Kazimierz Kardaszewicz

Kazimierz Kardaszewicz (ur. 31 stycznia 1855^[a] w Ostrogu na Wołyniu, zm. 21 kwietnia 1945 w Pruszkowie) – generał brygady Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, lekarz medycyny.

Kazimierz Kardaszewicz

generał brygady
Data i miejsce urodzenia	31 stycznia 1855 Ostróg
Data i miejsce śmierci	21 kwietnia 1945 Pruszków
Przebieg służby
Lata służby	1879–1918
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie
Jednostki	1 Lazaret 3 Dywizji Strzelców Polskich
Stanowiska	naczelny lekarz szpitala wojskowego naczelny lekarz lazaretu dywizji
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa
Odznaczenia

Grób gen. Kazimierza Kardaszewicza na cmentarzu parafialnym w Pruszkowie

Życiorys

Urodził się 31 stycznia 1855 roku w Ostrogu na Wołyniu, w rodzinie Stanisława i Kamilli z Dębskich^[2][3][4][5]. W 1865 rozpoczął naukę w klasie pierwszej progimnazjum w Ostrogu^[6]. W 1870, po ukończeniu klasy czwartej, przeniósł się do gimnazjum klasycznego w Żytomierzu^[7]. Tam w czerwcu 1874 zdał egzamin maturalny^[8]. W czerwcu 1879 roku ukończył studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Moskiewskiego i uzyskał tytuł doktora nauk medycznych^[9]. Równocześnie z medycyną studiował języki nowożytne (angielski i włoski)^[9]. Od drugiego roku pobytu w Moskwie otrzymywał stypendium rządowe, w kwocie 300 rubli miesiecznie, za które po ukończeniu studiów zobowiązany był „przesłużyć w ciągu lat sześciu na posadach cywilnych lub wojskowych”^[9].

W sierpniu 1879 został mianowany młodszym lekarzem 47 Ukraińskiego Pułku Piechoty(inne języki), który stacjonował w Kamieńcu Podolskim^[9]. W latach 1884–1886 studiował higienę w Imperatorskiej Wojskowej Akademii Medycznej w Petersburgu^[10]. Po ukończeniu studiów wrócił do macierzystego pułku, który stacjonował w Winnicy^[11]. W styczniu 1891 został przeniesiony w tym samym garnizonie na stanowisko lekarza trzech parków artylerii^[12]. W lipcu 1895 został mianowany starszym lekarzem 1 Konnego Pułku Kozaków Zabajkalskich w Nikolsku Ussuryjskim^[13]. W 1904 roku został mianowany radcą stanu.

Od 2 stycznia 1907 roku przez kolejnych dziesięć lat był naczelnym lekarzem szpitala wojskowego w Benderach, w ówczesnej guberni besarabskiej. W kwietniu 1917 roku został naczelnym lekarzem Korpusu Komunikacji Wojennych w Odessie. Był członkiem Związku Wojskowych Polaków, a od lutego do kwietnia 1918 roku szefem sanitarnym Polskich Oddziałów Wojskowych Okręgu Odeskiego^[14]. 4 maja 1918 roku został wyznaczony na stanowisko naczelnego lekarza 1 lazaretu 3 Dywizji Strzelców Polskich. W lipcu 1918 roku, po rozwiązaniu I Korpusu Polskiego, został przetransportowany do Warszawy.

21 sierpnia 1919 roku został przyjęty do Rezerwy Wojska Polskiego z byłej armii rosyjskiej w randze generała podporucznika lekarza^[15]. Szef sekcji opieki w Departamencie Sanitarnym Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie. Z dniem 31 stycznia 1924 roku został przeniesiony z rezerwy w stan spoczynku z prawem noszenia munduru^[16][17]. Na emeryturze mieszkał w Warszawie^[18]. Zweryfikowany w stopniu generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku w korpusie generałów stanu spoczynku^[19]. Od 1925, początkowo społecznie, a w latach 1929–1938 etatowo, pracował w Bibliotece Publicznej miasta stołecznego Warszawy, gdzie zorganizował i kierował działem starodruków; organizował też dział rękopisów. Wysiedlony w 1940 roku przez Niemców osiadł w Pruszkowie, tam zmarł i został pochowany.

W 1884 roku Kazimierz Kardaszewicz zawarł związek małżeński ze „znana mu od dzieciństwa” Rozalią Zaorską^[20] (ur. 21 kwietnia 1858 w Żytomierzu)^[21], z którą miał troje dzieci^[b]:

• Kazimierza Stanisława (ur. 3 grudnia 1895), pułkownika piechoty Wojska Polskiego,
• Jerzego Stanisława (ur. 13 marca 1897, zm. 1953) inżyniera, kapitana Wojska Polskiego^[24],
• Stanisława (1889–1940), majora broni pancernych Wojska Polskiego.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Walecznych – 1922 za działalność w Naczpolu^[25][26][27]
• Medal Niepodległości – 25 stycznia 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[28][3][29]
• Krzyż Wielki papieskiego Orderu Zakonu Świętego Jerzego^[c] – 9 listopada 1934^[31]

Twórczość

Ogłosił kilka prac z historii i bibliografii medycyny oraz oddzielnie^[26]:

• Kilka wspomnień z przeszłości. Poznań: R. E. Matuszewski, 1929.

Uwagi

1. Kazimierz Kardaszewicz podał daty swego urodzenia według starego (19 stycznia) i nowego stylu (31 stycznia)^[1]. Zobacz daty nowego i starego porządku.
2. Kazimierz Kardaszewicz napisał, że w 1890 miał troje dzieci, w wieku 5 i 3 lat oraz jednego roku^[22]. W. Witczak podał, że generał Kardaszewicz miał trzech synów urodzonych w 1885, 1887 i 1889, ale z imienia wymienił tylko najmłodszego Stanisława (1889–1940)^[23].
3. Stanisław Kardaszewicz 30 marca 1934 podał, że był to „Order Krzyż Komandorski III klasy zak. «de l'Ordre Sacré Royal et Militaire de la Merci»”^[30].