Nabój 5,45 × 39 mm

5,45 × 39 mm – radziecki nabój pośredni, następca naboju 7,62 × 39 mm wz. 43.

5,45 × 39 mm

Rodzaj	nabój pośredni
Kaliber	5,45 mm
Średnica
pocisku	5,62 mm
max. szyjki	6,41 mm
max. stożka przejściowego	9,62 mm
max. łuski	10,00 mm
kryzy	10,00 mm
Długość
łuski	39,50 mm
naboju	56,70 mm
Masa
naboju	10,5 g
pocisku	3,415 g
materiału miotającego	1,39 g
Inne
Prędkość początkowa	900–960 m/s
Energia początkowa	1316 J

Nabój 5,45 × 39 mm
A: Płaszcz pocisku;
B: Stalowy rdzeń;
C: Wydrążony czubek;
D: Ołowiana okładzina;
E: Ładunek miotający

Historia

Pierwsze prace nad amunicją pośrednią o kalibrze poniżej 6 mm rozpoczęto w ZSRR już przed II wojną światową, jednak zostały one przerwane przez wybuch wojny. Kiedy w 1943 roku przyjęto do uzbrojenia nabój pośredni wz. 43 miał on kaliber znormalizowany z nabojem karabinowym 7,62 × 54 mm R.

Po wojnie prac nad nowymi typami amunicji nie prowadzono. Dopiero wprowadzenie do uzbrojenia US Army karabinu M16 i naboju 5,56 × 45 mm M193 w 1964 spowodowało wznowienie prac nad małokalibrowym nabojem pośrednim. Na początku lat 70. XX wieku zespół konstruktorów kierowany przez W.M. Sabielnikowa zaprojektował nowy nabój o kalibrze 5,45 mm.

W połowie lat 70. przeprowadzono w ZSRR konkurs na nowy karabin zasilany amunicją 5,45 mm. W wyniku konkursu do uzbrojenia przyjęto zmodernizowany karabin AK, jako AK-74. Nowy karabin szybko znalazł się na wyposażeniu oddziałów Armii Radzieckiej walczących w Afganistanie, a z czasem stał się podstawowym uzbrojeniem radzieckich żołnierzy, wypierając z uzbrojenia karabiny AKM.

W latach 80. nabój 5,45 × 39 mm zaczął wypierać z uzbrojenia nabój 7,62 mm wz. 43 w większości armii państw Układu Warszawskiego. Pod koniec lat 80. nabój 5,45 × 39 mm przyjęto do uzbrojenia Ludowego Wojska Polskiego. Jednocześnie do uzbrojenia wprowadzono karabin wz. 88 Tantal. Po przyjęciu Polski do NATO, karabin wz. 88 wycofano z uzbrojenia, zastępując go karabinem wz. 96 Beryl kalibru 5,56 × 45 mm.

Obecnie nabój 5,45 × 39 mm jest przepisowym nabojem armii rosyjskiej i armii niektórych państw powstałych po rozpadzie ZSRR.

Budowa pocisku

Pocisk naboju 5,45 × 39 mm ma oryginalną budowę, niespotykaną w pociskach innych naboi. W przedniej części pocisku znajduje się duża pusta przestrzeń. W tylnej części płaszcza znajduje się stalowy rdzeń otoczony ołowianą koszulką.

W momencie trafienia ołowiana koszulka przesuwa się do przodu. powoduje przesunięcie środka ciężkości pocisku. W efekcie pocisk zaczyna koziołkować i znaczną część drogi pokonuje bokiem. Koziołkowanie pocisku w ranie jest typowe dla większości pocisków o wydłużonym kształcie, ale dzięki budowie pocisku 5,45 mm proces ten zaczyna się zaledwie po przebyciu 7–10 cm (w przypadku naboju wz. 43 pocisk zaczyna koziołkować po przebyciu 25 cm), w rezultacie czego powoduje on znacznie groźniejsze obrażenie niż pocisk 7,62 mm wz. 43.

Wymiary naboju

Wymiary naboju 5,45 × 39 mm. Wszystkie wymiary podane są w milimetrach.

Bibliografia

• Stanisław Kochański, Brygady antyterrorystyczne Operacje Uzbrojenie, SIGMA NOT 1992. ISBN 83-85001-66-2
• Ireneusz Chloupek, Rosyjska odpowiedź, Komandos 5/96. ISSN 0867-8669