Jan Tchorznicki

Jan Mniszek (Mniszech) Tchorznicki herbu Jelita (ur. 1777, zm. 26 lipca 1868 w Dąbrówce Polskiej) – właściciel ziemski.

Rodzinna kaplica grobowa w Sanoku-Dąbrówce (2016)

Jan Tchorznicki

Jelita
Data urodzenia	1777
Data i miejsce śmierci	26 lipca 1868 Dąbrówka Polska
Dzieci	Józefa Rylska

Życiorys

Urodził się w 1777^[1][2]. Był wnukiem Józefa (podczaszy bracławski, wojski mniejszy halicki) oraz synem Ignacego Tchorznickiego herbu Jelita (zm. 1845) i Katarzyny z domu Wolańskiej herbu Przyjaciel (zm. 1842)^[3][2].

Około 1824 poślubił Kornelę z domu Stankiewicz herbu Mogiła (zm. 1885 w wieku 85 lat), z którą przeżył 44 w małżeństwie^{[1][4][5][3][2]}. Mieli dzieci: Walentynę (zm. 1850, żona Władysława Urbańskiego^[6]), Józefę (ur. ok. 1832, zm. w 1907, żona Zygmunta Ścibor-Rylskiego, dziedziczka majątków), Piotra (ur. 1832, zm. 30 października 1868^[7]), Katarzynę Teofilę (1838-1842^{[8][9][uwaga 1]}), Teofilę Adaminę (ur. 1840^[10], zm. 23 marca 1899^[11])^[12][2], Medarda Antoniego Ignacego (ur. 8 czerwca 1842^[13], powstaniec styczniowy w stopniu wachmistrza, poległy 3 września 1863 w zwycięskiej bitwie pod Panasówką^{[14][15][16][17]}).

Do końca życia był właścicielem majątków Dąbrówka Polska, Dąbrówka Ruska, Sanoczek, Stróże Małe, Stróże Wielkie^{[18][19][3][1]}. Zamieszkiwał pod adresem Dąbrówka Polska 1^[1]. Podczas przejazdu Moskali w drodze na Węgry w 1849 w trakcie tamtejszego powstania najeźdźcy zażądali 100 korców owsa od miasta Sanoka, stawiając groźbę spalenia miasta^[20]. Wobec braku w mieście zarówno zboża, jak i pieniędzy, władze miasta odstąpiły Janowi Tchorznickiego teren podmiejskiego Wójtostwa w zamian za otrzymany od niego owies^[20].

Zmarł 26 lipca 1868 w Dąbrówce Polskiej w wieku 91 lat^{[1][uwaga 2]}. Został pochowany w rodzinnej kaplicy grobowej w Sanoku-Dąbrówce 28 lipca 1868^[1].

Uwagi

1. Tu podano Katarzynę urodzoną i zmarłą w 1842, zob. Rocznik szlachty (II) 1883 ↓, s. 653, 705 Nie wydaje się to możliwe z uwagi na urodzenie Medarda w połowie 1842
2. Data śmierci 26 lipca 1868 została wskazana na tabliczce nagrobnej. W parafialnej księdze zmarłych podano dzień 27 lipca 1868. W doniesieniu prasowym na łamach „Gazety Polskiej” podano wiek 90 lat, zob. Zmarli. „Gazeta Polska”. Nr 171, s. 2, 5 sierpnia 1868. Ponadto Jerzy Sewer Dunin-Borkowski w Roczniku szlachty polskiej omyłkowo podano rok śmierci 1878, zob. Rocznik szlachty (II) 1883 ↓, s. 705

Przypisy

1. Księga zmarłych 1855–1878 Sanok. Sanok: Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 191 (poz. 75).
2. Mniszek Tchorznicki, Jan. tchorznicki.com. [dostęp 2020-08-05].
3. Rocznik szlachty (II) 1883 ↓, s. 705.
4. Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 106 (poz. 135).
5. Kronika. „Echo z nad Sanu”. Nr 23, s. 3, 4 października 1885.
6. Księga chrztów 1836–1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 184 (poz. 64).
7. Księga zmarłych 1855–1878 Sanok. Sanok: Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 194 (poz. 99).
8. Księga chrztów 1836–1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 28.
9. Księga zmarłych 1831–1855 Sanok. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 76 (poz. 65).
10. Księga chrztów 1836–1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 64.
11. Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 293 (poz. 28).
12. Rocznik szlachty (II) 1883 ↓, s. 653, 705.
13. Księga chrztów 1836–1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 94 (poz. 123).
14. Z Lubelskiego. „Gazeta Narodowa”. Nr 181 i 182, s. 4, 18 września 1863.
15. Kronika. „Czas”. Nr 240, s. 3, 21 października 1863.
16. Zygmunt Kolumna: Pamiątka dla rodzin polskich. Krótkie wiadomości biograficzne o straconych na rusztowaniach, rozstrzelanych, poległych na placu boju oraz zmarłych w więzieniach, na tułactwie i na wygnaniu syberyjskiem od roku 1861-1866. Ze źródeł urzędowych, dzienników polskich, jak niemniej z ustnych podań osób wiarogodnych i towarzyszy broni. Część 2. Kraków: 1868, s. 278.
17. Celina Dominikowska: IX. Nabożeństwo za poległego ś. p. Medarda Tchórznickiego. W: Jakub Gordon: Obrazki galicyjskie. Sanok: Drukarnia Karola Pollaka, 1869, s. 110-114.
18. Hipolit Stupnicki: Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 42, 192, 210.
19. Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w Królestwie Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkiem Księstwem Krakowskiem. Lwów: 1868, s. 41, 193, 211.
20. Józef Sulisz. Kilka zapisek z Sanoka. „Lud”. Tom 13, s. 39, 1907.

Bibliografia

• Jerzy Sewer Dunin-Borkowski: Rocznik szlachty polskiej. T. 2. Lwów: Księgarnia K. Łukaszewicza, 1883, s. 1-799.