Komenda Rejonu Uzupełnień Wołkowysk

Komenda Rejonu Uzupełnień Wołkowysk (KRU Wołkowysk) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie^[1].

Komenda Rejonu Uzupełnień Wołkowysk

Powiatowa Komenda Uzupełnień
Wołkowysk

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1927
Rozformowanie	1939
Tradycje
Kontynuacja	PKU Wołkowysk
Komendanci
Pierwszy	ppłk Andrzej Bakun
Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja	garnizon Wołkowysk
Podległość	DOK III
Skład	PKU typ IV

Komendy rejonów uzupełnień DOK III

Historia komendy

Z dniem 1 października 1927 roku na obszarze Okręgu Korpusu Nr III została utworzona Powiatowa komenda Uzupełnień Wołkowysk administrująca powiatem wołkowyskim województwa białostockiego, który został wyłączony z PKU Grodno^[2].

W marcu 1930 roku PKU Wołkowysk była nadal podporządkowana Dowództwu Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie i administrowała powiatem wołkowyskim^[3]. W grudniu tego roku komenda posiadała skład osobowy typ IV^[4].

31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian^[5].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby poborowej, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Wołkowysk została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Wołkowysk przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku^[6], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym^[7].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr III. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiat wołkowyski^[1].

KRU Wołkowysk była jednostką mobilizującą. Komendant Rejonu Uzupełnień, zgodnie z planem mobilizacyjnym „W”, był odpowiedzialny za przygotowanie i przeprowadzenie mobilizacji czterech jednostek:

• Komendy Placu typ I Wołkowysk,
• kompanii wartowniczej nr 4/32,
• Polowej Składnicy Map nr 3,
• Stacji Zbornej Wołkowysk^[8].

Ostatnia z wymienionych jednostek była mobilizowana w I rzucie mobilizacji powszechnej, natomiast pozostałe w alarmie, w grupie jednostek oznaczonych kolorem czerwonym. Pod względem mobilizacji materiałowej KRU Wołkowysk była przydzielona do 3 Pułku Strzelców Konnych^[8]. Po ogłoszeniu mobilizacji KRU Wołkowysk funkcjonowała w oparciu o etat pokojowy, a pod względem ewidencji i uzupełnień była przydzielona do Ośrodka Zapasowego 29 DP^[9].

Obsada personalna

Komendanci

• ppłk piech. Andrzej Bakun (IX 1927^[10] – IV 1928 → dyspozycja dowódcy OK III^[11])
• płk art. Czesław Mączyński (IV 1928^[12] – II 1929 → dyspozycja dowódcy OK III^[13])
• mjr art. Aleksander Kawecki (III 1929^[14] – 28 II 1930 → stan spoczynku^[15])
• mjr piech. Władysław Jaskólski (IX 1930^[16] – IV 1932 → stan spoczynku z dniem 30 VI 1932)
• ppłk piech. Antoni Mieczysław Matarewicz (1 V 1932^[17] – XI 1935 → komendant PKU Brześć)
• ppłk piech. Władysław Liro (XI 1935 – 1938 → szef Wydziału Studiów w Dowództwie Broni Pancernych MSWojsk.)
• mjr piech. Zygmunt Kubisz (1939)

Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1927–1938^[18][19][20]

• kierownik I referatu administracji rezerw i zastępca komendanta
  • kpt. piech. Józef Cholewa (od IX 1927)
  • mjr piech. Władysław Jaskólski (III 1929 – IX 1930 → komendant PKU)
  • kpt. piech. Mieczysław Odon Dmowski (IX 1930 – VI 1938 → kierownik I referatu KRU)
• kierownik II referatu poborowego
  • por. tab. Antoni Maciejowski (od IX 1927)
  • kpt. piech. Mieczysław Odon Dmowski (III 1930^[21] – IX 1930^[16] → kierownik I referatu)
  • kpt. piech. Kazimierz Władysław Świdziński^[a] (od IX 1930^[27])
• referent – por. piech. Leopold Gadkowski (IX 1927 – IX 1930^[28] → kierownik II referatu PKU Żywiec)

Obsada personalna KRU w marcu 1939^[29][b]

• komendant – mjr piech. Zygmunt Kubisz
• kierownik I referatu ewidencji – kpt. adm. (piech.) Mieczysław Odon Dmowski^[c]
• kierownik II referatu uzupełnień – rtm. adm. (kaw.) Sergiusz Dekoński^[d]

Uwagi

1. Kazimierz Władysław Świdziński ur. 9 lipca 1892 roku w rodzinie Mariana. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 1 lipca 1925 roku^[22]. W listopadzie 1928 roku został przydzielony z 17 pp do PKU Rzeszów na czteromiesięczną praktykę poborową^[23]. W lipcu 1929 roku został przydzielony do PKU Drohobycz na stanowisko referenta^[24], a we wrześniu 1930 roku do PKU Wołkowysk na stanowisko kierownika II referatu. W 1938 roku będąc w stanie spoczynku został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi „za całokształt zasług w służbie wojskowej”^[25]. W 1940 roku został zamordowany w Bykowni^[26].
2. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939^[30].
3. Mieczysław Odon Dmowski ur. 18 listopada 1891 roku. Został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów piechoty. Był odznaczony Krzyżem Walecznych^[31]. W 1938 roku, jako kapitan administracji (grupa administracyjna) został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi^[32].
4. Sergiusz Dekoński ur. 16 listopada 1894 roku. Na stopień rotmistrza został mianowany ze starszeństwem z 1 lipca 1923 roku. Pełnił służbę w 19 puł w Ostrogu^[33], 10 psk w Łańcucie^[34] i 3 psk w Wołkowysku^[35]. W grudniu 1934 roku został przydzielony do 30 DP w Kobryniu na stanowisko oficera taborowego^[36]. Zmarł 26 marca 1970 roku. Został pochowany na cmentarzu w walijskim mieście Wrexham^[37].

Przypisy

1. Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
2. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 28 z 14 października 1927 roku, poz. 350.
3. Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
4. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
5. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
6. Jarno 2001 ↓, s. 173.
7. Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
8. Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 763.
9. Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 794.
10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 24 z 26 września 1927 roku, s. 286.
11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 128.
12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 158.
13. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14 lutego 1929 roku, s. 78.
14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 92.
15. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 31 grudnia 1929 roku, s. 441.
16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 28.
17. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 233.
18. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 220–221, 223.
19. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 527.
20. Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 9, 35, 53.
21. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 103.
22. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 57.
23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 340.
24. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 199.
25. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 50.
26. Straceni na Ukrainie 1994 ↓, s. 96.
27. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 12.
28. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 13.
29. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 861.
30. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
31. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 41.
32. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 39.
33. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 637, 682.
34. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 595, 605.
35. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 148, 657.
36. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 262.
37. Cmentarz Wrexham. findaburial.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-22)]..

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwca 1935. Dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”. Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa, 1935. [dostęp 2016-06-05].
• Witold Jarno: Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918-1939. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2001. ISBN 83-88679-10-4.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
• Zeszyty Katyńskie. Marek Tarczyński (red.). T. 4: Listy katyńskiej ciąg dalszy. Straceni na Ukrainie. Niezależny Komitet Historyczny Badania Zbrodni Katyńskiej i Polska Fundacja Katyńska, 1994. ISBN 83-87893-79-X.