Lućmierz (gmina)

Lućmierz – dawna gmina wiejska istniejąca do 1954 w woj. łódzkim. Nazwa gminy pochodzi od wsi Lućmierz, lecz siedzibą władz gminy były Proboszczewice (obecnie obie miejscowości znajdują się w granicach Zgierza)^[3].

Zobacz też: inne znaczenia nazwy Lućmierz.

Lućmierz

gmina wiejska
1867–1954[1]
Państwo	Polska
Województwo	1919–39: łódzkie (II RP) 1945–54: łódzkie
Powiat	łódzki
Siedziba	Proboszczewice
Populacja (1924[2]) • liczba ludności	3684
Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad 19 Liczba miejscowości 36
brak współrzędnych

Za Królestwa Polskiego gmina Lućmierz należała do powiatu łodzińskiego (łódzkiego) w guberni piotrkowskiej^[4][5].

W 1915 roku do gminy Lućmierz przyłączono obszar zniesionej gminy Dzierżązna (wsie Dzierżązna, Dobra, Swoboda i Ostrów oraz osada czynszowa Folusz)^[6][7].

W okresie międzywojennym gmina Lućmierz należała do powiatu łódzkiego w woj. łódzkim. Była to najdalej na północ wysunięta gmina powiatu^[3]. Wieś Stępowizna stanowiła specyficzną eksklawę gminy Lućmierz, otoczoną ze wszystkich stron obszarem gminy Łagiewniki (między Rudunkami a Zegrzankami)^[8].

Podczas II wojny światowej włączono do III Rzeszy. Po wojnie gmina zachowała przynależność administracyjną. 13 lutego 1946, w związku ze zniesieniem gminy Łagiewniki^[9], do gminy Lućmierz przyłączono Chełmy, Krzywie, Łagiewniki Nowe, Łagiewniki Stare, Rudunki, Skotniki i Zegrzanki. Według stanu z 1 lipca 1952 roku gmina składała się z 19 gromad: Chełmy, Ciosny, Dąbrówka Strumiany, Dąbrówka Wielka, Dzierzązna, Emilia, Kania-Góra, Krzywie, Lućmierz, Łagiewniki Nowe, Łagiewniki Stare, Proboszczewice, Rosenów, Rudunki, Skotniki, Słowik, Stępowizna, Wiktorów i Zegrzanki^[10].

Jednostka została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[11]. Po reaktywowaniu gmin z dniem 1 stycznia 1973 roku gminy Lućmierz nie przywrócono, a jej dawny obszar wszedł głównie w skład nowej gminy Zgierz w tymże powiecie i województwie^[12].