Loading AI tools
polski chemik Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jerzy Antoni Wojciechowski (ur. 28 stycznia 1931 w Poznaniu, zm. 29 września 1995 w Krakowie) – polski chemik, naukowiec i wynalazca, pionier w dziedzinie katalizy heterogenicznej w Polsce. Był twórcą technologii „Swingtherm” do utleniania lotnych związków organicznych z gazów poprodukcyjnych.
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
doc. dr inż. nauk chemicznych | |
Specjalność: inżynieria chemiczna | |
Alma Mater | |
Doktorat | |
Odznaczenia | |
Był synem szachisty Antoniego Wojciechowskiego. Po ukończeniu w 1948 r. Gimnazjum Humanistycznego im. Świętego Jana Kantego w Poznaniu kontynuował naukę w poznańskim liceum ogólnokształcącym. W 1950 r. uzyskał świadectwo dojrzałości i rozpoczął studia na Wydziale Chemicznym Politechnice Wrocławskiej. 25 lutego 1954 r. uzyskał dyplom inżyniera chemika ze specjalizacją technologia tworzyw sztucznych. W tym samym roku podjął pracę jako projektant w Biurze Projektów i Studiów Przemysłu Chemicznego „Biprochem” w Gliwicach. W 1956 r. ukończył studia magisterskie na Politechnice Śląskiej ze specjalizacją z dziedziny inżynierii chemicznej i podjął pracę w gliwickim Oddziale Produkcyjnym Zjednoczonych Gospodarczych „Veritas”. W 1959 r. został kierownikiem Pracowni Inżynierii Chemicznej w Zakładzie Technologicznym Instytutu Ciężkiej Syntezy Chemicznej w Blachowni Śląskiej. Dwa lata później objął stanowisko adiunkta. W tym czasie podjął współpracę z zespołem dr. inż. J. Wasilewskiego, badając proces katalitycznego utleniania etylenu do tlenku etylenu w złożu fluidalnym. W 1974 r. na Politechnice Warszawskiej uzyskał stopień doktora. Rok później został docentem w Instytucie Ciężkiej Syntezy Organicznej „Blachownia”. W latach 1972–1976 sprawował tam funkcję dyrektora.
Jerzy Wojciechowski w swoich pracach zajmował się głównie zagadnieniami katalizy heterogenicznej i kinetyki gazów w kontekście ochrony środowiska. Badaniami nad katalizą heterogeniczną zajął się bezpośrednio po zatrudnieniu w Instytucie Ciężkiej Syntezy Organicznej w Zakładzie Inżynierii Przemysłowej. Szczegółowe badania laboratoryjne były poparte obliczeniami analitycznymi, przyczyniło się to do opracowania pierwszej polskiej receptury na katalizator przemysłowy (1971). Do tego czasu Polska sprowadzała katalizator z Francji[1][2]. Technologia Wojciechowskiego została wprowadzona w latach 1972–1973 w kilku zakładach, m.in. w Katowickiej Fabryce Farb i Lakierów, Śląskiej Fabryce Kabli oraz w Kombinacie Górniczo-Hutniczym Miedzi w Lublinie. Doświadczenie w zakresie organizacji pracy zdobył podczas odbywania staży naukowych i przemysłowych w Wielkiej Brytanii i w Niemczech.
W 1972 r. został powołany na dyrektora Instytutu Ciężkiej Syntezy Organicznej, dzięki rekomendacji profesora Edwarda Grzywy. Pomimo tego, że był bezpartyjny, stawiano mu w tym czasie liczne zarzuty natury politycznej, w wyniku których w 1976 r. złożył dymisję i powrócił do prac badawczych. Tam kontynuował prace nad zagadnieniami z zakresu katalitycznego dopalania zanieczyszczeń organicznych z gazów odlotowych.
Po przeniesieniu się do Krakowa podjął pracę w Instytucie Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PAN. Został zatrudniony na stanowisku głównego specjalisty do spraw projektowania i prac badawczych. Kierował zespołem zajmującym się zagadnieniami katalizy w kontekście utleniania lotnych związków organicznych. Zgłosił do opatentowana kilka receptur na katalizatory oraz główny temat – sposób katalitycznego oczyszczania gazów o nazwie „Swingtherm”, będący jego największym osiągnięciem życiowym. Nad tematem tym pracował około 40 lat w ICSO w Kędzierzynie-Koźlu. W procesie Swingtherm gazy przeprowadzane są przez reaktor w rytmie analogicznym do swinga, co znalazło wyraz w nazwie technologii. Drugi człon nazwy, „therm”, pochodzi od specyficznego przebiegu gazów przenoszących ciepło, stąd łącznie „Swingtherm” mający oznaczać „swingujące ciepło”. Technologia wzbudziła trwające nadal zainteresowanie na poziomie światowym. Według tego procesu wybudowano w Polsce i na świecie około 200 instalacji z reaktorem katalityczno-rewersyjnym i dużą liczbę reaktorów stanowiskowych, stosowanych głównie w przechowalnictwie płodów rolnych. Do sukcesu przyczyniła się współpraca z profesorami P.R. Dilleyem, G.D. Blanpiedem, J.R. Turkiem i J.B. Douglasem z instytutów w Karolinie Południowej, które zaowocowała zgłoszeniami patentowymi. Licencja została sprzedana do Szwecji, Austrii, Węgier, Francji, Hiszpanii i Holandii.
W 1990 r. Wojciechowski założył Laboratorium Katalizy Stosowanej SwingTherm, gdzie prowadził badania nad udoskonalaniem metody, np. nad nowymi recepturami na katalizator regeneratora ciepła. W pracach badawczych-laboratoryjnych duży udział miała kierownik laboratorium, Jadwiga Foryś. Przyczyniła się ona do udoskonalenia receptur na katalizator i zmian w procesie technologicznym, które pozwoliły na zmniejszenie zużycia energii elektrycznej. Oprócz samej technologii SwingTherm Jerzy Wojciechowski opracował metody pochodne, np. Bi-Kat, ECOS i ADSO.
Jerzy Wojciechowski zmarł w 1995 roku, został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (część wojskowa, kw. LXXXVI-15-38)[3]. Laboratorium Katalizy Stosowanej Swingtherm® pracuje nadal, ponadto funkcjonuje Fundacja Swingtherm im. Doktora Nauk Technicznych Jerzego Wojciechowskiego, której prezesem jest jego żona, Urszula Wojciechowska.
Ponadto technologia Swingtherm uzyskała dyplom (2002) i nagrodę Złoty Orbital (2003) w konkursie czasopisma „Rynek Chemiczny”.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.