Lekkie Podwozie Gąsienicowe

Lekkie Podwozie Gąsienicowe (LPG), również: Uniwersalny Nośnik Gąsienicowy – polski lekki transporter opancerzony i podwozie systemów uzbrojenia opracowane przez Hutę Stalowa Wola S.A.

Lekkie Podwozie Gąsienicowe

Dane podstawowe
Państwo	Polska
Producent	Huta Stalowa Wola
Typ pojazdu	transporter opancerzony
Trakcja	gąsienicowa
Załoga	2+
Historia
Prototypy	2009
Produkcja	od 2010
Dane techniczne
Silnik	6-cylindrowy silnik wysokoprężny MTU 6V199 TE20 o mocy 260 kW
Transmisja	automatyczna, ZF LSG-1000
Pancerz	poziom I STANAG 4569
Długość	7,37 m
Szerokość	2,87 m
Prześwit	0,4 m
Masa	16-18 ton
Osiągi
Prędkość	60 km/h
Zasięg pojazdu	500 km
Pokonywanie przeszkód
Brody (głęb.)	1,2 m
Rowy (szer.)	2,0 m
Kąt podjazdu	60%
Przechył boczny	30%
Dane operacyjne
Wyposażenie
pokładowy zestaw urządzeń łączności wewnętrznej FONET, system samoobrony Obra-3C, SSP-1C z 12 wyrzutniami granatów kalibru 81 mm
Użytkownicy
Polska, Ukraina

Historia

Pojazd został skonstruowany w odpowiedzi na potrzebę wozu dowodzenia dla Dywizjonowego Modułu Ogniowego Regina samobieżnych armatohaubic Krab. Początkowo w 2004 roku wóz dowodzenia systemu kierowania ogniem Azalia zabudowano na kołowym transporterze Ryś, który jednak nie został przyjęty w szerszym zakresie na uzbrojenie Wojska Polskiego^[1]. W 2008 roku Wojska Lądowe zdecydowały wykorzystać na potrzeby wozów dowodzenia przebudowane podwozia wycofywanych haubic samobieżnych 2S1 Goździk, produkowanych wcześniej przez Hutę Stalowa Wola (HSW) na licencji radzieckiej^[1]. Głęboka przebudowa pojazdów została opracowana przez Centrum Produkcji Wojskowej HSW we współpracy z niemiecką firmą FFG (Flensburger Fahrzugbau GmbH), która opracowała nowoczesny zespół napędowy G4 typu powerpack (silnik ze skrzynią biegów i osprzętem), hydrostatyczny układ przeniesienia napędu i stanowisko kierowcy^[1]. W ten sposób powstał pojazd nazwany przez producenta Lekkie Podwozie Gąsienicowe (LPG), określany też od pierwszego zastosowania jako WD/WDSz^[1].

Pierwszy prototyp LPG został ukończony w 2009 roku i zaprezentowany na salonie MSPO we wrześniu tego roku^[1]. W kolejnym roku zamontowano na nim wyposażenie wersji dowódczo-sztabowej, z którym pomyślnie ukończył badania typu w 2011 roku^[1]. Pierwsze trzy wozy dowodzenia (prototyp WDSz i dwa WD) zostały przekazane armii 30 listopada 2012 roku, w składzie pierwszego modułu dywizjonowego haubic Krab^[1]. Do 2017 roku 11 Mazurski Pułk Artylerii otrzymał etatowe 11 pojazdów (2 WDSz dowódcy i szefa sztabu dywizjonu i 9 WD dowódców baterii i plutonów ogniowych)^[1]. Do 2024 roku mają być dostarczone dalsze 44 pojazdy, w tym 4 WDSz^[1]. Do końca 2021 roku dostarczono ogółem 37 pojazdów^[2].

Kilka pojazdów przekazano Siłom Zbrojnym Ukrainy wraz z haubicami Krab podczas inwazji Rosji wiosną 2022 roku^[3].

Opis

Konstrukcja pojazdu opiera się na podwoziu produkowanych w HSW licencyjnych haubic samobieżnych 2S1 Goździk^[1]. W jego konstrukcji wykorzystano dolną część tzw. „wannę”, z odkupowanych od wojska podwozi wycofywanej haubicy Goździk razem z kołami jezdnymi, napędowymi i napinającymi, a wyższa przednia płyta i nadbudówka zostały wykonane na nowo w HSW z blach pancernych grubości 10 mm^[1]. Podwozie posiada 7 par kół jezdnych. Zawieszenie kół jezdnych, niezależne, oparte na wahaczach i wałkach skrętnych. Tzw. „wanna” była dodatkowo od wewnątrz wzmacniana opancerzeniem ze stali ARMOX i podwyższana pod zabudowę wozów dowodzenia lub przystosowana do instalacji systemu wieżowego moździerza Rak^{[4] [a]}.

Wprowadzone w latach 80. XX wieku, rosyjskie wozy automatycznego dowodzenia artylerią 1 W12 Maszyna, używane w wojsku polskim, zbudowane na siedmiokołowym podwoziu MT-LBu, identycznym z Goździkiem, były „dawcą organów” – elementów układów jezdnych i zawieszenia – dla nowych Lekkich Podwozi Gąsienicowych, budowanych też na kupowanych podwoziach 2S1 z uszkodzonym układem jezdnym i zwieszeniem^[5]

Największą różnicą, w stosunku do protoplasty 2S1, poza wyglądem kadłuba, jest zastosowany system napędowy. Napęd stanowi chłodzony cieczą, 6-cylindrowy silnik wysokoprężny MTU 6V199 TE20 o mocy 260 kW^[6] i maksymalnym momencie obrotowym 1730 Nm^[7]. Jednostka napędowa sprzężona jest z automatyczną przekładnią LSG-1000^[7] marki ZF Friedrichshafen AG. Zespół napędowy w postaci power-packa^[8] umieszczony jest z przodu pojazdu, co poprawia bezpieczeństwo załogi oraz usprawnia serwisowanie. Pomimo stosunkowo niewielkiej masy (16-17 t.)^[7] pojazd nie posiada zdolności pływania^[8]. Podwozie posiada możliwość zainstalowania systemu wieżowego, osadzonego w tylnej części kadłuba.

W 2019 roku zaprezentowano dla moździerza samobieżnego M120G demonstrator pojazdu z zawieszeniem hydropneumatycznym firmy Horstman^[9]. Dalszy rozwój LPG zakłada zastosowanie ulepszonego układu jezdnego z sześcioma kołami nośnymi w miejsce siedmiu, z trzema kołami podtrzymującymi na każdej z burt, i tym samym rezygnację z elementów podwozia 2S1 na rzecz nowo wykonanych^[9]. Zwiększy to masę pojazdu z 18 do 21 ton, ale przy tym zostanie zmniejszona pracochłonności i koszty wykonania pojazdu^[9].

Tak zmodernizowane i przeprojektowane podwozie zostało zaprezentowane na Międzynarodowym Salonie Przemysłu Obronnego MSPO 2024 w Kielcach, jako zmodernizowany 120 mm moździerz M120G Rak^[10], oraz prototyp wozu ewakuacji medycznej^[11].

Wersje

M120G – nośnik I prototypu gąsienicowego moździerza kalibru 120 mm.

Artyleryjski Wóz Dowodzenia WD – pojazd wchodzi w skład Dywizjonowego Modułu Ogniowego (DMO) Regina dla armatohaubic AHS Krab^[12].

Wóz Dowódczo-sztabowy WDSz – pojazd wchodzi w skład Dywizjonowego Modułu Ogniowego (DMO) Regina dla armatohaubic AHS Krab^[12].

M120G – zmodernizowany nośnik gąsienicowy nowego prototypu moździerza kalibru 120 mm^[13][10].

Wóz ewakuacji medycznej, prototypowy gąsienicowy transporter sanitarny^[11].

• 
  Rak SMG120 na podwoziu LPG
• 
  Wóz Dowódczo-sztabowy WD/WDSz
• 
  M120G Rak (2024)

Uwagi

1. Andrzej Kiński w opracowaniu Zmodyfikowane podwozie gąsienicowe do moździerza Rak i wozów dowodzenia – nowa propozycja Huty Stalowa Wola twierdzi, że do budowy jednego LPG wykorzystywano 2 podwozia 2S1.