Lapatynib

Lapatynib – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, inhibitor kinazy białkowej stosowany jako lek przeciwnowotworowy w leczeniu guzów litych raka sutka. Został opracowany przez firmę GlaxoSmithKline.

Lapatynib

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) N-{3-chloro-4-[(3-fluorobenzyl)oksy]fenylo}-6-[5-({[2-(metylosulfonylo)etylo]amino}metylo)furan-2-ylo]chinazolino-4-amina Inne nazwy i oznaczenia Tyverb, Tykerb
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C29H26ClFN4O4S
Masa molowa	581,06 g/mol
Identyfikacja
Numer CAS	231277-92-2
PubChem	208908
DrugBank	DB01259
SMILES CS(=O)(=O)CCNCC1=CC=C(O1)C2=CC3=C(C=C2)N=CN=C3NC4=CC(=C(C=C4)OCC5=CC(=CC=C5)F)Cl
InChI InChI=1S/C29H26ClFN4O4S/c1-40(36,37)12-11-32-16-23-7-10-27(39-23)20-5-8-26-24(14-20)29(34-18-33-26)35-22-6-9-28(25(30)15-22)38-17-19-3-2-4-21(31)13-19/h2-10,13-15,18,32H,11-12,16-17H2,1H3,(H,33,34,35) InChIKey BCFGMOOMADDAQU-UHFFFAOYSA-N
Niebezpieczeństwa Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji według kryteriów GHS są niedostępne.
Klasyfikacja medyczna
ATC	L01EH01

Działanie

Lapatynib jest inhibitorem podwójnej wewnątrzkomórkowej kinazy tyrozynowej receptora czynnika wzrostu naskórka (EGFR, ErbB-1) oraz receptora HER2/neu (ErbB-2) komórek nowotworowych^[1]. U chorych z HER2+ rakiem sutka z przerzutami dodanie lapatynibu do standardowej terapii spowolniło wzrost guza^[2].

Działania niepożądane

Najczęstsze objawy niepożądane (>25%) podczas leczenia lapatynibem to zaburzenia żołądka i jelit (biegunka, nudności i wymioty) oraz wysypka. Erytrodyzestezja dłoniowo-podeszwowa była również nierzadka (≥ 25%), a częstość jej występowania była podobna w grupach pacjentów otrzymujących lapatynib w skojarzeniu z kapecytabiną oraz przyjmujących samą kapecytabinę. Biegunka była najczęstszym objawem niepożądanym powodującym przerwanie leczenia – zarówno w przypadku leczenia lapatynibem w połączeniu z kapecytabiną, jak i lapatynibem w kombinacji z letrozolem^[3].

Stosowanie w lecznictwie

W 2007 roku lek ten został warunkowo zaaprobowany przez amerykańską Agencję Żywności i Leków do leczenia zaawansowanych przypadków raka sutka (raka z przerzutami) wraz z chemioterapią przy użyciu kapecytabiny, po wcześniejszym stosowaniu trastuzumabu, antracyklin i taksanów^{[potrzebny przypis]}. W roku 2008 specyfik ten został warunkowo dopuszczony do obrotu w Unii Europejskiej. Dopuszczenie warunkowe oznacza, że oczekiwane są dalsze dowody świadczące o korzyści ze stosowania produktu leczniczego. Europejska Agencja Leków powinna każdego roku dokonywać przeglądu nowych informacji o produkcie i uzupełniać charakterystykę produktu leczniczego, jeśli to będzie konieczne^[4].

Nazwy handlowe

• Tykerb (Stany Zjednoczone)
• Tyverb (Europa)

Przypisy

1. W.C. Teng, J.W. Oh, L.S. New, M.D. Wahlin i inni. Mechanism-based inactivation of cytochrome P450 3A4 by lapatinib. „Mol Pharmacol”. 78 (4), s. 693–703, 2010. DOI: 10.1124/mol.110.065839. PMID: 20624855.
2. Geyer CE, Forster J, Lindquist D, Chan S. Lapatinib plus capecitabine for HER2-positive advanced breast cancer. „N Engl J Med”. 355 (26), s. 2733–2743, 2006. DOI: 10.1056/NEJMoa064320. PMID: 17192538.
3. J.R. Kroep, S.C. Linn, E. Boven, H.J. Bloemendal i inni. Lapatinib: clinical benefit in patients with HER 2-positive advanced breast cancer. „Neth J Med”. 68 (9), s. 371–376, 2010. PMID: 20876920.
4. Lapatynib. Streszczenie EPAR dla ogółu społeczeństwa. European Medicines Agency, 2013. [dostęp 2014-09-26].

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.