Leszek Mrozewicz (ur. 5 listopada 1951 w Myśliborzu[1]) – profesor nauk humanistycznych, polski naukowiec, historyk specjalizujący się w dziedzinie historii antycznej (w szczególności starożytnego Rzymu), wykładowca UAM i UKW.
Szybkie fakty Państwo działania, Data i miejsce urodzenia ...
Zamknij
Studiował historię i uzyskał magisterium w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Doktorat w 1979 r. na podstawie rozprawy Rozwój ustroju municypalnego a postępy romanizacji w Mezji Dolnej (promotor: Stefan Parnicki-Pudełko). Habilitacja w 1988 r. na podstawie rozprawy Arystokracja municypalna w rzymskich prowincjach nad Renem i Dunajem w okresie Wczesnego Cesarstwa (I-III w.). Tytuł naukowy profesora nadany w 1996 r. W latach 1997–2012 kierownik Zakładu Historii Społeczeństw Antycznych Instytutu Historii przy Wydziale Historycznym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a od 2009 do 2020 dyrektor naukowy Instytutu Kultury Europejskiej w Gnieźnie. Na szczeblu centralnym UAM do 2008 r. pełnił funkcję przewodniczącego komisji dyscyplinarnej dla nauczycieli akademickich, aktualnie od 2008 r. zasiada w Senacie UAM. Do jego zainteresowań naukowych należą historia wczesnego Cesarstwa Rzymskiego (I-III w.); dzieje prowincji rzymskich nad Renem i Dunajem (badanie strefy limesowej); procesy urbanizacji, municypalizacji, romanizacji Imperium Romanum; prozopografia i epigrafika. Laureat nagrody Człowiek Roku Mediów Lokalnych 2011[2].
Od 1998 jest równocześnie wykładowcą Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Był również wykładowcą w Wyższej Szkole Bezpieczeństwa w Poznaniu.
Wykładał gościnnie w Niemczech (Augsburg, Erlangen, Hanower, Heidelberg, Kilonia, Moguncja), Austrii (Wiedeń), Szwajcarii (Berno, Fryburg, Zurych), w Rzymie (Uniwersytet La Sapienza) i Paryżu (Uniwersytet Sorbony).
Sekretarz redakcji (1981-2004), następnie redaktor czasopisma „Eos”, najpoważniejszego polskiego pisma poświęconego kulturze antycznej. Redaktor „Balcanica Posnaniensia”, „Fontes Historiae Antiquae” i „Xenia Posnaniensia”, „Xenia Posnaniensia, series altera” i „Xenia Posnaniensia. Monografie”.
Należy do Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej Polskiej Akademii Nauk, pełni w nim funkcję wiceprzewodniczącego. Przewodniczył (1992-1997, 2000-2002) Komisji Historii Starożytnej Polskiego Towarzystwa Historycznego. Sekretarz generalny Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk[3], członek Polskiego Towarzystwa Filologicznego i Międzynarodowego Stowarzyszenia Epigrafiki Greckiej i Łacińskiej (Association Internationale d’Epigraphie Grecque et Latine), wchodzi w skład jego Komitetu (druga kadencja). Uczestniczy w wielu projektach badawczych, także o wymiarze międzynarodowym. Beneficjent kilku grantów Komitetu Badań Naukowych.
Doktor honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego (2022)[4].
Członek (1976-88) Ekspedycji Archeologicznej UAM w Novae na terenie dzisiejszej Bułgarii. Stypendysta Uniwersytetu w Kilonii (1983-1984), Fundacji Leibniza (Heidelberg, 1989), Niemieckiego Instytutu Archeologicznego (Frankfurt n. Menem, 1992), Fondation Hardt w Szwajcarii (1995), Instytutu Janineum (Wiedeń, 1997-2000), The Ohio State University (Columbus, 2003).
Aktualnie pracuje nad książką o paleografii inskrypcji łacińskich z rzymskiego obozu wojskowego (legionowego) w Novae nad Dunajem (w dzisiejszej Bułgarii).
Zaangażowany jest w projektach „Erasmus-Sokrates” i „Erasmus Mundus”. Wypromował ponad stu magistrów, jedenastu doktorów. Jako recenzent uczestniczył w siedemnastu przewodach doktorskich i dziewięciu habilitacyjnych, trzykrotnie opiniował wniosek o nadanie tytułu profesora. Był również promotorem przewodu doktorskiego honoris causa dla prof. Tadeusza Kotuli w 2007 r. (UAM) oraz prof. Karola Modzelewskiego w 2009 r. (UKW). Członek zarządu Fundacji Historycznej im. Profesora Henryka Łowmiańskiego.
Z jego inicjatywy Akademia Bydgoska podjęła współpracę, w ramach programu „Sokrates”, z Uniwersytetami w Moguncji (Mainz, Niemcy), Saragossie (Zaragoza, Hiszpania) i ostatnio Ratyzbonie (Regensburg, Niemcy). Dzięki temu studenci historii (w sumie siedem osób) mogą wyjeżdżać do tych ośrodków na półroczne studia, dofinansowywane przez Unię Europejską. W Instytucie Historii AB zorganizował wykłady profesorów zagranicznych z Moguncji (Leonhard Schumacher(inne języki)), 2001, Klagenfurtu (Karl Strobel, 2002), Saragossy (Francisco Pina Polo, 2002) i Frankfurtu nad Menem (Siegmar von Schnurbein, 2004). Studenci historii brali także udział w organizowanych przez prof. L. Mrozewicza ekspedycjach (seminariach) naukowych w Grecji (1999), na Sycylii (2000), w Prowansji (2001) i Rzymie (2002). W Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego prowadzi aktualnie trzy przewody doktorskie. W dniach 14–15 marca 2007, w 2050. rocznicę zamordowania Juliusza Cezara, na terenie Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza zorganizował ogólnopolską konferencję naukową „Idy Marcowe – 2050 lat później’, omawiającą życie, działalność, okoliczności śmierci oraz udział w historiografii, kulturze i sztuce Cezara.
Wybrane książki
- Rozwój ustroju municypalnego a postępy romanizacji w Mezji Dolnej, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1982
- Arystokracja municypalna w rzymskich prowincjach nad Renem i Dunajem w okresie Wczesnego Cesarstwa, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1989.
- (współautorstwo) Inscriptions latines de Novae, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1992
- Legioniści mezyjscy w I wieku po Chrystusie, Wydawnictwo VIS, Poznań 1995
- Starożytność, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1999 (wyd. drugie 2001)
- Historia. Dzieje starożytne. Podręcznik dla I klasy liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego i technikum (wspólnie z Robertem Śniegockim), Wydawnictwo Arka, Poznań 2002
- Roman Empire during the Reign of the Flavians, wyd. IHUW, Warszawa (2010)
Wybrane artykuły
- Une inscription latine en l’honneur de Septime Sévere et de sa famille, nouvellement découverte à Novae, Archeologia t. 28:1977 (wyd. 1978), s. 117 124.
- Res municipalis w Mezji Dolnej, Antiquitas (Acta Universitatis Wratislaviensis nr 449) t. 8, 1979, s. 139 146.
- Einige Bemerkungen zur demographischen Struktur Novae, Eos t. 68, 1980 s. 349 354.
- Municipium Novae: problem lokalizacji, [w:] Novae-Sektor Zachodni 1976, 1978, Poznań 1981, s. 197–200.
- Munizipalaristokratie in Moesia inferior, Eos t. 70, 1982,s. 299 318.
- Origo felicissimorum temporum à Novae, Archeologia t. 31:1980 (wyd. 1982), s. 101 112.
- Inskrypcje łacińskie z Novae, Archeologia t. 31:1980 (wyd. 1982), s. 157–166.
- Ein neuer römischer Senator aus Novae (Moesia inferior), Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik, t. 57, 1984, s. 179 180.
- Victoria Aug(usta) Panthea Sanctissima, Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik t. 57, 1984, s. 181 184.
- Die Romanisierung der Provinz Moesia inferior. Eine Problemskizze, Eos t. 72, 1984, s. 375 392.
- Les plombs de Novae, Archeologia t. 32:1981 (wyd. 1984), s. 79 84.
- Romanizacja Mezji Dolnej – zarys problemu, Balcanica Posnaniensia, t. 1, 1984, s. 109 124.
- Ze studiów nad rolą canabae w procesie urbanizowania terenów pogranicza reńsko-dunajskiego w okresie Wczesnego Cesarstwa, Balcanica Posnaniensia t. 3, 1984, s. 285 297.
- Roman military settlements in Lower Moesia (1rt – 3rd C.), Archeologia t. 33,1982
(wyd. 1985), s. 79–105.
- Quadriviae in Novae (Moesia inf.), Eos t. 73, 1985, s. 167 169.
- Domo Cappadocia. Zu einer Veteraneninschrift aus Novae (Moesia inferior), Eos t. 73, 1985, s. 297–300.
- Legio I Italica i legio XX Valeria victrix: Związki wzajemne, Eos t. 74, 1986, s. 303 308.
- Inskrypcje łacińskie z Novae, Archeologia t. 35, 1984 (wyd. 1986), s. 142 148.
- Odciski stempli na ceramice budowlanej z Novae, Archeologia t. 35, 1984 (wyd. 1986), s. 148–153.
- Przesiedlenia ludnościowe na rzymską stronę Renu i Dunaju w okresie Wczesnego Cesarstwa (do wojen markomańskich) (Les déplacements de populations sur la rive romaine du Rhine et du Danube sous le Haut-Empire, jusqu’aux guerre contre les Marcomans), Eos t. 75, 1987s. 107 128.
- Inskrypcje łacińskie z Novae (kampanie wykopaliskowe 1984 i 1986), Archeologia t. 39, 1988 s. 172 178.
- Domo Dacia (zu AE 1957, 306), Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik t. 78, 1989, s. 163 164.
- (Współautorstwo) Deus Aeternus in Novae (Moesia inferior), Zeitschrift für
Papyrologie und Epigraphik t. 78, 1989, s. 178 184.
- Die Veteranen in den Munizipalräten an Rhein und Donau zur Hohen Kaiserzeit (1. 3. Jh.), Eos t. 77, 1989, s. 65 81.
- Die punischen Kriege in der polnischen Geschichtsschreibung, Studia Phoenicia t. 10, 1989, s. 345 352.
- Arystokracja municypalna w rzymskich prowincjach nad Renem i Dunajem (I-III w.): szkic do portretu, Meander t. 47, 1992, z. 3 4, s. 155 168.
- Soziale Mobilität der Munizipalaristokratie in den Rhein-Donau-Provinzen: Aufstieg in den Ritterstand (I.- III. JH.), [w:] La mobilité sociale dans le monde ro-main (Université des Sciences Humaines des Strasbourg. Contributions et travaux de l’Institut d’Histoire Romaine V), Strasbourg 1992, s. 215 221.
- Prosopographia Moesiaca I: Valerius O(...)tianus, Zeitschrift für Papyrologie
und Epigraphik, t. 95, 1993, s. 221 225 (= Prosopographica, Poznań 1993, s. 43 48)
- Canabenses, consistentes et la question du loyalisme d’État dans les provinces limitrophes, [w:] L’epigrafia del villagio (Epigrafia et antichità, 12), Faenza 1993, s. 91 100.
- Prosopographia Moesiaca. Programmprämissen, [w:] Prosopographica, Poznań 1993, s. 7 21.
- Die Statthalter des ungeteilten Moesien, [w:] Prosopographica, Poznań 1993, s. 23–34.
- Laurentes Lavinates und die Provinz Dakien (Ein Beitrag zur Geschichte der
Romanisierung), [w:] Prosopographica, Poznań 1993, s. 217 225.
- Exempla Prosopographica, [w:] Studia Moesiaca, Poznań 1994, s. 9–24.
- Przedstawiciele ordo senatorius na terenie prowincji Mezji do jej podziału w r. 86, [w:] Studia Moesiaca, Poznań 1994, s. 25–39.
- Przedstawiciele ordo equester działający na terenie Mezji (do r. 86), [w:] Studia Moesiaca, Poznań, s. 41–65.
- Milites auxiliarii na obszarze Mezji (do r. 86), [w:] Studia Moesiaca, Poznań 1994, s. 67–85.
- Exempla prosopographica II, [w:] Studia Moesiaca II, Poznań 1994, s. 9–18.
- Inschriften in Militärlagern: Formular, Stifter und Ausführer. Einwirkung, [w:] Acta Colloqui Epigraphici Latini Helsingiae 3.-6. sept. 1991 habiti, ediderunt H. Solin, O. Salomies, U.-M. Liertz, Helsinki 1995, s. 313–318.
- Struktury municypalne w rzymskich prowincjach nad Renem i Dunajem (I-III w.), [w:] Pamiętnik XV Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich, t. I cz. 1 pod red. J. Staszewskiego. Toruń 1995, s. 83–89.
- „...non debuerit in me differri...” Tiberius Plautius Silvanus Aelianus et Néron, Eos, t. 82, 1984, s. 267–271.
- Jupiter mit Adler. Eine unveröffentlichte römische Bildlampe aus Mainz, [w:] „Nunc de Suebis dicendum est”. Studia archaeologica et historica Georgio Kolendo ab amicis et discipulis dicata. Studia ofiarowane profesorowi Jerzemu Kolendo w 60-lecie urodzin i 40-lecie pracy naukowej, Warszawa 1995, s. 199–203.
- L’Empire romain dans l’<> de Joachim Lelewel, [w:] L’Image de l’Antiquité chez les auteurs postérieurs, Poznań 1996, s. 67–73.
- Kleinorteliten in den Nordprovinzen des Römischen Reiches, Antiquitas XXII (= Acta Universitatis Wratislaviensis No 1874), Wrocław 1997, s. 115–122.
- Fragmentary Latin inscriptions (1994-1995), Archeologia t. 48, 1997 (wyd. 1998), s. 41–42.
- Les villes de la Dacie et de Germanie supérieure face à la chute du limes vers le milieu du IIIème siècle, [w:] Les empereurs illyriens. Actes du colloque de Strasbourg(11-13 octobre 1990) organisé par le Centre de Recherche sur 'Europe centrale et sud-orientale, edités par Edmond Frézouls et Hélene Jouffroy, Strasbourg 1998, s. 35–41.
- Społeczeństwo municypalne a ekwici: na przykładzie północnych prowincji nadgranicznych Cesarstwa Rzymskiego, [w:] Scripta Minora 3, 1999 (Aetas Imperatoria), s. 199–267.
- Grenze als Faktor der Stadtentwicklung in den Grenzprovinzen des Römischen Reiches, [w:] Scripta Minora 3, 1999 (Aetas Imperatoria), s. 337–345.
- Munizipalgesellschaft und römische Ritter. Das Beispiel der Nordprovinzen des Römischen Reiches, [w:] L’Ordre équestre. Histoire d’une aristocratie (IIe siecle av. J.-C. – IIIe siecle ap. J.-C.), Rome 1999, s. 31–78.
- Zwischen Bedrohung und Normalität: Epigraphik der Umbruchszeit.Moesische Provinzen angesichts der Krise der römischen Welt, [w:] XI Congresso Internazionale di Epigrafia Greca e Latina. Atti, Roma 1999, s. 467–479.
- Prosopographia Moesiaca II: L. Aelius Catus, Eos 86, 1999, s. 103–105.
- Aulus Caecina Severus, legatus Augusti exercitus Moesiae, Eos, t. 86, 1999, s.
- Społeczeństwo a armia w rzymskich prowincjach nad Dunajem (od I do III wieku),
Nasze Historie 5, 2000, s. 7–18.
- Antyk źródłem integracji europejskiej, [w:] Poszukiwanie Europy (Studia Europaea 1), Poznań 2000, s. 15–26
- Amicitia Romana. Die „freundliche” Politik des Kaisers Claudius in den Donauländern, [w:] Aspects of Friendship in the Graeco-Roman World. Proceedings of a conference held at the Seminar für Alte Geschichte, Heidelberg, on 10-11 June, 2000, edited by M. Peachin, Portsmouth 2001 (Journal of Roman Archaeology, Supplementary series 43), s. 109–119.
- C. Petillius Q. f(ilius) Pom(ptina) t(ribu) Firmus in Moesien, Eos 88, 2001, s. 75–79
- Prowincje naddunajskie w polityce cesarza Klaudiusza, Res Historica 14, 2002 (Graecorum et Romanorum memoria II), s. 145–161
- C. Licinius Mucianus und Moesien (= Prosopographia Moesiaca 6), Eos 89, 2002, s. 321–323
- Prosopographia Moesiaca [7]: T. Clodius M. f. Fal(eria tribu) Eprius Marcellus: legatus legionis IV Scythicae (?), [w:] Antyk i barbarzyńcy. Księga dedykowana Profesorowi Jerzemu Kolendo w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. A. Bursche, R. Ciołek, Warszawa 2003, s. 311–312
- Via et imperium – Strassenbau und Herrschaft in römischer Welt, [w:] Siedlung und Verkehr im Römischen Reich. Festschrift H.E. Herzig, hrsg. von Regula Frei-Stolba, Bern-Frankfurt a. M. 2004, s. 345–359
- Legio XV Apollinaris und die Dakerkriege Domitians, [w:] Orbis Antiquus, Cluj
2004, s. 630–632.
Redakcje czasopism i prac zbiorowych, książek innych autorów
- Balcanica Posnaniensia. Acta et studia, Poznań, tomy 1-7 (1984-1995)
- Eos. Commentarii Societatis Philologae Polonorum (od roku 1981 do chwili obecnej)
- Xenia Posnaniensia. Wykłady Gościnne w Zakładzie Historii Starożytnej UAM (1992-1996)
- Xenia Posnaniensia, series altera. Wykłady Gościnne w Zakładzie Historii Społeczeństw Antycznych (od 1997 do chwili obecnej).
- Xenia Posnaniensia. Monografie (t. 1: 2002; t. 2: 2004; t. 3: 2004)
- Fontes Historiae Antiquae. Zeszyty Źródłowe Zakładu Historii Społeczeństw Antycznych (od 1998 do chwili obecnej)
- G. Alföldy, Historia społeczna starożytnego Rzymu, Poznań 1991, 1998, 2003
- Prosopographica (z K. Ilskim), Poznań 1993
- Studia Moesiaca (z K. Ilskim), Poznań 1994
- Studia Moesiaca II (z K. Ilskim), Poznań 1994
- S. Parnicki-Pudełko, The episcopal basilica in Novae, Poznań 1995
- L’Image de l’Antiquité chez les auteurs postérieures, Poznań 1996 (z I. Lewandowskim)
- Aetas imperatoria, Poznań 1999 (= Scripta minora 3) (z K. Ilskim)
- P. Zanker, August i potęga obrazów, Poznań 1999
- W. Pająkowski, Die Illyrier. Illyrii proprie dicti, Poznań 2000
- Poszukiwanie Europy. Studia Europaea I, Poznań 2000 (z A.W. Mikołajczakiem)
- Miasto w starożytności, Poznań 2004 (z K. Balbuzą)
Identyfikatory zewnętrzne:
