Josef Terboven
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Josef Terboven (ur. 23 maja 1898 w Essen, zm. 8 maja 1945 w Skaugum) – zbrodniarz hitlerowski, Komisarz Rzeszy w okupowanej Norwegii i SA-Obergruppenführer, w latach 1940–1942 premier Norwegii.
 Josef Terboven, luty 1942 | |
| Data i miejsce urodzenia |
23 maja 1898 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
8 maja 1945 |
| 50. premier Norwegii | |
| Okres |
od 22 września 1940 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
       .svg){kind=small} | |
Urodził się w Essen i walczył w I wojnie światowej (otrzymał Krzyż Żelazny za swoją służbę). Następnie studiował prawo i politologię na uniwersytetach w Monachium i Fryburgu, gdzie po raz pierwszy związał się z radykalnymi ruchami nacjonalistycznymi. W 1923 Terboven brał udział w puczu monachijskim. Następnie pracował w banku do 1925. W latach 20. wstąpił do NSDAP i SA, a w 1928 brał udział w tworzeniu struktur partii narodowosocjalistycznej w Essen, zostając mianowany miejscowym gauleiterem. W 1930 wybrany został do Reichstagu z okręgu wyborczego Zachodni Düsseldorf, a w 1933 został także członkiem pruskiej Rady Stanu. Wreszcie 5 lutego 1935 Terbovena powołano na stanowisko nadprezydenta pruskiej prowincji Nadrenii, gdzie zyskał sobie opinię bezwzględnego organizatora.
Po wybuchu II wojny światowej, we wrześniu 1939, został Komisarzem Rzeszy do spraw Obrony i zarządzał Dystryktem Obronnym VI. 24 kwietnia 1940, po inwazji III Rzeszy na Norwegię, Terboven powołany został przez Hitlera na stanowisko Komisarza Rzeszy w tym okupowanym państwie (jednocześnie awansował na SA-Obergruppenführera). Funkcję tę sprawował do końca wojny. Jego zadaniem było wprowadzenie w Norwegii rządów autorytarnych. Terboven wprowadził się do rezydencji norweskiego następcy tronu w Skaugum, a z budynków norweskiego parlamentu uczynił swoją kwaterę generalną. W okresie swoich rządów stał się postacią znienawidzoną przez wielu Norwegów.
Teoretycznie miał współdziałać z kolaboracyjnym rządem Vidkuna Quislinga, ale faktycznie rządził okupowanym krajem samodzielnie, jako bezwzględny dyktator. Nie podlegała mu wprawdzie niemiecka armia (ok. 400 tysięcy ludzi), ale siły, które miał pod sobą liczyły 6 tysięcy ludzi (w tym 800 członków Gestapo). Rządy Terbovena, okrutne i bezlitosne, spotykały się z gorącym poparciem Hitlera. Represje dotykały wszystkich Norwegów, ale szczególnie (po ataku na ZSRR) objęły Żydów. Część z nich została zamordowana lub deportowana do obozów koncentracyjnych w Rzeszy. Wprawdzie istniały w okupowanej Norwegii małe obozy pracy, lecz ambicją Terbovena było utworzenie prawdziwego obozu koncentracyjnego, na wzór tych, które istniały w Niemczech i innych okupowanych państwach. Plany te jednak spaliły na panewce. Pragnął także uczynić z Norwegii ostatni bastion nazizmu, ogromną fortecę, lecz i to nie doszło do skutku.
Po klęsce Rzeszy, 8 maja 1945, Josef Terboven popełnił samobójstwo, wysadzając się w powietrze w bunkrze wybudowanym pod pałacem w Skaugum. Wcześniej tego samego dnia w bunkrze tym zastrzelił się dowódca SS w Norwegii, gen. Wilhelm Redieß.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
