Malawicze Górne
wieś w województwie podlaskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Malawicze Górne – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sokólskim, w gminie Sokółka[4][6].
| wieś | |
 Wiatrak w Malawiczach Górnych (stan na 2009, przed pożarem w 2011) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
85 |
| Kod pocztowy |
16-100[3] |
| Tablice rejestracyjne |
BSK |
| SIMC |
0040360[4] |
Położenie na mapie gminy Sokółka  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu sokólskiego  | |
 53°24′26″N 23°37′08″E[5] | |
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Antoniego Padewskiego w Sokółce[7].
W 1679 r. w Malawiczach Górnych osiedli Tatarzy, którzy za swoje zasługi wojenne i wierność Rzeczypospolitej otrzymali tu od Jana III Sobieskiego ziemie na własność. Tatarzy wznieśli w Malawiczach drewniany meczet, który jednak nie zachował się do dnia dzisiejszego. Jego istnienie potwierdza wizytacja parafii Sokółka z 1717 r. Obok Kruszynian i Bohonik była to wówczas największa wieś tatarska w okolicy[8].
_-_Malewice_k._Bohonik_-_000770s.jpg)
W ramach represji po Powstaniu Listopadowym władze carskie skonfiskowały majątki Tatarów z Malawicz i wysiedliły ich[9]. W efekcie w 1848 r. w Malawiczach mieszkało już jedynie 19 Tatarów. Po powstaniu styczniowym skonfiskowano i przeznaczono na kolonizację przez rosyjskich chłopów zaścianek w Malawiczach Górnych[10].
W 1915 r. w związku z wybuchem I wojny światowej i niepowodzeniami Armii Imperium Rosyjskiego na froncie wschodnim wszyscy Tatarzy z Malawicz ewakuowali się w ramach bieżeństwa w głąb Rosji, gdzie przebywali na wygnaniu parę lat. Do rodzinnej miejscowości powrócili po wybuchu rewolucji październikowej[11].
Według spisu z 1921 r. w Malawiczach mieszkało jeszcze 12 osób wyznania mahometańskiego[12]. Ich życie religijne skupione było wówczas wokół meczetu w oddalonych o ok. 3 km Bohonikach.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.
W przeszłości mieszkańcy wsi, zarówno wyznania mahometańskiego jak i rzymskokatolickiego, powszechnie używali w codziennych kontaktach gwary języka białoruskiego[13], zwanej przez nich językiem prostym[11], będącym samodzielnym historycznym językiem Wielkiego Księstwa Litewskiego, którego zasięg w dużym stopniu pokrywał się z granicami WKL[14]. Na tle gwar używanych w sąsiednich wsiach (np. w sąsiednich włościańskich Malawiczach Dolnych) język ten wyróżniał się, będącym dziedzictwem kultury szlacheckiej na byłych Kresach[15] – silniejszymi wpływami języka polskiego, co związane było ze szlacheckim rodowodem części mieszkańców Malawicz Górnych[11]. Współcześnie jednak gwarę tę uznać należy za wymarłą bądź pozostającą na granicy wymarcia, gdyż umiejętność posługiwania się nią ograniczona jest do niewielkiej, najwyżej kilkunastoosobowej grupy osób w podeszłym wieku i nie jest ona przekazywana młodszym pokoleniom.
- Stefan Mustafa Jasiński (1911-2015) – imam Muzułmańskiej Gminy Wyznaniowej w Białymstoku oraz doradca Muzułmańskiego Związku Religijnego w RP w sprawach szariatu.
Nieopodal wsi zachowały się ruiny spalonego wiatraku typu koźlak[16][17].
W Malawiczach Górnych, u źródeł Łosośny, znajduje się głaz tatarski, fundacji Arsłana Muchy, z napisem: „W Imię Boga najmościwszego i najmiłosierniejszego w hołdzie przodkom a ku pamięci potomnym aby malawicką ziemię szacunkiem i miłością darzyli bowiem dla tatarskiego rodu Muchów matecznikiem przez wieki ona była”[18], zwieńczony islamskim półksiężycem. Na obelisku wygrawerowano basmalę w języku arabskim oraz inskrypcje w języku polskim, upamiętniające tatarskich mieszkańców miejscowości[19][20].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
