Mniszka karaibska

Mniszka karaibska^[7], mniszka antylska (Neomonachus tropicalis) – wymarły gatunek drapieżnego ssaka z rodziny fokowatych (Phocidae).

Mniszka karaibska

Neomonachus tropicalis[1]
(J.E. Gray, 1850)
Mniszka karaibska w niewoli, o nieznanej płci, w nowojorskim akwarium w około 1930 roku. Osobnik pierwotnie schwytany z Arrecifés Triángulos (Campeche) lub Arrecife Alacrán (Jukatan) w Meksyku
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Nadgromada	żuchwowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Parvordo	płetwonogie
Rodzina	fokowate
Rodzaj	Neomonachus
Gatunek	mniszka karaibska
Synonimy
Crystophora antillarum[a] J.E. Gray, 1849[2] Phoca tropicalis J.E. Gray, 1850[3] Monachus tropicalis[b]: J.E. Gray, 1866[4] Neomonachus tropicalis[c]: Slater(inne języki) & K.M. Helgen, 2014[5]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[6]
wymarły

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1840 roku angielski zoolog John Edward Gray nadając mu nazwę Phoca tropicalis^[3]. Holotyp pochodził z Pedro Cays, 80 km na południe od Jamajki^[8].

Na podstawie badań molekularnych i biologicznych taksony M. tropicalis i M. schauinslandi umieszczono w rodzaju Neomonachus; drogi rozwojowe Monachus i Neomonachus rozeszły się w miocenie około 6,3 mln lat temu, zaś drogi rozwojowe M. tropicalis i M. schauinslandi w pliocenie, 3,67 mln lat temu^[9]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy^[10].

Etymologia

• Neomonachus: gr. νεος neos „nowy”; rodzaj Monachus Fleming(inne języki), 1822 (mniszka)^[5].
• tropicalis: nowołac. tropicalis „tropikalny”, od łac. tropicus „tropikalny”, od tropicus „obracanie”, od gr. τροπικος tropikos „przesilenie”, od τροπη tropē „obrócenie”, od τρεπω trepō „zmienić”^[11].

Zasięg występowania

Mniszka karaibska znana była głównie z Morza Karaibskiego i ze wschodniej części Zatoki Meksykańskiej, występując na licznych wyspach i zatokach, takich jak Bahamy, Wielkie i Małe Antyle, półwysep Jukatan i na południowy zachód wzdłuż wybrzeży Ameryki Środkowej i Południowej, aż po Gujanę oraz wzdłuż wybrzeży Florydy i Georgii w Stanach Zjednoczonych^[10].

Morfologia

Długość ciała samców około 226 cm (1 dorosły osobnik), samic 199–224 cm (4 dorosłe osobniki); masa ciała dla samicy przebywającej w niewoli, która była obficie żywiona i miała mało miejsca do ćwiczeń, wynosiła 163 kg^[12]. Skóra młodego osobnika, który mógł mieć zaledwie kilka dni, mierzyła 107 cm^[12]. Skóra ciemnoszarobrunatna na grzbiecie, natomiast na brzuchu żółtawa.

Ekologia

Nigdy nie została dokładnie zbadane, można przypuszczać, że było podobne do dwóch pozostałych gatunków mniszek (mniszka śródziemnomorska i mniszka hawajska).

Status zagrożenia i wymarcie

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii EX (ang. extinct „wymarły”)^[6]. Ostatni wiarygodny zapis pochodzi z 1952 roku z małej kolonii z Seranilia Bank, grupie maleńkich wysepek koralowych w połowie drogi między Jamajką a Hondurasem^[10]. Mimo licznych badań od tego czasu nie został dotąd zlokalizowany i uważa się, że wyginął^[10][6]. Ostatnie zapisy N. tropicalis przypisuje się wędrującym osobnikom kapturnika morskiego (Cystophora cristata)^[10]. Mniszka karaibska była liczebna, gdy została odkryta i prawdopodobnie przebywała w od 14 do 16 koloniach rozsianych po Karaibach, zanim człowiek zaczął na nią polować w celach konsumpcyjnych (pożywienie i olej) do 1850 roku; po tym, jak liczebność populacji stała się zbyt niska dla polowań komercyjnych, polowania kontynuowano na mniejszą skalę^[10].

Uwagi

1. Nomen nudum.
2. Kombinacja nazw.
3. Pierwsze użycie obecnej kombinacji nazw.