Jeremi Mohyła (rum. Ieremia Movilă; zm. 1606) – hospodar Mołdawii, w latach 1595–1600 i 1600–1606, z rodu Mohyłów.
 | |
 Mohyła | |
| hospodar Mołdawii | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| hospodar Mołdawii | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Data śmierci | |
| Małżeństwo |
Elżbieta Łozińska[1] |
| Dzieci |
Konstanty |
Biografia
Pochodził z rodziny bojarów mołdawskich. W 1591 uciekł z Mołdawii do Polski. Gościny udzielili mu wówczas Jan Szymon Olelkowicz i jego żona Zofia Mielecka w Uściu (ziemia halicka)[2] lub podczaszy wielki koronny Jan Ostroróg, mąż Katarzyny Mieleckiej, siostry Zofii[3][4].
W sierpniu 1595 został osadzony na tronie hospodarskim przez kanclerza Jana Zamoyskiego, który wykorzystał wojnę mołdawsko-turecką w celu podporządkowania Mołdawii Polsce (zob. bitwa pod Cecorą w 1595 r.). Jeremi, który został przez Zamoyskiego wykorzystany z uwagi na swoje bliskie związki z Polską (miał polskie szlachectwo) zobowiązał się wówczas do uległości wobec Polski, przewidując nawet możliwość wcielenia Mołdawii do Polski (Jeremi w tej sytuacji miał objąć urząd wojewody). Ponieważ jednak Zamoyski nie chciał wszczynać wojny z Turcją, Jeremi wystąpił o zatwierdzenie do Wysokiej Porty, a Turcja, zaangażowana w wojnę z Michałem Walecznym musiała go uznać za hospodara Mołdawii.
W 1599 Jeremi wraz z Zamoyskim i nowym księciem Siedmiogrodu Andrzejem Batorym opracował plan obalenia Michała Walecznego i objęcia tronu wołoskiego przez brata Jeremiego, Szymona, pod polskim protektoratem. Michał jednak zareagował bardzo szybko i jeszcze w tym samym 1599 zajął Siedmiogród, a rok później uderzył na Mołdawię, zdobywając większość ważnych twierdz (z wyjątkiem Chocimia) i ogłaszając się hospodarem mołdawskim.
Kilka miesięcy później doszło jednak do powstania przeciwko panowaniu Michała w Siedmiogrodzie, a w tym samym czasie na Mołdawię powrócił Jeremi Mohyła wraz z wojskami Jana Zamoyskiego. Polacy nie tylko odbili wówczas Mołdawię, ale także wkroczyli na Wołoszczyznę, gdzie osadzili Szymona Mohyłę na tronie hospodarskim, zgodnie z wcześniejszym planem.
Rządy Jeremiego w Mołdawii trwały jeszcze kilka lat, do jego śmierci w 1606. Był on wówczas faktyczną marionetką Zamoyskiego. Wspierał Szymona w jego staraniach o tron wołoski (po jego objęciu w 1600 został wkrótce usunięty i próbował nań powrócić), aby uczynić zadość interesom polskim w tym regionie. Został pochowany w monastyrze Sucevița, który ufundował wraz z bratem. Jego następcą został jego syn Konstantyn, który jednak bardzo szybko został usunięty z tronu przez Szymona.
Jeremi był blisko skoligacony z polskimi rodami magnackimi, jego zięciami byli m.in. Władysław Myszkowski, Michał Wiśniowiecki (ojciec Jeremiego Wiśniowieckiego), Samuel Korecki, Stefan Potocki, Mikołaj Firlej, Maksymilian Przerębski.
Przypisy
Bibliografia
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
