Maciej Łubieński (1572–1652)

Maciej Łubieński herbu Pomian (ur. 2 lutego 1572 w Łubnej, zm. 28 sierpnia 1652 w Łowiczu) – arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski, biskup poznański, biskup kujawski, biskup chełmski, kanonik gnieźnieński i krakowski, kustosz sandomierski w 1614 roku^[1], proboszcz średzki i łęczycki, prepozyt miechowski^[2].

Ten artykuł dotyczy prymasa. Zobacz też: Inne osoby o tym imieniu i nazwisku.

Maciej Łubieński

Prymas Polski i Litwy
Kraj działania	I Rzeczpospolita
Data i miejsce urodzenia	2 lutego 1572 Łubna
Data i miejsce śmierci	28 sierpnia 1652 Łowicz
Miejsce pochówku	bazylika prymasowska Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gnieźnie
Arcybiskup gnieźnieński
Okres sprawowania	1641–1652
Prepozyt w Miechowie
Okres sprawowania	1617–1627
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	1602
Nominacja biskupia	17 maja 1621
Sakra biskupia	31 października 1621

Sukcesja apostolska

Data konsekracji	31 października 1621
Konsekrator	Marcin Szyszkowski
Współkonsekratorzy	Jan Wężyk Tomasz Oborski
Konsekrowani biskupi Abraham Jan Jacek Śladkowski 1622 Stanisław Łubieński czerwiec 1624 Stanisław Łoza 4 marca 1635 Krzysztof Charbicki 12 sierpnia 1635 Kasper Działyński 19 czerwca 1639 Wacław Paprocki 18 września 1639 Stanisław Pstrokoński 19 marca 1645 Kazimierz Florian Czartoryski 29 stycznia 1651 Maciej Marian Kurski 3 sierpnia 1651

Maciej Łubieński, grafika Jeremiasza Falcka z 1652 roku

Herb Macieja Łubieńskiego na Katedrze Gnieźnieńskiej

Płyta nagrobna Łubieńskiego

Brat Stanisława.

Życiorys

Nauki pobierał początkowo w Sieradzu, następnie w kolegium jezuitów w Kaliszu^[3], a później w Poznaniu i w Krakowie. Po ukończeniu Akademii Krakowskiej pracował w kancelarii królewskiej. Odbył studia prawa kanonicznego we Włoszech i Niemczech.

W 1602 otrzymał święcenia kapłańskie. Od 1607 sekretarz i rejent kancelarii Zygmunta III Wazy. W 1615 r. otrzymał nominację na prepozyturę klasztoru bożogrobców w Miechowie, zostając tam proboszczem. W 1620 został biskupem chełmskim, 1626 poznańskim, 1631 kujawskim, od 1641 arcybiskupem gnieźnieńskim i prymasem Polski.

Podpisał pacta conventa Władysława IV Wazy w 1632 roku^[4]. W 1641 roku wyznaczony został senatorem rezydentem^[5]. Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 31 lipca 1648 roku^[6]. W 1648 roku był elektorem Jana II Kazimierza Wazy z województwa poznańskiego^[7], podpisał jego pacta conventa^[8].

Podczas powstania kozackiego w 1648 r. jako interrex kierował państwem i podpisał elekcję Jana II Kazimierza. 17 stycznia 1649 r. koronował go w katedrze wawelskiej.

Będąc prymasem, dbał o budownictwo sakralne, fundując m.in. kaplicę Matki Boskiej na Jasnej Górze w Częstochowie. Inicjował działania ekumeniczne^[9][10][11]. Rozpoczął barokizację katedry gnieźnieńskiej.

Zasłużył się w unormowaniu stosunków kościelnych i podniesieniu gospodarczemu swych diecezji. Majątek swój przeznaczył w testamencie na cele kościelne; dzięki: przystępności, pobożności i hojności cieszył się wielkim poważaniem i autorytetem wśród szlachty i ludu, który uważał go za świętego.

Wydał pracę: Constitutiones Capitulorum generalium Miechoviensium ordinis canonicorum Regularium (1627).

Zmarł w opinii świętości w Łowiczu w 1652 r., a pochowano go w rodzinnej kaplicy w Gnieźnie, obecnie jego ciało znajduje się w podziemiach katedry gnieźnieńskiej.

Galeria

• 
  Pieczęć abpa Macieja Łubieńskiego 1648 r. (miejsce przechowywania Archiwum Państwowe w Poznaniu)
• 
  Abp Maciej Łubieński zaświadcza, że posłowie z miasta Poznania oddali swoje głosy na Jana Kazimierza w czasie wyborów elekcyjnych 1648 r. (miejsce przechowywania Archiwum Państwowe w Poznaniu)