Kotwiczka

Kotwiczka (łac. cardo, l. mn. cardi) − element narządów gębowych stawonogów stanowiący część szczęk, a u krocionogów też żuwaczek.

Ten artykuł dotyczy biologii. Zobacz też: haczyk wędkarski.

Szczęki I pary przybyszki amerykańskiej: widok tylny na lewą i przedni na prawą; cardo − kotwiczka, stipes − pieniek, lacina − żuwka wewnętrzna, galea − żuwka zewnętrzna, coxa − biodro, palpus − głaszczek

U sześcionogów kotwiczka stanowi nasadową część szczęk. W aparacie gębowym typu gryzącego kotwiczka szczęk I pary łączy się luźno z puszką głowową z jednej strony, a stawowo z pieńkiem z drugiej^[1]. W aparacie gębowym gryząco-liżącym kotwiczki I pary szczęk są wydłużone, a w innych typach aparatów ulegają silnym przekształceniom^[2]. U skoczogonków między kotwiczką a puszką głowową znajduje się jeszcze jeden skleryt − fulcrum^[1]. Kotwiczki II pary szczęk są zrośnięte tworząc razem podbródek i wchodząc w skład wargi dolnej^[2].

U krocionogów kotwiczka jest nasadową częścią żuwaczek, na której osadzony jest ich pieniek. Szczęki I pary przekształcone są u nich w płytkę gębową osadzoną na kotwiczce płytki gębowej, natomiast szczęki II pary nie występują w ogóle^[3].

Przypisy

1. Ryszard Szadziewski, Przemysław Trojan: Nadgromada: owady s. l. – Insecta s. l. (sześcionogi – Hexapoda). W: Zoologia: Stawonogi. T. 2, cz. 2. Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red. nauk.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 75, 82.
2. Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 565-568. ISBN 978-83-01-14595-8.
3. Jolanta Wytwer: Nadgromada: wije – Myriapoda. W: Zoologia: Stawonogi. T. 2, cz. 2. Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red. nauk.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 374.