Dydelfokształtne

Dydelfokształtne^[9] (Didelphimorphia) – rząd niewielkich ssaków z infragromady ssaków niższych (Metatheria), obejmujący około 60 gatunków występujących w Ameryce Południowej i Środkowej oraz jeden gatunek (dydelf wirginijski) szeroko rozprzestrzeniony w Ameryce Północnej. Najmniejsze osiągają rozmiary myszy, a największe są zbliżone wielkością do domowego kota. Didelphimorphia są uważane za ewolucyjnie najstarsze wśród współcześnie żyjących ssaków. Pojawiły się w późnej kredzie.

Dydelfokształtne

Didelphimorphia
Gill, 1872[1]
Przedstawiciel rzędu – dydelf wirginijski (Didelphis virginiana)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	ssaki niższe
Nadrząd	amerykotorbowe
Rząd	dydelfokształtne
Synonimy
Pedimanes de Blainville, 1834 Pedimana J.A. Wagner, 1853[2] Entomophaga R. Owen, 1858[3] Pedimana Haeckel, 1866[4] Didelphiformes Szalay, 1982[5] Didelphoidia Kalandadze & Rautian, 1992[6] Didelphiformes Kinman, 1994[7] Didelphodonta Muizon, 1998[8]
Rodziny
zobacz opis w tekście

Większość gatunków ma wydłużony pysk i długi, chwytny, pokryty łuskami ogon. W uzębieniu dydelfokształtnych występuje 50 zębów. Kły są silne i duże, siekacze małe, zęby trzonowe trójguzkowe. Pozbawiony pazura pierwszy palec stopy jest przeciwstawny pozostałym. U większości dydelfokształtnych występuje torba lęgowa.

Wzór zębowy		I	C	P	M
50	=	5	1	3	4
		4	1	3	4

Zajmują różnorodne siedliska od suchych terenów trawiastych po lasy deszczowe, na wysokościach od poziomu morza do 3000 m n.p.m. Dydelf wirginijski spotykany jest w osiedlach ludzkich.

Systematyka

Do rzędu dydelfokształtnych zaliczana jest jedna rodzina^{[10][11][12][9]}:

• Didelphidae J.E. Gray, 1821 – dydelfowate

W literaturze spotykane jest równoważne określenie Didelphoidea.