Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Wigrach
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Wigrach – rzymskokatolicki kościół parafialny pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, wybudowany według projektu Pietro Putiniego w latach 1694–1745 w Wigrach.
 nr rej. 3 z dnia 09.02.1979[1] | |||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||
 Widok ogólny z wieży zegarowej | |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| Parafia | |||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |||||||||||
Położenie na mapie powiatu suwalskiego  | |||||||||||
Położenie na mapie gminy wiejskiej Suwałki  | |||||||||||
 54°04′07,8″N 23°05′10,1″E | |||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||
Kościół wchodzi w skład Pokamedulskiego Zespołu Klasztornego w Wigrach i stanowi unikatowy w tej części kraju zabytek architektury. Jest przykładem barokowego kościoła reprezentującego kapucyński typ fasady[2].
6 stycznia 1667 król Jan Kazimierz[3] darował wyspę na jeziorze Wigry wraz z dworem myśliwskim kamedułom. W 1671 pierwszy drewniany kościół i siedzibę kamedułów strawił pożar. W 1694 kameduli przystąpili do budowy dużego zespołu klasztornego. Wyspę połączyli groblą z lądem, podwyższyli i uregulowali. Budowle powstawały na dwóch tarasach o wysokości 11 i 16 m nad lustrem wody zabezpieczonych murami oporowymi. Dominującym elementem założenia architektonicznego był kościół usytuowany w zachodniej części górnego tarasu[4]. Budowę kościoła ukończono w 1745. W 1800 rząd pruski przeniósł zakonników do Warszawy, a ich siedzibę zajęła nowo utworzona diecezja wigierska, a kościół był katedrą. Dobudowano wtedy chór muzyczny. W 1818 diecezję przeniesiono do Sejn, a kościół pełnił funkcję świątyni parafialnej[2]. W 1825 zdjęto porwaną przez wiatr blachę, a dach pokryto dachówką. W 1835 przewieziono do Suwałk marmurowe balustrady, a w okresie późniejszym dwie duże figury św. Rocha i Benedykta, które do dzisiaj stoją przed kościołem św. Aleksandra w Suwałkach. W XIX w. kilkakrotnie restaurowano świątynię. Podczas I wojny światowej kościół poważnie ucierpiał. Zniszczeniu uległy wieże, dach i ściana wschodnia. Odbudowę rozpoczęto dopiero w 1922, a pierwsze nabożeństwo odprawiono w 1933. W 1944 znów poważnie uszkodzony i odbudowywany do 1966. W 1981 wymalowano kościół w kolorze różu, kremowym i kości słoniowej. W 1986 położono w nawie i prezbiterium posadzkę marmurową. Dawny marmur zachowano w kaplicach[5]. W dniu 9 czerwca 1999 świątynię nawiedził Jan Paweł II podczas VII pielgrzymki do Polski[6].
Fasada
Elewacja południowa
Elewacja północna
Pierwowzorem budowli był kościół kapucynów warszawskich przy Miodowej. Kościół zbudowano na planie krzyża łacińskiego. Jego krótsze ramiona tworzą piętrowe pomieszczenia kaplicy oraz zakrystii. To budowla orientowana, z jedną nawą z wydłużonym prezbiterium, do którego z obu stron przylegają dwukondygnacyjne wieże na planie kwadratu. Wieże wieńczą wysmukłe barokowe hełmy. Dach dwuspadowy miedziany. Kościół murowany z cegły, tynkowany. Jego długość wynosi 56 m, szerokość 30, zaś wysokość sklepienia 17,5 m. Fasada (elewacja zachodnia z głównym wejściem) utrzymana w skromnej szacie nawiązującej do architektury kapucyńskiej. Zwieńczona w formie trójkątnego szczytu, wsparta na dwóch parach toskańskich pilastrów o wysokich cokołach. Do nich przylegają smukłe prostokątne ścianki zamykające kaplice boczne. Otwór wejściowy obwiedziony opaską z uszakami, ujęty portalem ze zdwojonych pilastrów toskańskich i zamkniętego odcinkowo naczółka. Elewacja tylna dwukondygnacyjna rozczłonkowana profilowanym gzymsem. Elewacje boczne obwiedzione wąskim gzymsem koronującym, na narożach opięte pilastrami na cokołach[2][5][7].
Wewnątrz nawa główna przesklepiona kolebką na gurtach z lunetami. Nawa ma trzy przęsła rozdzielone pojedynczymi pilastrami. Po obu jej stronach znajdują się trzy pary przeciwległych kaplic otwierających się prostokątnymi arkadami. Bogate wnętrze kościoła wypełnia siedem ołtarzy w stylu rokokowym.[5] Wszystkie mają nowe obrazy, gdyż dawne uległy zniszczeniu i rozproszeniu[6].
- Ołtarz główny wykonany w drewnie w latach 1720-40, który uległ zniszczeniu podczas pierwszej wojny światowej, zrekonstruowano w 1962 przy użyciu oryginalnych fragmentów. Ażurowa rzeźba ołtarza przedstawia swoim kształtem i ornamentyką wielką literę M podkreślając u Kamedułów szczególny kult Matki Bożej. W centrum ołtarza współczesny obraz Niepokalanego Poczęcia NMP autorstwa Wiktora Winikajtisa, przewodnika z Wigier oraz po bokach XVIII-wieczne figury św. Romualda i św. Benedykta.
oraz sześć ołtarzy znajdujących się w kaplicach. Są to od strony południowej:
- Kaplica św. Romualda z ołtarzem wykonanym w barwnej okładzinie majolikowej i ścianami ze stuku;
- Kaplica pw. Bożego Narodzenia z nastawą ołtarzową w kształcie trapezu i freskami na ścianie wschodniej i zachodniej;
- Kaplica św. Kazimierza zwana królewską z drewnianym, kolumnowym, złoconym ołtarzem i stojącymi po bokach oryginalnymi rzeźbami królów Jana Kazimierza i Władysława IV;
i od strony północnej:
- Kaplica św. Piotra z nastawą otoczoną parą kolumn o korynckich głowicach i z rzeźbami świętych Piotra i Pawła;
- Kaplica św. Michała Archanioła;
- Kaplica św. Benedykta z ołtarzem w stylu klasycystycznym wykonanym w stiuku i polichromowany[5].
Dawniej było dziesięć ołtarzy. Były jeszcze dwa ołtarze boczne św. Klary i św. Barbary oraz ołtarz Ukrzyżowania w kaptularzu zakonnym[5]. Obecnie w kaptularzu mieści się kaplica adoracji Najświętszego Sakramentu z klęcznikiem papieskim. Na tym klęczniku 9 czerwca 1999 Jan Paweł II adorował Najświętszy Sakrament odprawiając nabożeństwo czerwcowe. W podłodze tej kaplicy znajduje się najstarszy przedmiot w kościele kamienna płyta z 1715 z epitafium w języku łacińskim: "Błogosławieni, którzy w Panu umierają, albowiem czyny ich podążają za nimi"[6].
Przed prezbiterium jest zejście do krypt, gdzie chowano zmarłych zakonników. W jego podziemiach grobowiec biskupa wigierskiego Franciszka Karpowicza[5].
Wnętrze nawy głównej
Ołtarz w kaplicy NMP
Chór
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
