Jan Kukulski

Jan Kukulski (ur. 22 grudnia 1896 w Brzyściu, zm. 1940 w Kalininie) – sierżant rezerwy Wojska Polskiego, starszy posterunkowy Policji Państwowej, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Jan Kukulski

Jan Kukulski (1933)[2]
starszy posterunkowy Policji Państwowej
Data i miejsce urodzenia	22 grudnia 1886 Brzyście
Data i miejsce śmierci	1940 Twer
Przebieg służby
Formacja	Policja Państwowa
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

Życiorys

Syn Wojciecha i Franciszki z Krępów urodzony 22 grudnia 1896 w Brzyściu, w ówczesnym powiecie mieleckim Królestwa Galicji i Lodomerii^[3][4][5]. Ukończył cztery klasy szkoły powszechnej^[3]. Do 1914 „pozostawał przy rodzicach”^[3].

Żołnierz Legionów Polskich, służył w 2 pułku piechoty, a następnie w 2 oddziale karabinów maszynowych 6 pułku piechoty, w stopniu sekcyjnego^[6]. Członek Polskiej Organizacji Wojskowej. W latach 1918–1921 w Wojsku Polskim, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, sierżant w 18 pułku piechoty. 21 kwietnia 1921 został zdemobilizowany^[3].

Od 1922 pełnił służbę w Policji Państwowej m.in. w Warszawie i w województwie nowogródzkim. W 1926 ukończył Szkołę Przodowników PP w Sosnowcu z wynikiem bardzo dobrym^[3]. W 1933, w stopniu starszego posterunkowego, pełnił służbę na posterunku kolejowym PP w Zdołbunowie^[3]. W lutym 1939 przeszedł na emeryturę i zamieszkał w Horodzieju.

We wrześniu 1939 roku, po agresji ZSRR na Polskę, został aresztowany przez władze radzieckie w Horodzieju i osadzony w obozie specjalnym NKWD w Ostaszkowie. Zamordowany przez NKWD wiosną 1940 roku jako jedna z ofiar zbrodni katyńskiej. Figuruje na Liście wywózkowej 054/2 z 5 maja 1940, poz. 44^[7].

Postanowieniem nr 112-52-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 został awansowany pośmiertnie na stopień aspiranta Policji Państwowej. Awans został ogłoszony 10 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”^[8].

Był żonaty, miał dwóch synów: Stefana (ur. 1924) i Józefa (ur. 1926)^[3]. W 1940 starszy z braci został aresztowany przez funkcjonariuszy NKWD, a młodszy w kwietniu tego roku deportowany do obwodu północnokazachstańskiego^[9][10].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 2443^[3] – 13 kwietnia 1921^[11][12]
• Krzyż Niepodległości – 17 marca 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[13][14][15]
• Krzyż Walecznych dwukrotnie^[5] (po raz pierwszy „za udział w b. Legionach Polskich”^[16][17])
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[5]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[3]
• Odznaka za Rany i Kontuzje z czterema gwiazdkami^[3]
• Krzyż Legionowy^[3]
• Krzyż Pamiątkowy 6 pułku piechoty Legionów Polskich^[6]
• Brązowy Medal Waleczności^[18]

Zobacz też

• Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• Obozy NKWD dla jeńców polskich
• Ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Kalininie
• Zbrodnia katyńska

Przypisy

1. Jan Kukulski w mundurze z oznakami stopnia starszego posterunkowego pieszego i numerem „13” na naramienniku, który oznaczał Okręg wołyński PP.
2. Jan Kukulski w mundurze z oznakami stopnia starszego posterunkowego pieszego i numerem „13” na naramienniku, który oznaczał Okręg wołyński PP.
3. Kukulski Jan. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.1-15 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-02-21].
4. Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek: Słownik Legionistów Polskich 1914-1918 : Kukulski Jan. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2025-02-21].
5. Księga Cmentarna Miednoje 2005 ↓, s. 462.
6. Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 224.
7. Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 163.
8. Łojek 2008 ↓, s. 218.
9. Indeks Represjonowanych : Kukulski Józef. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2025-02-21].
10. Indeks Represjonowanych : Kukulski Stefan. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2025-02-21].
11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 23 kwietnia 1921, s. 811.
12. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-02-21].
13. M.P. z 1932 r. nr 64, poz. 82.
14. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-02-21].
15. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-02-21].
16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 16 września 1922, s. 690.
17. Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 175.
18. Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 204.

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
• Zuzanna Gajowniczek, Bernadetta Gronek, Bernard Kayzer: Miednoje. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Grzegorz Jakubowski (red.). T. 1 A–Ł. Warszawa: Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2005. ISBN 83-89474-06-9.
• Kazimierz Banaszek, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
• Bożena Łojek: Pośmiertne awansowanie żołnierzy i funkcjonariuszy Rzeczypospolitej Polskiej zamordowanych w 1940 r. w ZSRR w wyniku zbrodni katyńskiej. W: Zeszyty Katyńskie. Marek Tarczyński (red.). T. 23: Zbrodnia katyńska między prawdą a kłamstwem. Warszawa: Stowarzyszenie Rodzina Katyńska, 2008. ISSN 1426-4064.