Kaplica Najświętszego Serca Pana Jezusa w Katowicach

Kaplica Najświętszego Serca Pana Jezusa w Katowicach – zabytkowa, rzymskokatolicka kaplica cmentarna, znajdująca się na cmentarzu parafialnym parafii św. Szczepana w Katowicach, na terenie dzielnicy Bogucice. Powstała w 1910 roku, a zaprojektował ją Mansuetus Fromm OFM w stylu neoromańskim.

Kaplica Najświętszego Serca Pana Jezusa w Katowicach

nr rej. A/842/2021 z dnia 26 marca 1988 roku
kaplica
Kaplica od strony zachodniej (2020)
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Katowice
Adres	ul. W. Wróblewskiego
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	św. Szczepana
Wezwanie	Serce Jezusa
Historia Data zakończenia budowy 1910
Dane świątyni Styl neoromanizm Architekt Mansuetus Fromm Świątynia • materiał bud. • powierzchnia • cegła 228 m² Wieża kościelna • liczba wież 1 Liczba naw 1
Położenie na mapie Katowic Kaplica przy ul. Wróblewskiego
Położenie na mapie Polski Kaplica przy ul. Wróblewskiego
Położenie na mapie województwa śląskiego Kaplica przy ul. Wróblewskiego
50°16′11,61″N 19°02′28,64″E

Historia

Kaplicę Najświętszego Serca Pana Jezusa wzniesiono na najstarszej nekropolii w Katowicach, której pierwsza wzmianka pochodzi z 1598 roku^[1]. Stanęła w miejscu, gdzie stał bogucicki kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny z obrazem Matki Bożej Boguckiej^[1]. Sama zaś kaplica została wzniesiona w 1910 roku^[1] według projektu Mansuetusa Fromma OFM – zaprojektował on, również w stylu neoromańskim, panewnicki kompleks klasztorny z bazyliką. Powstała ona w tym samym okresie co kaplica, stąd też architektonicznie obiekty te są do siebie podobne^[1]. Budowę kaplicy prowadził E. Naumann^[2].

Rok po oddaniu do użytku kaplica została uszkodzona z powodu szkód górniczych i w 1945 roku wskutek eksplozji wagonów na rampie kolejowej stacji Katowice Zawodzie. Kaplica została odbudowana na koszt Kopalni Węgla Kamiennego „Katowice” i ponownie konsekrowana w 1956 roku^[3]. Budowla została wpisana 26 marca 1988 roku pod numerem A/1366/88 (późn. nr: A/842/2021) do rejestru zabytków nieruchomych^[4]. W 1998 roku przeszła gruntowną renowację, a w 2014 roku umieszczono w niej drogę krzyżową, które wcześniej znajdowała się w bazylice św. Szczepana^[3].

Charakterystyka

Kaplica od strony południowo-zachodniej (2021)

Kaplica Najświętszego Serca Pana Jezusa to kaplica cmentarna cmentarza parafialnego parafii św. Szczepana w Katowicach-Bogucicach. Położona jest ona przy ulicy W. Wróblewskiego^[5][6], w północno-zachodniej części cmentarza, na jej głównej alei^[1].

Jest to budowla murowana z cegły, u podstawy pogrubiona^[7], wzniesiona na planie krzyża łacińskiego z absydą na wschodzie^[8], zwieńczona dachem dwuspadowym, a w krzyżu dachem kopułowym^[8], pokrytym dachówką^[7]. Bryła kaplicy jest mocno rozczłonkowana ramionami transeptu i wieżą^[7]. Powierzchnia zabudowy kaplicy wynosi 228 m²^[5], powierzchnia użytkowa około 150 m², a kubatura około 1,5 tys. m³^[9].

Wzniesiona została w stylu neoromańskim^[5] i posiada liczne detale architektoniczne, w tym: podziały lizenowo-płycinowe, fryzy arkadkowe, obramienia okien czy witraże^[10]. Fasada kaplicy od zachodu jest jednoosiowa i dwukondygnacyjna. Pośrodku niej znajduje się portal z wejściem zamkniętym półkoliście. Portal wejściowy zwieńczony jest balustradą, za którą umieszczona jest wnęka w ścianie, a ponad nią widnieje figura Jezusa Chrystusa. W elewacji od strony zachodniej znajdują się: trójosiowy korpus nawowy, trójosiowe ramienia transeptu z wejściem bocznym, jednoosiowe prezbiterium oraz profil półkolisty apsydy. Elewacja od wschodu obejmuje półkolistą apsydę z trzema oknami zamkniętymi łukiem pełnym oraz dwiema nieco węższymi blendami. Ponad apsydą znajduje się trójkątne zwieńczenie zamknięcia prezbiterium^[7]. Elewacja północna jest prawie identyczna z południową^[11].

Wnętrze kaplicy jest jednonawowe z transeptem^[11]. W nawie, prezbiterium i ramionach transeptu kaplica posiada sklepienie kolebkowe, a w umieszczonej nad skrzyżowaniem nawy i transeptu latarni wieży – gwiaździste^[7][11]. Posadzki kaplicy są kamienne, drzwi wejściowe drewniane, dwuskrzydłowe, a okna głównie trójkwaterowe^[7]. Pod kaplicą znajduje się krypta^[7] z 18 miejscami grzebalnymi^[3]. W kaplicy pochowani są lub mają swoje epitafia proboszczowie bogucickiej parafii^[1].

Galeria

• 
  Kaplica od strony wschodniej (2019)
• 
  Kaplica od strony południowej (2019)
• 
  Kaplica od strony zachodniej (2019)
• 
  Wnętrze kaplicy z kopią obrazu Matki Bożej Boguckiej (2021)
• 
  Epitafia i nagrobki przy kaplicy (2019)