Koper (roślina)

Koper (Anethum) – rodzaj roślin z rodziny selerowatych (Apiaceae). W zależności od ujęcia obejmuje jeden gatunek – koper ogrodowy (Anethum graveolens)^[4][5], czasem wyodrębniane są dwa^[6][7] do czterech gatunków^[8]. Rośliny tu zaliczane pierwotnie występowały w północnej Afryce i południowo-zachodniej Azji^[7].

Koper

Morfologia (Anethum graveolens)
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	selerowce
Rodzina	selerowate
Rodzaj	koper
Nazwa systematyczna
Anethum L. Sp.Pl.2 1753
Typ nomenklatoryczny
Anethum graveolens L.[3]

Zaliczany tu koper ogrodowy A. graveolens uprawiany jest od co najmniej 400 r. p.n.e.^[4] i został szeroko rozpowszechniony w strefie międzyzwrotnikowej i strefach umiarkowanych^[7]. Gatunek ten uprawiany jest także w Polsce^[9]. Stosowany jest jako przyprawa, zwłaszcza do aromatyzowania ryb i ogórków, poza tym do zup i sałatek. Podawany jest w postaci herbatek niemowlętom w przypadku kolek^[4].

Morfologia

Rośliny jednoroczne lub dwuletnie o długich i sztywnych korzeniach^[10]. Liście pocięte na równowąskie odcinki^[11]. Kwiaty drobne, zebrane w baldach złożony. Pokryw i pokrywek brak. Kielich z bardzo drobnymi ząbkami. Płatki korony żółtawe, zakończone łatką. Owoce to jajowate i szeroko eliptyczne rozłupnie. Od strony grzbietowej są spłaszczone, żebra są wyraźne, boczne żebra są oskrzydlone^[11].

Systematyka

Pozycja systematyczna według APweb (2001– 2022)

Rodzaj należący do podrodziny Apioideae Seemann, rodziny selerowatych (Apiaceae Lindl.), rzędu selerowców (Apiales Lindl.), kladu astrowych w obrębie okrytonasiennych^[2].

Pozycja rodzaju w systemie Reveala (1993– 1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa dereniowe (Cornidae Frohne & U. Jensen ex Reveal), nadrząd Aralianae Takht., rząd araliowce (Araliales Reveal), rodzina selerowate (Apiaceae Lindl.), syn. Umbelliferae Juss.), rodzaj koper (Anethum L.)^[12]

Wykaz gatunków w ujęciu The Plant List^[8]

(w innych ujęciach wszystkie włączane są do gatunku Anethum graveolens^[4] lub status gatunku ma także A. theurkauffii – endemit Mauretanii^[7])

• Anethum foeniculoides Maire & Wilczek
• Anethum graveolens L. – koper ogrodowy
• Anethum sowa Roxb. ex Fleming
• Anethum theurkauffii Maire

Zobacz też

• koper włoski, czyli fenkuł włoski (Foeniculum vulgare)
• koper morski, czyli kowniatek nadmorski (Crithmum maritimum)