Lubań Śląski

Lubań Śląski – stacja kolejowa w Lubaniu, w województwie dolnośląskim, w Polsce. Według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca lokalnego^[1].

Lubań Śląski

Budynek dworca kolejowego Lubań, widok z biurowca ZNTK
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Lubań
Data otwarcia	1865
Poprzednie nazwy	Lauban
Dane techniczne
Liczba peronów	5
Liczba krawędzi peronowych	6
Kasy
Linie kolejowe
274 Wrocław Świebodzki – Görlitz 279 Lubań Śląski – Węgliniec 337 Lubań Śląski – Leśna
Położenie na mapie Lubania Lubań Śląski
Położenie na mapie Polski Lubań Śląski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Lubań Śląski
Położenie na mapie powiatu lubańskiego Lubań Śląski
51°06′42″N 15°17′37″E

Ruch pasażerski

Rok	Wymiana pasażerska na dobę
2017[2]	700-999
2022[3]	700-999

Historia

W latach 60. XIX wieku wzrastało zapotrzebowanie na wydobywany na Śląsku węgiel kamienny. W 1862 Sejm Prus podjął uchwałę o przyznaniu środków na rzecz budowy Śląskiej Kolei Górskiej (Schlesische Gebirgsbahn). Rozpoczęcie budowy miało miejsce 13 sierpnia 1863, kiedy dokonano pierwszego wkopu łopaty na trasie Węgliniec – Lubań (w okolicach dzisiejszego przejazdu kolejowo-drogowego w ciągu ul. Tkackiej). Po trwającej dwa lata budowie w dniu 18 września 1865 dokonano odbioru trasy kolejowej z Węglińca do Rybnicy k. Jeleniej Góry wraz z odgałęzieniem Zgorzelec – Lubań. Odbioru inwestycji dokonał minister handlu – hrabia von Itzenplitz. Dwa dni później dokonano poświęcenia i oficjalnego otwarcia trasy^[4].

Gmach dworca zaprojektował architekt Hermann Cuno^[5]. Cegła do jego budowy pochodziła z lokalnych zakładów ceramicznych Alberta Augustina, który kierował budową dworca. Dworzec składał się z dwóch skrzydeł – północnego i południowego – połączonych łącznikiem. W północnym skrzydle znajdowało się główne wejście. Wyjście na dwa perony ulokowano w łączniku po obu stronach. Budynek mieścił restaurację, bufet, hol i kasy biletowe. Była tam też kasa bagażowa, pomieszczenie telegrafu, poczekalnia dla kobiet, dla podróżnych klasy I i II oraz dla podróżnych klasy III i IV^[5]. W pewnym oddaleniu od dworca ulokowano toalety^[5].

W latach 20. XX wieku linie wychodzące z Lubania zostały zelektryfikowane (w 1922 w kierunku Jeleniej Góry, w 1923 w kierunku Zgorzelca i w 1928 w kierunku Węglińca i Leśnej)^[5]. W Lubaniu już od 1917 roku istniała podstacja trakcyjna^[5]. Wraz z zasilaniem linii do Leśnej zaraz po zakończeniu działań II wojny światowej uruchomili ją pozostali na miejscu kolejarze niemieccy^[6]. Departament Elektryczny Ministerstwa Komunikacji w Warszawie przygotowywał wznowienie ruchu pociągów elektrycznych, delegując w lipcu 1945 roku na teren tworzonej Dyrekcji Okręgowych Kolei Państwowych we Wrocławiu 22 specjalistów trakcji elektrycznej (dla obsadzenia stanowisk kierowniczych) oraz 15 maszynistów^[6]. Pod nadzorem delegatów PKP uruchomiono również sieć elektryczną na odcinku Jelenia Góra – Lubań oraz liniach wychodzących z Jeleniej Góry do Karpacza i Szklarskiej Poręby^[6]. Naprawę sieci między Lubaniem a Zgorzelcem przerwano na kilka tygodni przed potencjalnym zakończeniem^[6]. W Moskwie doszło do podpisania datowanego na 8 lipca 1945 roku porozumienia między rządami Polski i Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, na mocy którego system kolei elektrycznych w Sudetach został uznany za radziecką zdobycz wojenną i przeznaczony do demontażu i wywiezienia do ZSRR^[6]. Urządzenia, których Sowieci przez 3 tygodnie planowego demontażu nie byli w stanie zabrać, decyzją Ministerstwa Komunikacji zdemontowano i przekazano do użycia wtórnego na liniach kolejowych i tramwajowych (resztki drutu trakcyjnego oraz liczne słupy szlakowe)^[6]. Departament Elektrotechniczny Ministerstwa Komunikacji, mając na względzie górski charakter linii, apelował o natychmiastowe, ponowne zelektryfikowanie szlaków polskim systemem prądu stałego o napięciu 3000 V^[6]. Trudna sytuacja gospodarcza Polski sprawiła, że reelektryfikację głównych szlaków (odcinki Wrocław – Jelenia Góra, następnie Jelenia Góra – Węgliniec i Jelenia Góra – Szklarska Poręba) przeprowadzono odpowiednio u schyłku lat sześćdziesiątych i w połowie lat 80. XX wieku^[6].

Połączenia z Lubania Śląskiego

Połączenia pasażerskie w latach 1950-2000

Okres	Stacja docelowa	Liczba połączeń	Źródło
1950/51	Węgliniec Gryfów Śląski Jelenia Góra Zach. Zgorzelec Ujazd Legnica Lubsko Żagań Ostrów Wielkopolski Warszawa	9 6 4 4 3 2 1 1 1	[7][8][9]
1956/57	Gryfów Śląski Węgliniec Mikułowa Jelenia Góra Zgorzelec Ujazd Leśna Turoszów Mirsk Lubsko Warszawa Gł.	9 8 8 5 5 4 3 1 1 1	[10][11][12][13]
1966/67	Węgliniec Gryfów Śląski Mikułowa Jelenia Góra Zgorzelec Turoszów Leśna Lubsko Żagań Mirsk	9 7 7 5 4 3 3 1 1 1	[14][15][16][17]
1975/76	Gryfów Śląski Jelenia Góra Węgliniec Zgorzelec Leśna Turoszów Katowice Lipsk Kraków Gł. Drezno Warszawa Berlin Paryż Frankfurt nad Menem Lubsko Żary Kłodzko Karpacz Mirsk Eisenach Reichenbach	11 9 8 7 6 3 3 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1	[18][19][20][21]
1980/81	Gryfów Śląski Jelenia Góra Węgliniec Zgorzelec Görlitz Leśna Turoszów Katowice Drezno Kraków Warszawa Lipsk Żary Lubsko Berlin Paryż Frankfurt nad Menem Mirsk Karpacz	11 10 8 8 4 4 3 3 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1	[22][23][24][25]
1985/86	Gryfów Śląski Jelenia Góra Zgorzelec Turoszów Leśna Katowice Görlitz Warszawa Kraków Lubsko Berlin Frankfurt nad Menem	10 8 7 3 3 2 2 1 1 1 1 1	[26][27][28][29]
1990/91	Węgliniec Gryfów Śląski Jelenia Góra Zgorzelec Bogatynia Leśna Katowice Warszawa Szczecin Lipsk Świeradów Zdrój	14 11 11 7 4 2 1 1 1 1 1	[30][31][32][33]
1996/97	Węgliniec Jelenia Góra Zgorzelec Bogatynia Zielona Góra Szczecin	11 10 2 2 2 1	[34][35][36]
1999/2000	Węgliniec Jelenia Góra Zgorzelec Bogatynia Szczecin Główny Zielona Góra	12 10 2 2 1 1	[37][38][39]

Połączenia ze stacji w kwietniu 2019^[40]:

• Białystok
• Jelenia Góra
• Görlitz
• Wałbrzych Główny
• Węgliniec
• Wrocław Główny

Infrastruktura

Linie kolejowe

• 274 Jelenia Góra – Zgorzelec
• 279 Węgliniec – Lubań
• 337 Lubań – Leśna (linia towarowa)

Perony

Na stacji znajduje się 5 peronów.

Lp.	1 peron	2 peron	3 peron	4 peron	5 peron
Kierunek	Zgorzelec Jelenia góra	Zgorzelec Jelenia góra	Leśna	Węgliniec Jelenia Góra	Węgliniec Jelenia Góra
Stan	Używany	Używany	Nieużywany	Używany	Używany

Inne obiekty

• wieża wodna
• plac załadunkowy
• 3 nastawnie: Lb, Lb1, Lb2
• waga wagonowa
• skrajnik
• garaże drezyn