Lodowy Szczyt

Lodowy Szczyt (słow. Ľadový štít, niem. Eistaler Spitze, węg. Jég-völgyi-csúcs) – najwyższy szczyt w grani głównej Tatr Wysokich, o wysokości 2628 m n.p.m.^[1] (według wcześniejszych pomiarów 2627 lub 2630 m^[2]). Nazwa góry pochodzi od długotrwale zalegających, zwłaszcza na jej północnych stokach, zlodowaciałych pól śniegowych^[3][4].

Lodowy Szczyt

Ľadový štít

Masyw Lodowego Szczytu od strony Doliny Pięciu Stawów Spiskich. Od lewej: Lodowa Kopa, Lodowy Szczyt, Śnieżny Szczyt, Śnieżna Przełęcz
Państwo	Słowacja
Położenie	powiat Poprad
Pasmo	Tatry, Karpaty
Wysokość	2628 m n.p.m.
Wybitność	274 m
Pierwsze wejście	1843 John Ball, Wilhelm Richter, Carl Ritter
• zimowe	28 grudnia 1891 Theodor Wundt, Jakob Horvay
Położenie na mapie Tatr Lodowy Szczyt
Położenie na mapie Karpat Lodowy Szczyt
49°11′54,8″N 20°10′57,9″E

Lodowy Szczyt należy do Wielkiej Korony Tatr^[5].

Topografia

Lodowy Szczyt jest trzecim co do wysokości (po Gerlachu i Łomnicy) samodzielnym szczytem tatrzańskim, a w okresie listopad 1938 – wrzesień 1939 był najwyższym szczytem Polski. Lodowy Szczyt jest silnie rozczłonkowany i opada graniami do Doliny Jaworowej (Javorová dolina), rozdzielając wiszące dolinki: Dolinę Zadnią Jaworową (Zadná Javorová dolina), Dolinę Suchą Jaworową (Suchá dolina) i Dolinę Śnieżną (Ľadová dolinka). Południowo-wschodnie ściany masywu górują nad Doliną Małej Zimnej Wody (Malá studená dolina).

Masyw oddzielony jest od Małego Lodowego Szczytu (Široká veža) Lodową Przełęczą (Sedielko), a od masywu Baranich Rogów (Baranie rohy) – Śnieżną Przełęczą (Ľadové sedlo).

Na północ od Lodowej Przełęczy znajdują się kolejno^[2][6][1]:

• Lodowa Kopa (Malý Ľadový štít, 2605 m), od której odchodzą dwie granie boczne: zachodnia Michałkowa Grań i wschodnia Lodowa Grań,
• Lodowa Szczerbina (Ľadová štrbina, 2579 m),
• Lodowe Czuby (Ľadové hrby),
• Wyżnia Lodowa Szczerbina (Vyšná ľadová štrbina),
• główny wierzchołek Lodowego Szczytu, od którego na zachód odchodzi Sobkowa Grań (Suchý hrebeň),
• Koński Ząb (Zub nad Koňom),
• Koński Karbik (Štrbina nad Koňom),
• Lodowy Koń (Ľadový kôň, Kôň),
• Ramię Lodowego (Ľadová priehyba, 2510 m),
• Lodowy Zwornik (Zadný Ľadový štít, 2515 m), od którego na zachód odchodzi Kapałkowa Grań (Ľadové veže),
• Wyżnia Lodowa Przełęcz (Vyšné Ľadové sedlo, 2447 m),
• Śnieżny Szczyt (Snehový štít, 2478 m),
• Śnieżny Zwornik (Snehová strážnica), od którego na północny zachód odchodzi Śnieżna Grań (Snehové veže),
• Wyżnia Śnieżna Przełęcz (Prielom pod Snehovým, 2420 m),
• Śnieżne Czuby (Snehový hrb, 2438 m),
• Śnieżna Przełęcz (Ľadové sedlo, 2354 m).

W Sobkowej Grani z głównym wierzchołkiem Lodowego Szczytu graniczy Sobkowa Czuba, oddzielona od niego Sobkowym Karbikiem (Suchý zárez) i wyraźniejszym Wyżnim Sobkowym Przechodem^[2].

Dno Doliny Śnieżnej pokrywają wieczne śniegi. Naukowcy określili je jako wieczne pola firnowe (Kapałkowe Śnieżniki). Masyw Lodowego Szczytu jest najbogatszym w Tatrach skupiskiem roślinności turniowej. Naliczono tu 85 gatunków roślin zielnych, z czego 30 osiąga tu najwyższe w Tatrach wysokości występowania.

• 
  Lodowy Szczyt widziany z Kołowego Szczytu
• 
  Lodowy Szczyt i Lodowa Kopa od strony zachodniej
• 
  Szczyt

Historia

Lodowy Szczyt najokazalej prezentuje się od strony Podhala. Od południa, widziany w towarzystwie Łomnicy i Kieżmarskiego Szczytu, wśród nikogo nie budził takich emocji, jak wśród polskich taterników. Na szczyt próbował wejść (bez sukcesu) już Stanisław Staszic w sierpniu 1805 r. Pierwsze odnotowane wejście: John Ball, Wilhelm Richter i nieznany z nazwiska węgierski malarz wraz z przewodnikami z Jurgowa ok. 31 sierpnia 1843 r. Na szczycie był też ks. Józef Stolarczyk z przewodnikami 17 września 1867 r.^[2] Wejście odnotował w księdze parafialnej jako pierwsze pokonanie szczytu (nie wiedział o zdobyciu go przez Anglika J. Balla)^[7]. Zimą (podczas zadymki śnieżnej) pierwsi na szczycie stanęli Theodor Wundt i Jakob Horvay 28 grudnia 1891 r.^[2]

Nazwa szczytu najprawdopodobniej związana jest z polami długo utrzymującego się lodu i śniegu. Ze szczytem wiąże się też kilka legend. Stoki Lodowego Szczytu i Dolina Śnieżna były miejscem poszukiwań legendarnych skarbów. Jeden ze swoich wierszy poświęcił Lodowemu Szczytowi Jan Kasprowicz.

W 1938 roku, przy okazji zajmowania przez Polaków Zaolzia, części Spisza i Orawy Lodowy Szczyt znalazł się na terytorium Rzeczypospolitej. Został wtedy najwyższym szczytem Polski^[8]. Po II wojnie światowej powrócił w granice Czechosłowacji, a od jej rozpadu leży na Słowacji^[9].