Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa

Karol Nawrocki

polski historyk, działacz społeczny i samorządowy, doktor nauk humanistycznych. Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Karol Nawrocki
Remove ads

Karol Tadeusz Nawrocki (ur. 3 marca 1983 w Gdańsku) – polski historyk, polityk, działacz społeczny i samorządowy, doktor nauk humanistycznych. W latach 2017–2021 dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, od 2021 prezes Instytutu Pamięci Narodowej. Kandydat na urząd prezydenta RP w wyborach w 2025.

Szybkie fakty Państwo działania, Data i miejsce urodzenia ...
Remove ads
Remove ads

Życiorys

Podsumowanie
Perspektywa

Wykształcenie

Do 1998 uczył się w Szkole Podstawowej nr 58 w Gdańsku, następnie rozpoczął naukę w IV Liceum Ogólnokształcącym w rodzinnym mieście, gdzie w 2002 zdał egzamin maturalny. W 2003 ukończył, z tytułem specjalisty ds. zarządzania personelem, Policealne Studium Biznesu i Administracji w Gdańsku[1]. W 2003 rozpoczął studia w Instytucie Historii Uniwersytetu Gdańskiego, gdzie w 2008 uzyskał tytuł magistra[2]. Na czwartym roku studiów pracował jako ochroniarz w Hotelu Grand w Sopocie[3]. W 2013 na Uniwersytecie Gdańskim na podstawie rozprawy pt. Opór społeczny wobec władzy komunistycznej w województwie elbląskim 1976–1989 uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych. Jego promotorem był Grzegorz Berendt[4][5][6]. Recenzentami pracy doktorskiej byli: prof. Antoni Dudek oraz prof. dr hab. Wojciech Polak[7][8]. Na Politechnice Gdańskiej w 2023 ukończył studia podyplomowe International MBA in Strategy, Programme and Project Management[9].

Działalność sportowa

W wieku młodzieżowym grał w barwach drużyn piłkarskich Ex Siedlce i KKS Gedania (1997–2000) oraz reprezentował bokserską drużynę RKS Stoczniowiec (2000–2004)[10]. W barwach RKS Stoczniowiec w 2004 wywalczył pierwsze miejsce w Strefowym Turnieju pięściarskim o Puchar Polski dla juniorów w wadze 91 kg[11]. Następnie zawodnik i kapitan drużyny piłkarskiej Ex Siedlce Gdańsk[12][13]. W 2010 założyciel sekcji sportów walk Ex Siedlce Gdańsk[14].

Praca zawodowa

Od stycznia 2009 do 2017 pracował w Instytucie Pamięci Narodowej[15]. W latach 2013–2017 pełnił funkcję naczelnika Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej IPN w Gdańsku. W latach 2017–2021 był dyrektorem Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku[16][17]. Powrócił do IPN w czerwcu 2021 na stanowisko wiceprezesa[18]. 27 kwietnia 2021 Kolegium IPN rekomendowało jego kandydaturę na stanowisko prezesa Instytutu Pamięci Narodowej[19].

28 maja 2021 Sejm, stosunkiem głosów 248 za, 198 przeciw i 4 wstrzymujących, wybrał go na prezesa IPN[20] (za jego wyborem głosował klub Prawa i Sprawiedliwości i koło Konfederacji, a także część posłów Polskiego Stronnictwa Ludowego, Kukiz’15, Polskich Spraw i 2 posłów niezrzeszonych[21]), zaś 23 lipca 2021 stosunkiem głosów 52 za, 47 przeciw i 1 wstrzymujący się, Senat zgodził się na ten wybór[22] (za zgodą na wybór głosowali senatorowie PiS, a także 1 senator Koalicji Obywatelskiej, 2 senatorów PSL oraz 1 senator niezrzeszona[23]). Tego samego dnia Karol Nawrocki złożył przed Sejmem ślubowanie, obejmując urząd prezesa IPN, jednocześnie przestał być dyrektorem Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku[24].

W lutym 2024 znalazł się na liście osób poszukiwanych przez Federację Rosyjską w związku z zarzutami karnymi postawionymi za działania związane z usuwaniem pomników upamiętniających obecność Armii Czerwonej na terenie Polski w latach 1944–1989. W przypadku Karola Nawrockiego zarzutem jest obecność przy demontażu pomnika żołnierzy Armii Czerwonej w Głubczycach[25][26][27].

Działalność naukowa i wystawiennicza

Thumb
Karol Nawrocki jako dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, w czasie spotkania z Polonią w Nowej Zelandii (2020)

Był jednym z pierwszych historyków, który podjął badania nad przestępczością zorganizowaną w PRL w latach 80[28]. Pełnił funkcje przewodniczącego Koalicji Pamięci Żołnierzy Niezłomnych w Gdańsku[29]. Był członkiem Rady Dyplomacji Historycznej przy Ministrze Spraw Zagranicznych RP[30]. Alumn projektu Departamentu Stanu USA International Visitor Leadership Program (IVLP)[31]. 30 stycznia 2020 został powołany w skład Rady Muzeum Dom Rodziny Pileckich[32]. W listopadzie 2020, decyzją Radnych Miasta Sochaczew, został członkiem Rady Programowej Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pola Bitwy nad Bzurą[33]. Od kwietnia 2021 zasiada w Radzie do Spraw Muzeów i Miejsc Pamięci Narodowej[34]. Od 14 maja 2021 jest członkiem Rady przy Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Ostrołęce[35]. W lutym 2022 został powołany w skład Rady Programowej i Rady Biblioteki Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi[36]. W czerwcu 2022 został powołany na członka Rady Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku[37], w której zasiadał do lipca 2024[38]. W 2023 został członkiem Rady Biura „Niepodległa”[39].

Autor lub współautor kilku publikacji książkowych oraz kilkudziesięciu artykułów naukowych i popularnonaukowych[40] z zakresu historii opozycji antykomunistycznej, historii sportu oraz przestępczości zorganizowanej w PRL[40]; artykuły publicystyczne publikował m.in. w portalu histmag.org, „Magazynie Solidarność”, „Polityce” i „Do Rzeczy”. Ekspert programu historycznego TVP3 Gdańsk „W świetle prawdy”[41] oraz „Wojna i Pamięć”[42]. W 2018 pod pseudonimem Tadeusz Batyr opublikował biografię polskiego gangstera Nikodema „Nikosia” Skotarczaka pt. Spowiedź Nikosia zza grobu[43]. Międzynarodowe media wskazały przy tym, że pod pseudonimem tym wychwalał on samego siebie[44].

W 2016, jako pełnomocnik prezesa IPN, zajmował się organizacją pogrzebu Danuty Siedzikówny i Feliksa Selmanowicza[45]. W 2018 współprzewodniczył Komitetowi Społecznemu, który wzniósł w Gdańsku Pomnik Żołnierzy Wyklętych[46]. 4 sierpnia 2018, wraz z kombatantami, odsłonił ten pomnik[47][48]. W 2019 sprawował funkcję Pełnomocnika Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego ds. organizacji obchodów 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej. W 2019 wspólnie z MSZ zainicjował oraz koordynował realizację międzynarodowego projektu wystawienniczego „Fighting and Suffering”, który w ponad 160 miejscach na całym świecie zaprezentował dzieje Polski i Polaków podczas II wojny światowej[49].

Działalność społeczna

W latach 2011–2017 był przewodniczącym Rady Dzielnicy Siedlce w Gdańsku[50][51].

W 2013 był jednym z głównych inicjatorów i współorganizatorów powstania w Gdańsku Alei imienia Żołnierzy Wyklętych[52]. W 2015, jeszcze jako naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej IPN, zaproponował nazwanie jednej z głównych ulic terenów byłej Stoczni Gdańskiej imieniem bł. ks. Jerzego Popiełuszki[53]. Był członkiem Komitetu Budowy pomnika Danuty Siedzikówny „Inki”, który został odsłonięty w Gdańsku 30 sierpnia tego samego roku[54].

Działaność polityczna

Thumb
Karol Nawrocki z przywódcą rumuńskiej AUR George’em Simionem i byłym polskim premierem Mateuszem Morawieckim w Brukseli, 20 marca 2025
Thumb
Nawrocki z prezydentem Donaldem Trumpem w Gabinecie Owalnym, 1 maja 2025

24 listopada 2024, podczas konwencji Prawa i Sprawiedliwości w hali „Sokoła” w Krakowie, został ogłoszony „kandydatem obywatelskim” na urząd prezydenta RP popieranym przez PiS. Jego kandydaturę ogłosił w imieniu Komitetu Obywatelskiego prof. Andrzej Nowak[55], a poparcie dla kandydata w imieniu partii zadeklarował prezes Jarosław Kaczyński, co następnie formalnie potwierdziła decyzja rady politycznej PiS z 30 listopada 2024[56][57][58]. W skład Komitetu Obywatelskiego popierającego jego kandydaturę weszło kilkaset osób, w tym kawalerowie i damy Orderu Orła Białego: Andrzej Gwiazda, Joanna Duda-Gwiazda, Zofia Romaszewska, Mirosław Chojecki, Jan Krzysztof Kelus, Stanisław Gebhardt, Antoni Lenkiewicz, Jerzy Kalina, Jan Polkowski, Antoni Libera, Bronisław Wildstein, Wojciech Roszkowski, Bogusław Nizieński, Piotr Naimski, Adam Macedoński, Ryszard Legutko[59][60][61]. W lutym 2025 jego kandydaturę oficjalnie poparł Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”[62], a w kwietniu na konwencji w Łodzi, poparcie dla jego kandydatury zadeklarował urzędujący prezydent RP Andrzej Duda[63].

24 stycznia 2025 zawiadomiono PKW o utworzeniu komitetu wyborczego Karola Nawrockiego w zaplanowanych na 18 maja wyborach prezydenckich[64]. W marcu 2025 został zarejestrowany jako kandydat[65].

W toku kampanii wyborczej określił się jako przeciwnik obowiązkowych szczepień dorosłych i dzieci[66][67][68]. Współodpowiedzialnością za inwazję Rosji na Ukrainę obarczył „europejskie elity”, w tym m.in. Donalda Tuska[69][70]. W styczniu 2025 opowiedział się przeciwko członkostwu Ukrainy w NATO i Unii Europejskiej do czasu rozwiązania problemów w relacjach polsko-ukraińskich, w tym ekshumacji polskich ofiar rzezi wołyńskiej, co spotkało się z krytyczną reakcją na te słowa ze strony prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego[71].

Podczas swojej konwencji programowej w marcu 2025 ogłosił „Plan 21” zakładający m.in.: gwarancję braku podnoszenia podatków, obniżkę podatku VAT, podwyższenie drugiego progu podatkowego, zerowy PIT dla rodzin posiadających co najmniej dwójkę dzieci, konstytucyjną gwarancję braku wprowadzenia podatku katastralnego[72][73] (kilka tygodni później jego sztab doprecyzował, że konstytucyjna gwarancja ma dotyczyć braku podatku katastralnego od mieszkania, w którym się mieszka, a kandydat jest zwolennikiem jego wprowadzenia od trzeciego posiadanego mieszkania[74]) oraz dziedziczenia bez podatku i likwidację tzw. podatku Belki[72][73]. Wśród zadeklarowanych obietnic programowych wymienił także m.in. powołanie Funduszu Technologii Przełomowych, inicjatywę legislacyjną dotyczącą budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego, przywrócenie prac domowych w szkołach czy darmowe lekcje poprzedzające uzyskanie prawa jazdy[73].

W czasie kampanii wyborczej w ogólnopolskich mediach pojawiały się publikacje wskazujące na kontakty Karola Nawrockiego z osobami ze świata przestępczego czy środowisk pseudokibiców i neonazistów[3][75][76][77][78][79]. Karol Nawrocki odnosząc się do tych doniesień stwierdził, że jako historyk zajmował się resocjalizacją przestępców m.in. prowadząc zajęcia w więzieniach, a jako sportowiec spotykał różnych ludzi, w tym osoby karane, np. na salach bokserskich[80][81]. W związku z formułowanymi w prasie zarzutami, środowiska wspierające Karola Nawrockiego wskazywały, że w 2021 był on, jako prezes IPN, poddany szerokiej procedurze sprawdzającej w związku z ubieganiem się o dostęp do informacji niejawnych i w jej wyniku uzyskał najwyższy stopień dostępu – do poziomu informacji ściśle tajnych[82].

11 kwietnia 2025 wziął udział w pierwszej i drugiej debacie prezydenckiej w Końskich[83][84]. 14 kwietnia 2025 był uczestnikiem debaty kandydatów na prezydenta w studiu Telewizji Republika[85].

28 kwietnia 2025 wziął udział w debacie prezydenckiej zorganizowanej przez Super Express[86], podczas której stwierdził, że posiada jedno mieszkanie. Portal Onet.pl ujawnił, że z zapisów ksiąg wieczystych wynika, że Karol Nawrocki jest właścicielem także drugiego mieszkania, 28-metrowej gdańskiej kawalerki, którą miał nabyć w 2017, a w której do 2024 miał mieszkać 80-letni niepełnosprawny mężczyzna, jej były właściciel, aktualnie przebywający w domu pomocy społecznej[87][88][89]. Kolejne medialne publikacje dotyczyły m.in. kontrowersji wokół okoliczności i sposobu nabycia tego mieszkania, w tym kwestii warunków przekazania przez Nawrockiego w formie pożyczki środków na wykup lokalu (będącego pierwotnie mieszkaniem komunalnym) oraz ewentualnej niezgodności z prawem niektórych podejmowanych przez niego działań, problemów zdrowotnych i prawnych byłego właściciela, kwestii zobowiązania Karola Nawrockiego do zapewnienia jego utrzymania i częściowego braku jego realizacji, kwoty transakcji sprzedaży i sposobu przekazania środków[90][91][92][93][89][94][95][96][97][98][99][100][101][102][103][104][105][87][106][107][108]. Rzeczniczka Karola Nawrockiego opublikowała jego oświadczenie majątkowe, w którym wskazywał on w 2021 roku, że był właścicielem dwóch mieszkań i że jego wciąż żyjąca matka zapisała mu w testamencie 50-procentowy udział w swoim mieszkaniu[109][110]. 14 maja 2025 Karol Nawrocki i jego żona przekazali kawalerkę w formie darowizny na rzecz Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Dobroczynnego[111].

W maju 2025 odbył wizytę w Stanach Zjednoczonych, w czasie której m.in. spotkał się w Gabinecie Owalnym Białego Domu z prezydentem USA Donaldem Trumpem[112].

Remove ads

Życie prywatne

Syn Ryszarda i Elżbiety[1]. Jego ojciec był z zawodu tokarzem, zaangażował się w działalność opozycyjną w okresie PRL, należał do NSZZ „Solidarność”, a matka została introligatorką[113]. Ma siostrę, Ninę, która pracuje w branży gastronomicznej[113]. Jego żoną jest Marta Nawrocka (ur. 1986), pracująca w Krajowej Administracji Skarbowej. Mają dwójkę dzieci: syna Antoniego i córkę Katarzynę, wychowywali także drugiego syna, Daniela (ur. 2003), który jest dzieckiem Marty Nawrockiej z jej pierwszego związku[114][115][116]. Daniel Nawrocki w wyborach samorządowych w 2024 kandydował bezskutecznie do Rady Miasta Gdańska z listy Prawa i Sprawiedliwości[117], w tym samym roku został radnym dzielnicy Siedlce w Gdańsku[118].

Remove ads

Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia

Odznaczenia państwowe
  • 2016: Brązowy Krzyż Zasługi, „za zasługi w dokumentowaniu i upamiętnianiu prawdy o najnowszej historii Polski” (na wniosek Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu)[119]
  • 2021: Srebrny Krzyż Zasługi, „za zasługi w dokumentowaniu i upamiętnianiu prawdy o najnowszej historii Polski”[120]
Odznaczenia resortowe
Odznaki okolicznościowe państwowe
Inne odznaczenia, w tym samorządowe i prywatne
  • 2015: Medal „Zasłużony dla miasta Elbląga”[129]
  • 2016: Medal „Pamiętaj Polsko o Tych Synach Swoich” Stowarzyszenia Rodzina Katyńska[130]
  • 2016: Medal „Zło dobrem zwyciężaj”, „za szerzenie pamięci o Bł. Ks. Jerzym Popiełuszko, patronie »Solidarności« i męczennikach, bohaterach oraz mężach stanu z poświęceniem służących Bogu i Ojczyźnie, a także za obronę wartości wiary, życia ludzkiego i wyrażaną troskę o niepodległość naszej umiłowanej Ojczyzny”[131][132]
  • 2016: Pierścień „Inki”, „za postawę patriotyczną i krzewienie pamięci o Żołnierzach Wyklętych” (odznaczony przez kapitułę pod przewodnictwem Arcybiskupa Metropolity Gdańskiego Sławoja Leszka Głódzia)[133]
  • 2018: Medal „Za Zasługi dla Polaków w Kazachstanie” (przyznawanym przez Centrum Kultury Polskiej „Więź” w Ałmaty)[134]
  • 2018: Odznaka „Za Zasługi dla Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej”[47]
  • 2019: Srebrny BohaterON im. Powstańców Warszawskich w kategorii osoba publiczna, „za promocję w 2018 roku historii Polski XX wieku, działania mające na celu upamiętnienie Żołnierzy Wyklętych w Gdańsku oraz rozwój Muzeum II Wojny Światowej”[135][136]
  • 2022: Odznaka Honorowa Krzyż Pamięci Szlaku Nadziei, „za szczególne zasługi na rzecz zachowania pamięci historycznej o polskiej obecności w Uzbekistanie w szczególności poprzez działanie na rzecz kultywowania pamięci o obecności żołnierzy Armii gen. Andersa i polskiej ludności cywilnej w Uzbekistanie w 1942 r., identyfikacji i upamiętniania Polaków spoczywających na Cmentarzach Wojennych na terytorium Uzbekistanu oraz budowania przyjaznych relacji pomiędzy Polską i Uzbekistanem” (przyznawane przez Centrum Kultury Polskiej „Świetlica Polska” w Taszkencie)[137]
  • 2023: Srebrny Medal „Labor Omnia Vincit” Towarzystwa im. Hipolita Cegielskiego[9]
  • 2023: Odznaka Zasługi Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość[138][139]
  • Honorowa odznaka Stowarzyszenia Federacji Młodzieży Walczącej[140]
  • 2025: Nagroda Klubów „Gazety Polskiej” za rok 2024[141]
Plebiscyty
  • 2016: Osobowość roku na Pomorzu w kategorii działalność charytatywna i społeczna w plebiscycie Dziennika Bałtyckiego[142][143]
  • 2017: Osobowość roku w Gdańsku w kategorii kultura w plebiscycie Dziennika Bałtyckiego[144][145]
  • 2024: „Człowiek Wolności” tygodnika „Sieci”[146]
Remove ads

Publikacje

Podsumowanie
Perspektywa

W swoim dorobku posiada kilka publikacji książkowych oraz kilkadziesiąt artykułów naukowych i popularnonaukowych, w tym m.in.[147]:

Książki
  • Karol Nawrocki: Zarys historii NSZZ „Solidarność” regionu elbląskiego (1980–1989). Gdańsk: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2010, seria: Publikacje Gdańskiego Oddziału IPN. t. 7. ISBN 978-83-7629-139-0. OCLC 750631710.
  • Karol Nawrocki: Wokół elbląskiej „Solidarności”: dokumenty. Gdańsk: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2011, seria: Publikacje Gdańskiego Oddziału IPN. t. 15. ISBN 978-83-7629-297-7. OCLC 816303036.
  • Karol Nawrocki: Sprawa kwidzyńska 1982: internowanie, pobicie, proces. Gdańsk ; Kwidzyn: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2012. ISBN 978-83-62129-91-1. OCLC 812715506.
  • Karol Nawrocki: Studium przypadku: opór społeczny wobec władzy komunistycznej w województwie elbląskim (1976–1989). Gdańsk: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2014, seria: Publikacje Gdańskiego Oddziału IPN. t. 46. ISBN 978-83-7629-651-7. OCLC 899771018.
  • Mariusz Kordek, Karol Nawrocki: Lechia – Juventus: więcej niż mecz. Pelplin: Wydawnictwo „Bernardinum”, 2014. ISBN 978-83-7823-475-3. OCLC 903349456.
  • Piotr Chomicki, Karol Nawrocki, Wiesław Wika: Szkice z dziejów pomorskiej piłki nożnej (1903–2015). Gdańsk: Edgar Kreb Anna Manowska, 2015. ISBN 978-83-943615-0-1. OCLC 932241984.
  • Tadeusz Batyr: Spowiedź Nikosia zza grobu. Zona Zero, 2018. ISBN 978-83-950193-9-5.
Redakcja
Remove ads

Przypisy

Loading content...
Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads