Karol Niezabytowski

Karol Stanisław Niezabytowski (ur. 4 listopada 1865 w Oleszewiczach k. Grodna, zm. 26 listopada 1952 w Beckenham (Wielka Brytania)) – polityk konserwatywny, działacz państwowy II Rzeczypospolitej, ziemianin.

Karol Niezabytowski

Data i miejsce urodzenia	4 listopada 1865 Oleszewicze, gubernia grodzieńska, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	26 listopada 1952 Beckenham, Wielka Brytania
Minister rolnictwa i dóbr narodowych
Okres	od 2 października 1926 do 7 grudnia 1929
Poprzednik	Aleksander Raczyński
Następca	Wiktor Leśniewski
Odznaczenia

Życiorys

Urodził się w rodzinie ziemiańskiej jako syn Konstantego Niezabytowskiego h. Lubicz i Celestyny z Kamieńskich h. Rola^[1]. Ukończył gimnazjum klasyczne w Wilnie (1884) i wydział fizyczno-matematyczny uniwersytetu w Petersburgu (1889). W zaborze rosyjskim działacz organizacji ziemiańskich na Mińszczyźnie (Mińskiego Towarzystwa Rolniczego i Związku Ziemian Mińskich). Gospodarował w swoich majątkach w grodzieńszczyźnie i mińszczyźnie. W latach 1911–1913 członek rosyjskiej Rady Państwa w Petersburgu.

W czerwcu 1918 członek Komitetu Rady Polskiej Ziemi Mińskiej. Po utracie w wyniku traktatu ryskiego swoich rodzinnych posiadłości na Mińszczyźnie (Bacewicze) zarządzał majątkiem żony k. Grodna. Po odzyskaniu niepodległości działacz Związku Ziemian Ziemi Mińskiej. Związany ze środowiskiem konserwatystów wileńskich (żubrów). Po przewrocie majowym (1926) w konsekwencji porozumienia Józefa Piłsudskiego ze środowiskiem konserwatywnym, mającego na celu oddzielenie go od narodowej demokracji (zjazdy w Nieświeżu i Dzikowie), Niezabytowski został ministrem rolnictwa w pierwszym rządzie Józefa Piłsudskiego, czwartym Kazimierza Bartla i rządzie Kazimierza Świtalskiego. Funkcję tę pełnił od 2 października 1926 do 7 grudnia 1929. Współzałożyciel Organizacji Zachowawczej Pracy Państwowej.

W latach 1928–1930 senator RP z listy BBWR, wybrany w województwie poleskim^[2].

Grób Karola Niezabytowskiego

Po agresji Niemiec i ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 na emigracji we Francji, następnie w Wielkiej Brytanii, gdzie zmarł w domu opieki „Antokol” w Beckenham. Pochowany został na Beckenham Cemetery (E1 22635)^[3].

Życie prywatne

Był mężem Zofii Łęskiej^[4] h. Ostoja (1878–1962), z którą miał pięcioro dzieci: Krzysztofa (1900–1920), Michała Konstantego (1901–1916), Marię Celestynę (1903–1994), Izabelę (1906–2000) i Helenę Elżbietę (1913–1997)^[1].

Odznaczenia

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (8 listopada 1930)^[5]

W literaturze

Karol Niezabytowski występuje pod zmienionym nazwiskiem ("pan Nieśmiertelny") jako jedna z postaci w powieści Nadberezyńcy Floriana Czarnyszewicza.

Jego życie i dokonania opisane są również pokrótce w powieści Michała Kryspina Pawlikowskiego Dzieciństwo i młodość Tadeusza Irteńskiego^[6].

Przypisy

1. Karol Stanisław Niezabytowski h. Lubicz [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2021-08-20].
2. Tadeusz i Karol Rzepeccy, Sejm i Senat 1928–1933. Podręcznik zawierający wyniki wyborów w województwach, okręgach i powiatach, podobizny posłów sejmowych i senatorów, statystyki i mapy poglądowe, Wielkopolska Księgarnia Nakładowa Karola Rzepeckiego, Poznań 1928, s. 251.
3. Opracowanie stanu zachowania grobów rządowych w Wielkiej Brytanii [online], Fundacja "Pomoc Polakom na Wschodzie" im. Jana Olszewskiego [dostęp 2023-04-20] (pol.).
4. Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 211−212. [dostęp 2021-08-20].
5. M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 351 „za przyczynienie się do rozwoju rolnictwa”.
6. Michał KryspinM.K. Pawlikowski Michał KryspinM.K., Dzieciństwo i młodość Tadeusza Irteńskiego, Wilno: Wydawnictwo „Czas”, 2011, s. 255–256.

Bibliografia

• Jacek Majchrowski (pod red.), Kto był kim w II Rzeczypospolitej, Warszawa 1994.

Kontrola autorytatywna (osoba):

• VIAF: 306426846
• PLWABN: 9810609135305606

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 3947616