Jodek berylu

Jodek berylu, BeI
2 – nieorganiczny związek chemiczny z grupy jodków. Został otrzymany po raz pierwszy w 1828 roku przez Friedricha Wöhlera^[2].

Jodek berylu

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) konst. dijodek berylu
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	BeI2
Masa molowa	262,82 g/mol
Wygląd	bezbarwne igłowe kryształy[1][2]
Identyfikacja
Numer CAS	7787-53-3
PubChem	82231
SMILES [Be+2].[I-].[I-]
Właściwości Gęstość 4,32 g/cm³[1]; ciało stałe Rozpuszczalność disiarczek węgla[2], etanol[1][2] Temperatura topnienia 480 °C[1][2] Temperatura wrzenia 590 °C[1][2][3]
Niebezpieczeństwa Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji według kryteriów GHS są niedostępne.
Podobne związki
Inne kationy	MgI2, CaI2, SrI2, BaI2, RaI2
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Otrzymywanie

Można go otrzymać^[2][3][4]:

• przez bezpośrednią reakcję berylu z jodem w temperaturze 500–700 °C – metoda Wöhlera (1828) i Jules’a Henriego Debraya (1855):

Be + I
2 → BeI
2

• w reakcji węgliku berylu z gazowym jodowodorem w temperaturze ok. 700 °C – metoda opracowana przez Paula Lebeau w 1898 r.:

Be
2C + 4HI → 2BeI
2 + CH
4↑

do reakcji tej można wykorzystać także pary jodu w strumieniu wodoru^[5]:

Be
2C + 2I
2 → 2BeI
2 + C

Właściwości

Właściwości fizyczne

Tworzy bezbarwne kryształy^[2] w kształcie igieł^[5]. Rozpuszcza się w disiarczku węgla oraz etanolu, nierozpuszczany jest w benzenie i toluenie. Jego temperatura topnienia wynosi 480 °C (przed jej osiągnięciem zaczyna sublimować), zaś temperatura wrzenia ok. 590 °C^[1][2][3].

Właściwości chemiczne

W reakcji z innym halogenami w stanie gazowym tworzy odpowiednie halogenki^[2]:

BeI
2 + 2F
2 → BeF
2 + 2IF

BeI
2 + Cl
2 → BeCl
2 + I
2

BeI
2 + Br
2 → BeBr
2 + I
2

Reaguje gwałtownie ze środkami utleniającymi, takimi jak chlorany i nadmanganiany. Podczas reakcji powstają purpurowe pary jodu, a zarówno wytworzone produkty gazowe, jak i stała pozostałość są palne. Metale alkaliczne redukują go w temp. 350 °C, a magnez – w temp. 450 °C^[2].

Jest silnie higroskopijny^[5], przy czym pod wpływem wilgoci ulega szybkiemu rozkładowi^[2]. Z wodą reaguje gwałtownie, tworząc tlenek berylu i jodowodór^[3]:

BeI
2 + H
2O → 2HI + BeO

Natomiast z siarkowodorem reaguje jedynie w podwyższonej temperaturze, tworząc BeS^[2].

Amonowany jodek berylu

Jodek berylu ma zdolność do absorbowania znacznych ilości gazowego amoniaku. Powstający produkt – amonowany jodek berylu – nie został dobrze scharakteryzowany. Ma niską temperaturę topnienia, a po schłodzeniu krystalizuje. Ma właściwości wybuchowe i może być wykorzystywany jako materiał pędny. Reaguje z wieloma związkami organicznymi, szczególnie z aminami^[2].

Zastosowanie

Nie ma on praktycznego zastosowania^[4].

Zobacz też

• chlorek berylu
• fluorek berylu