Wydrówka

Wydrówka^[2] (Lutreolina) – rodzaj ssaków z podrodziny dydelfów (Didelphinae) w obrębie rodziny dydelfowatych (Didelphidae).

Wydrówka

Lutreolina
O. Thomas, 1910[1]
Wydrówka rudawa (L. crassicaudata)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	torbacze
Rząd	dydelfokształtne
Rodzina	dydelfowate
Podrodzina	dydelfy
Plemię	Didelphini
Rodzaj	wydrówka
Typ nomenklatoryczny
Didelphis crassicaudata Desmarest, 1804
Gatunki
6 gatunków (w tym 4 wymarłe) – zobacz opis w tekście

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Południowej^[3][4][5].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 18,8–40 cm, długość ogona 20,9–35,8 cm; masa ciała 200–910 g^[4][6].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1910 roku angielski zoolog Oldfield Thomas w artykule poświęconym zbiorowi ssaków ze wschodniej części Buenos Aires, wraz z opisami nowych ssaków z innych miejscowości, opublikowanym na łamach „The Annals and magazine of natural history”^[1]. Jako gatunek typowy wyznaczył (oznaczenie monotypowe) wydrówkę rudawą (L. crassicaudata).

Etymologia

Lutreolina: łac. lutreola ‘wyderka’, od zdrobnienia lutra ‘wydra’^[7]; przyrostek -ina ‘odnoszący się’^[8].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki^[3][9]:

Grafika	Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa[2]	Podgatunki[4][3][6]	Rozmieszczenie geograficzne[4][3][6]	Podstawowe wymiary[4][6] (DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała)	Status IUCN[10]
	Lutreolina crassicaudata	(Desmarest, 1804)	wydrówka rudawa	2 podgatunki	wschodnia Kolumbia, Wenezuela, północno-zachodnia Gujana, północno-wschodnie Peru (Madre de Dios), wschodnia Boliwia, południowa Brazylia, Paragwaj, Urugwaj i wschodnia Argentyna (na południe do Buenos Aires)	DC: 24–40 cm; DO: 24–36 cm; MC: 200–910 g	LC
	Lutreolina massoia	Martínez-Lanfranco, Flores, Jayat & D’Elía, 2014		monotypowy	las Yungas w południowej Boliwii (Chuquisaca i Tarija) i północno-zachodnia Argentyna (Jujuy, Salta i Tucumán)	DC: 18,8–24 cm; DO: 21–26 cm; MC: około 284 g	LC

Kategorie IUCN:  LC  – gatunek najmniejszej troski.

Opisano również gatunki wymarłe^[11]:

• Lutreolina biforata (Ameghino, 1904)^[12] (Ameryka Południowa; miocen)
• Lutreolina materdei Goin & de los Reyes, 2011^[13] (Ameryka Południowa; miocen)
• Lutreolina tonnii Goin & de los Reyes, 2023^[14] (Ameryka Południowa; plejstocen)
• Lutreolina tracheia (Rovereto, 1914)^[15] (Ameryka Południowa; pliocen)

Kladogram wedle Silva-Neto et al., 2024^[16]

	Glironiinae Glironia venusta Caluromyinae Caluromys Caluromys philander Caluromys derbianus, Caluromys lanatus Caluromysiops irrupta
	Hyladelphinae Hyladelphys kalinowskii Didelphinae Marmosini Tlacuatzin Tlacuatzin insularis Tlacuatzin sinaloae Tlacuatzin balsasensis Tlacuatzin canescens, Tlacuatzin baumeri Monodelphis Monodelphis dimidiata Monodelphis scalops Monodelphis iheringi Monodelphis americana, Monodelphis gardneri Monodelphis emiliae Monodelphis domestica Monodelphis vossi Monodelphis glirina, Monodelphis sanctaerosae Monodelphis arlindoi Monodelphis touan Monodelphis brevicaudata, Monodelphis palliolata Monodelphis kunsi, Monodelphis pinocchio Monodelphis adusta Monodelphis reigi Monodelphis peruviana Monodelphis osgoodi, Monodelphis saci Monodelphis handleyi, Monodelphis ronaldi Marmosa Marmosa rubra Marmosa simonsi Marmosa robinsoni, Marmosa xerophila Marmosa isthmica Marmosa mexicana, Marmosa zeledoni Marmosa andersoni, Marmosa lepida Marmosa tyleriana Marmosa waterhousei Marmosa macrotarsus, Marmosa murina Marmosa rapposa Marmosa parda, Marmosa rutteri Marmosa paraguayana Marmosa meridae Marmosa constantiae Marmosa phaea Marmosa demerarae, Marmosa limae Marmosa jansae, Marmosa perplexa Marmosa germana Marmosa nicaraguae Marmosa adleri, Marmosa alstoni Metachirini Metachirus Metachirus myosurus Metachirus aritanai, Metachirus nudicaudatus Didelphini Chironectes minimus Lutreolina Lutreolina crassicaudata Lutreolina massoia Didelphis Didelphis virginiana Didelphis albiventris Didelphis imperfecta, Didelphis pernigra Didelphis aurita, Didelphis marsupialis Philander Philander quica Philander andersoni, Philander nigratus Philander mcilhennyi, Philander opossum Philander melanurus, Philander vossi Philander canus, Philander pebas Thylamyini Marmosops Marmosops incanus Marmosops paulensis Marmosops caucae Marmosops ocellatus, Marmosops soinii Marmosops creightoni, Marmosops noctivagus Marmosops handleyi Marmosops invictus Marmosops carri, Marmosops fuscatus Marmosops bishopi Marmosops ojastii Marmosops chucha, Marmosops magdalenae Marmosops pakaraimae, Marmosops parvidens Marmosops marina Marmosops pinheiroi, Marmosops woodali Gracilinanus Gracilinanus emiliae, Gracilinanus marica Gracilinanus agilis, Gracilinanus microtarsus Gracilinanus aceramarcae, Gracilinanus peruanus Cryptonanus Cryptonanus unduaviensis Cryptonanus chacoensis Cryptonanus agricolai, Cryptonanus guahybe Chacodelphys formosa Lestodelphys halli Thylamys Thylamys karimii, Thylamys velutinus Thylamys sponsorius, Thylamys venustus Thylamys macrurus Thylamys tatei Thylamys ellegans, Thylamys pallidior Thylamys pusillus Thylamys citellus, Thylamys pulchellus