Karabinek AK-74

AK-74 (ros. Автомат Калашникова образца 1974 года, Awtomat Kałasznikowa obrazca 1974 goda) – radziecki karabinek automatyczny, który jest rozwinięciem konstrukcji karabinka AK. Opracowany w 1974 roku, wprowadzony do uzbrojenia Armii Radzieckiej w 1976 roku. Użyty po raz pierwszy w działaniach wojennych po wkroczeniu wojsk ZSRR do Afganistanu (24 grudnia 1979).

AK-74

AK-74
Państwo	ZSRR  Rosja
Rodzaj	karabinek automatyczny
Historia
Prototypy	1974
Produkcja	od 1976
Dane techniczne
Kaliber	5,45 mm
Nabój	5,45 × 39 mm
Magazynek	30 nab.
Wymiary
Długość	700 mm (z kolbą złożoną) 933 mm (z kolbą rozłożona)
Długość lufy	415 mm
Masa
broni	3,3 kg (z pustym magazynkiem) 3,6 kg (załadowany)
Inne
Prędkość pocz. pocisku	900 m/s
Szybkostrzelność teoretyczna	600 – 650 strz./min
Zasięg skuteczny	500 m

Różnice między AK-74 i AK (w nawiasie kursywą dane dla AK)

• Inna amunicja: kaliber 5,45 × 39 mm (7,62 × 39) o prędkości początkowej 900 m/s (710). Energia początkowa pocisku wynosi 1385 dżuli (1990), zapewniając 440-metrową (350) odległość strzału bezwzględnego do figury popiersia. Najwyższą skuteczność ognia osiąga się na dystansach do 500 m (400). Masa naboju wynosi 10,75 g (18,21), masa samego pocisku – 3,42 g (8; niektóre wersje amunicji – 10). Nowy nabój został zaprojektowany w celu zwiększenia celności broni. Osiąga się to dzięki bardziej płaskiej trajektorii lotu pocisku oraz dzięki zmniejszonemu odrzutowi.
• Inny magazynek o mniejszym promieniu łuku.
• Kolba składana o bardziej ergonomicznym kształcie, odchylana na bok broni (składana pod spód broni).
• Charakterystyczne cylindryczne, wielofunkcyjne urządzenie wylotowe zamontowane na lufie. Spełnia ono rolę hamulca wylotowego oraz osłabiacza odrzutu i podrzutu, dzięki czemu ustatecznia broń przy strzelaniu seriami. Dodatkowo pełni rolę tłumika płomieni.

Zastosowanie

AK-74 stanowi obecnie wyposażenie większości armii państw wchodzących niegdyś w skład ZSRR. Produkowany był lub jest także licencyjnie (także w wersjach z opracowanymi lokalnie modyfikacjami) m.in. w byłej NRD (Karabin MPi AK-74N), Bułgarii, Chinach i Rumunii.

Karabinek AK-74 był używany bojowo podczas wojny w Afganistanie, I i II wojny czeczeńskiej. Stał się także podstawą do opracowania ręcznego karabinu maszynowego RPK-74, karabinów K-3 i Wepr oraz strzelby gładkolufowej Sajga. Produkowana od 1991 w fabryce Iżmasz w Iżewsku wersja AK-74M jest obecnie zasadniczym wyposażeniem armii rosyjskiej. W 1993 roku na uzbrojenie Armii Rosyjskiej wprowadzono nowy karabinek AN-94, który miał z czasem zastąpić AK-74. Jednak po wyprodukowaniu jednej serii AN-94 jego produkcję wstrzymano i AK-74M pozostaje nadal podstawowym karabinem armii Federacji Rosyjskiej. We wrześniu 2011 roku rosyjski resort obrony poinformował o zakończeniu zamówień na AK-74M. Do końca 2011 fabryka w Iżewsku ma opracować nowy model karabinu^[1].

Wersje

AK-74

AKS-74

AK-74M

• AK-74 (ros. АК-74) – wersja podstawowa ze stałą kolbą wykonaną z drewna lub tworzywa,
• AKS-74 (АКС-74) – z metalową kolbą składaną,
• AKS-74U (АКС-74У) – subkarabinek,
• AK-74N (АК-74Н), AKS-74N, AK-74N1, AKS-74N1 itd. – broń wyposażona w kolejne wersje pasywnych celowników noktowizyjnych,
• AK-74M (АК-74М) – wersja zmodernizowana z tworzywową, składaną kolbą o kształcie identycznym jak stosowane przedtem kolby stałe; wszystkie egzemplarze tej broni posiadają szynę umożliwiającą założenie noktowizora albo innego specjalnego celownika; wzmocniono ponadto konstrukcję urządzenia wylotowego i pokrywę komory zamka.

Wersje eksportowe oparte na AK-74M:

• AK-101 – karabinek zasilany amunicją 5,56 × 45 mm,
  • AK-102 – subkarabinek oparty na AK-101,
• AK-103 – karabinek zasilany amunicją 7,62 × 39 mm,
  • AK-104 – subkarabinek oparty na AK-103,
• AK-105 – subkarabinek zasilany amunicją 5,45 × 39 mm.

Przypisy

1. Piotr Skwieciński. Pożegnanie z bronią. „Rzeczpospolita”. 227 (9043), s. A11, 2011-09-29. [dostęp 2011-10-01].

Bibliografia

• Руководство по 5,45-мм автоматам Калашникова АК-74, АК-74М, АКС-74, АКС-74У, АК-74Н, АКС-74Н, АК-74Н1, АКС-74Н1, АК-74Н2, АКС-74Н2, АК-74Н3, АКС-74Н3, АКС-74УН2 и 5,45-мм ручным пулеметам Калашникова РПК-74, РПКС-74, РПК-74Н, РПКС-74Н, РПК-74Н1, РПКС-74Н1, РПК-74Н2, РПКС-74Н2, РПК-74Н3, РПКС-74Н3. Москва: Военное Издательство, 2001. Brak numerów stron w książce
• Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak. Kałasznikow bez tajemnic (cz.V). Karabinek AK-74 i jego odmiany. „Nowa Technika Wojskowa”. 1992. Nr. 6 (12). s. s. 1-2. ISSN 1230-1655.
• AndrzejA. Ciepliński AndrzejA., RyszardR. Woźniak RyszardR., Encyklopedia współczesnej broni palnej, Warszawa: WIS, 1994, ISBN 83-86028-01-7, OCLC 169820275. Brak numerów stron w książce

Linki zewnętrzne

• Opis AK-74 i jego wersji
• Magazynki do AK-74 i pochodnych [online], rus.mil.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-23].

Encyklopedie internetowe (model broni palnej):

• Britannica: topic/AK-74M