Kaplica grobowa Tchorznickich, Stankiewiczów i Urbańskich w Sanoku

Kaplica grobowa Tchorznickich, Stankiewiczów i Urbańskich w Sanoku^[1]
	nr rej. A-211 z 6 sierpnia 2007
	Kaplica cmentarna
	; Kaplica grobowa Rylskich i Tchorznickich w Sanoku (2016)
Państwo	Polska
Miejscowość	Sanok
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Historia
Data zakończenia budowy	XIX wiek
	Położenie na mapie Polski Kaplica grobowa Tchorznickich, Stankiewiczów i Urbańskich w Sanoku
	Położenie na mapie województwa podkarpackiego Kaplica grobowa Tchorznickich, Stankiewiczów i Urbańskich w Sanoku
	Położenie na mapie powiatu sanockiego Kaplica grobowa Tchorznickich, Stankiewiczów i Urbańskich w Sanoku
	Położenie na mapie Sanoka Kaplica grobowa Tchorznickich, Stankiewiczów i Urbańskich w Sanoku
	49°34′00,10″N 22°09′57,85″E
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kaplica grobowa Tchorznickich, Stankiewiczów i Urbańskich w Sanoku – zabytkowa kaplica grobowa w dzielnicy Dąbrówka miasta Sanoka, pierwotnie powstała na terenie wsi Dąbrówka Ruska.

Szybkie fakty Państwo, Miejscowość ...

Zamknij

Kaplica znajduje się przy Alei Najświętszej Marii Panny na wschodnim skraju cmentarza w sanockiej dzielnicy Dąbrówka, położonego tuż powyżej przylegających do siebie dwóch świątyń: pierwotnie istniejącej – greckokatolickiej cerkwi św. Dymitra parafii pod tym wezwaniem^[11] i później wzniesionego rzymskokatolickiego kościoła Narodzenia Najświętszej Maryi Panny parafii pod tym wezwaniem.

Kaplica pochodzi z 1842 lub z 2. poł. XiX wieku (według innego źródła sprzed 1848^[12]). Pierwotnie w 1880 została określona w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich jako „kaplica grobowa i mszalna Tchorznickich i Urbańskich”. Tchorzniccy w XIX wieku byli właścicielami wsi Dąbrówka Polska i Dąbrówka Ruska. Rody ziemskie Rylskich i Tchorznickich zostały ze sobą skoligacone po tym, jak w 1853 Zygmunt Rylski poślubił Józefę Tchorznicką, córką Jana i Kornelii, z domu Stankiewicz^[13].

Kaplica została wzniesiona na planie ośmioboku równoramiennego^[14].

Około 1867 kaplica była odnawiana^[12]. Podczas II wojny światowej (1939-1945) została zdewastowana^[12]. W 1972 została włączona do uaktualnionego wówczas spisu rejestru zabytków Sanoka w jego nowych granicach administracyjnych (istniejących do 1977)^[12].

Kaplica została wpisana do wojewódzkiego rejestru zabytków (A-211 z 6 sierpnia 2007)^[2] oraz do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka^[15].

W kaplicy zostali pochowani (faktycznie w jej podziemiach):

Katarzyna Tchorznicka (1838-1842, córka Jana i Korneli)^[16]^[17]^[a]
Ignacy Tchorznicki (zm. 1845, syn Piotra i Katarzyny, 22-letni student filozofii)^[18]
Jakób Stankiewicz (zm. 1846, wdowiec^[19]^[20], ojciec Korneli)
Walentyna Urbańska, z domu Tchorznicka (zm. 1850) oraz córki Aleksandra (ur. 1847^[21]) i Wanda^[b]
Jan Tchorznicki (1777-1868)^[22]
Piotr Tchorznicki (syn Jana i Korneli, zm. 1868^[23])
Erazm Stankiewicz (brat Korneli, 1798-1872)^[24]
Leon Stankiewicz (dziadek Korneli, zm. 1875)^[25]^[c]
Władysław Urbański (mąż Walentyny, zm. 1879)^[26]
Kornela Tchorznicka z domu Stankiewicz (żona Jana, zm. 1885)^[27]^[28]
Teofila Tchorznicka (1839-1899, córka Jana i Korneli)^[29]
Józefa Rylska, z domu Tchorznicka (córka Jana i Korneli, zm. 1907)

Portrety zmarłych, uwiecznione w emalii z XIX wieku, zostały umieszczone na ścianach nisz, w których spoczęli w niszach^[14].

[a]
Treść inskrypcji nagrobnej podaje datę śmierci Katarzyna Tchorznickiej 14 kwietnia 1842. Według księgi parafialnej tego dnia zmarła Katarzyna Tchorznicka, czteroletnia córka Jana i Kornelii Tchorznickich. Według innej wersji pochowana to Katarzyna Tchorznicka z domu Wolańska (zm. 1842, żona Ignacego, matka Jana).
[b]
Nagrobek Walentyny Urbańskiej znajduje się obok kaplicy. Córką Władysława i Walentyny Urbańskich była Teodora Wanda, żyjąca w latach 1848-1857, zob. Księga zmarłych 1855–1878 Sanok. Sanok: Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 18 (poz. 4). Księga chrztów 1836–1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 196.
[c]
Według księgi parafialnej Leon Stankiewicz zmarł 16 listopada 1875. Na fotografii nagrobnej wpisano datę 16 listopada 1875.

[1]
Ewidencja. zabytek.gov.pl. [dostęp 2021-08-20].
[2]
Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – stan na 30 czerwca 2021 r. Woj. podkarpackie. nid.pl. s. 148. [dostęp 2021-09-25].
↑
Ewidencja. zabytek.gov.pl. [dostęp 2021-08-20].
[4]
Ewidencja. zabytek.gov.pl. [dostęp 2021-08-20].
↑
Ewidencja. zabytek.gov.pl. [dostęp 2021-08-20].
[6]
Ewidencja. zabytek.gov.pl. [dostęp 2021-08-20].
↑
Ewidencja. zabytek.gov.pl. [dostęp 2021-08-20].
[8]
Ewidencja. zabytek.gov.pl. [dostęp 2021-08-20].
↑
Ewidencja. zabytek.gov.pl. [dostęp 2021-08-20].
[10]
Ewidencja. zabytek.gov.pl. [dostęp 2021-08-20].
[11]
Kwestionariusze ↓, s. 2.
[12]
Artur Bata. Działalność Powiatowego Konserwatora Zabytków w Sanoku w 1972 r.. „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”. 17-18, s. 92, 1973. Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku.
[13]
Historia rodziny Mniszek Tchorznickich - osiadłych w Pisarowcach. tchorznicki.com. [dostęp 2014-11-03].
[14]
Kwestionariusze ↓, s. 9.
[15]
Zarządzenie Burmistrza Miasta Sanoka nr 42/2015 z 9 marca 2015. bip.um.sanok.pl, 2015-03-09. s. 3. [dostęp 2016-10-20].
[16]
Księga chrztów 1836–1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 28.
[17]
Księga zmarłych 1831–1855 Sanok. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 76 (poz. 65).
[18]
Księga zmarłych 1831–1855 Sanok. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 98 (poz. 6).
[19]
Księga zmarłych 1831–1855 Sanok. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 115 (poz. 123).
[20]
Borys Łapiszczak: Sanok i Województwo Podkarpackie na dawnej pocztówce i fotografii. Cz. VII. Sanok: Poligrafia, 2004, s. 79. ISBN 83-915388-4-2.
[21]
Księga chrztów 1836–1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 184 (poz. 64).
[22]
Księga zmarłych 1855–1878 Sanok. Sanok: Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 191 (poz. 75).
[23]
Księga zmarłych 1855–1878 Sanok. Sanok: Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 194 (poz. 99).
[24]
Księga zmarłych 1855–1878 Sanok. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 277 (poz. 183).
[25]
Księga zmarłych 1855–1878 Sanok. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 343 (poz. 120).
[26]
Władysław Urbański z Urbanic h. Nieczuja. sejm-wielki.pl. [dostęp 2019-03-10].
[27]
Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 106 (poz. 135).
[28]
Kronika. „Echo z nad Sanu”. Nr 23, s. 3, 4 października 1885.
[29]
Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 293 (poz. 28).

Dąbrówka Polska (10), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 937.
Dąbrówka Ruska (10), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 937.
M. Puraczyńska: Kwestionariusze z badania środowiska. Dąbrówka Ruska. 1936/1938, s. 1-17.

[18] [a]
Treść inskrypcji nagrobnej podaje datę śmierci Katarzyna Tchorznickiej 14 kwietnia 1842. Według księgi parafialnej tego dnia zmarła Katarzyna Tchorznicka, czteroletnia córka Jana i Kornelii Tchorznickich. Według innej wersji pochowana to Katarzyna Tchorznicka z domu Wolańska (zm. 1842, żona Ignacego, matka Jana).

[23] [b]
Nagrobek Walentyny Urbańskiej znajduje się obok kaplicy. Córką Władysława i Walentyny Urbańskich była Teodora Wanda, żyjąca w latach 1848-1857, zob. Księga zmarłych 1855–1878 Sanok. Sanok: Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 18 (poz. 4). Księga chrztów 1836–1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 196.

[28] [c]
Według księgi parafialnej Leon Stankiewicz zmarł 16 listopada 1875. Na fotografii nagrobnej wpisano datę 16 listopada 1875.

[1] [1]
Ewidencja. zabytek.gov.pl. [dostęp 2021-08-20].

[Z-2] [2]
Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – stan na 30 czerwca 2021 r. Woj. podkarpackie. nid.pl. s. 148. [dostęp 2021-09-25].

[3] 
Ewidencja. zabytek.gov.pl. [dostęp 2021-08-20].

[4] [4]
Ewidencja. zabytek.gov.pl. [dostęp 2021-08-20].

[5] 
Ewidencja. zabytek.gov.pl. [dostęp 2021-08-20].

[6] [6]
Ewidencja. zabytek.gov.pl. [dostęp 2021-08-20].

[7] 
Ewidencja. zabytek.gov.pl. [dostęp 2021-08-20].

[8] [8]
Ewidencja. zabytek.gov.pl. [dostęp 2021-08-20].

[9] 
Ewidencja. zabytek.gov.pl. [dostęp 2021-08-20].

[10] [10]
Ewidencja. zabytek.gov.pl. [dostęp 2021-08-20].

[CITEREFKwestionariusze2-11] [11]
Kwestionariusze ↓, s. 2.

[Z1972-12] [12]
Artur Bata. Działalność Powiatowego Konserwatora Zabytków w Sanoku w 1972 r.. „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”. 17-18, s. 92, 1973. Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku.

[13] [13]
Historia rodziny Mniszek Tchorznickich - osiadłych w Pisarowcach. tchorznicki.com. [dostęp 2014-11-03].

[CITEREFKwestionariusze9-14] [14]
Kwestionariusze ↓, s. 9.

[15] [15]
Zarządzenie Burmistrza Miasta Sanoka nr 42/2015 z 9 marca 2015. bip.um.sanok.pl, 2015-03-09. s. 3. [dostęp 2016-10-20].

[16] [16]
Księga chrztów 1836–1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 28.

[17] [17]
Księga zmarłych 1831–1855 Sanok. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 76 (poz. 65).

[19] [18]
Księga zmarłych 1831–1855 Sanok. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 98 (poz. 6).

[20] [19]
Księga zmarłych 1831–1855 Sanok. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 115 (poz. 123).

[ŁAP-21] [20]
Borys Łapiszczak: Sanok i Województwo Podkarpackie na dawnej pocztówce i fotografii. Cz. VII. Sanok: Poligrafia, 2004, s. 79. ISBN 83-915388-4-2.

[22] [21]
Księga chrztów 1836–1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 184 (poz. 64).

[24] [22]
Księga zmarłych 1855–1878 Sanok. Sanok: Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 191 (poz. 75).

[25] [23]
Księga zmarłych 1855–1878 Sanok. Sanok: Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 194 (poz. 99).

[26] [24]
Księga zmarłych 1855–1878 Sanok. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 277 (poz. 183).

[27] [25]
Księga zmarłych 1855–1878 Sanok. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 343 (poz. 120).

[29] [26]
Władysław Urbański z Urbanic h. Nieczuja. sejm-wielki.pl. [dostęp 2019-03-10].

[30] [27]
Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 106 (poz. 135).

[31] [28]
Kronika. „Echo z nad Sanu”. Nr 23, s. 3, 4 października 1885.

[32] [29]
Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 293 (poz. 28).

[1]

[2]

[4]

[6]

[8]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[a]

[18]

[19]

[20]

[21]

[b]

[22]

[23]

[24]

[25]

[c]

[26]

[27]

[28]

[29]

Kaplica grobowa Tchorznickich, Stankiewiczów i Urbańskich w Sanoku

Wikiwand in your browser!

Wikiwand in your browser!

Historia

Pochowani

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

Zobacz też