzebny przypis] | 2017 | 1 | 1 | linia kolejowa nr 18, 353 i 743 | ul. Wiślana | Piaski/Podgórz |
 |
bezimienny | 2013[6] | 2 | brak | droga krajowa nr 15, 80 i 91 | Plac Daszyńskiego/Trasa Wschodnia | Rubinkowo |
Wiadukty kolejowe
| Zdjęcie | Nazwa | Rok otwarcia | Remont | Linia kolejowa | Ilość torowisk | Elektryfikacja | Przeszkoda | Dzielnica |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| bezimienny | ok. 1873 | 353 | 2 | tak | linia kolejowa nr 18 | Podgórz | ||
 | bezimienny | ok. 1873 | 2015-2016 | 353 | 2 | tak | ul. Cierpicka | Podgórz |
 | bezimienny | ok. 1900 | 246 | 1 | brak | droga prowadząca do nadleśnictwa Olek | Barbarka | |
 | bezimienny | 1861 | 2013-2014 | 18, 353, 734 | 7 | tak | Plac Armii Krajowej | Piaski/Podgórz |
 | bezimienny | 1861[potrzebny przypis] | 18 i 353[potrzebny przypis] | 4[potrzebny przypis] | tak | ul. Kujawska | Piaski/Stawki | |
 | bezimienny | 1944 | 2015-2016 | 353 | 2 | tak | linia kolejowa nr 736 | Katarzynka |
 | bezimienny | ok. 1973 | 2015-2016 | 353 | 2 | tak | ul. Gniewkowska | Glinki |
Tunel kolejowy
| Zdjęcie | Nazwa | Rok otwarcia | Remont | Linia kolejowa | Ilość torowisk | Elektryfikacja | Przeszkoda | Dzielnica |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
tzw. Brama Kolejowa | 1884[7] | 353 | 1 | tak | plac Pokoju Toruńskiego, droga krajowa nr 15 i 80 | Stare Miasto |
Estakady
| Zdjęcie | Nazwa | Rok otwarcia | Jezdnia | Chodniki | Przeszkoda | Dzielnica |
|---|---|---|---|---|---|---|
 |
im. Marka Sudaka | 2013 roku[8] | 1 | brak | Plac Daszyńskiego | Rubinkowo |
 |
bezimienna | 2015[9] | 1 | 1 | ul. Skłodowskiej-Curie, tory tramwajowe | Rubinkowo |
Mosty i wiadukty autostradowe
- 14 mostów i wiaduktów nad i pod autostradą A1 od węzła autostradowego „Toruń-Lubicz” do węzła „Toruń-Południe”, nie licząc mostu przez Wisłę, wybudowane w 1996 i 1997, w tym[10]:
- Węzeł Toruń-Południe (bezkolizyjny) – S10, DK10, DK91
- Węzeł Toruń-Złotoria (bezkolizyjny, tylko techniczny) – S10, DK10, DW654
- Węzeł Toruń-Lubicz (bezkolizyjny) – S10, DK10, DK80
- 9 mostów i wiaduktów nad i pod drogą szybkiego ruchu S10 od węzła autostradowego „Toruń-Zachód” do węzła „Toruń-Południe”, nie licząc mostu przez Wisłę i węzła „Toruń-Południe”, wybudowane w 2006, w tym[11]:
- Węzeł Toruń-Zachód (bezkolizyjny) – S10, DK10, DK15
Inne mosty
- Most stalowy z 1884 roku[12]
- most na Drwęcy, w ciągu ul. Warszawskiej, wybudowany w 1893 roku[13]
Przypisy
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
