Loading AI tools
duchowny katolicki, kardynał i podkanclerzy koronny Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Aleksander Lipski herbu Grabie (ur. 15 czerwca 1690 w Olszynie, zm. 20 lutego 1746 w Kielcach) – polski duchowny katolicki, kardynał, biskup łucki (1732), biskup krakowski (1732–1746), książę siewierski (1732–1746), kawaler Orderu Orła Białego.
| Kardynał prezbiter | ||
 | ||
| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | ||
| Data i miejsce śmierci | ||
| Miejsce pochówku |
bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie | |
| Biskup diecezjalny krakowski | ||
| Okres sprawowania |
1732–1746 | |
| Książę siewierski | ||
| Okres sprawowania |
1732–1746 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Prezbiterat |
23 kwietnia 1719 | |
| Nominacja biskupia | ||
| Sakra biskupia |
25 maja 1732 | |
| Kreacja kardynalska |
20 grudnia 1737 | |
| Kościół tytularny |
brak | |
| Odznaczenia | ||
 | ||
| Data konsekracji |
25 maja 1732 | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Konsekrator | |||||||||||||
| Współkonsekratorzy |
Andrzej Stanisław Załuski | ||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Studiował na Sorbonie w Paryżu i w Rzymie. W 1717 roku otrzymał tytuł doktora obojga praw. 23 kwietnia 1719 przyjął święcenia kapłańskie. Kanclerz arcybiskupa gnieźnieńskiego, od 1724 podkanclerzy koronny i prezydent Trybunału Głównego Koronnego. Jako zaufany powiernik Augusta II Mocnego często brał udział w misjach dyplomatycznych między Dreznem a Warszawą. Posługiwał się pięcioma językami.
W 1732 mianowany został biskupem łuckim, następnie w kilka miesięcy później biskupem krakowskim. W trakcie burzliwego bezkrólewia w 1733 opowiedział się po stronie kandydatury elektora saskiego Fryderyka Augusta II Wettina popieranego przez mniejszość wyborców i wyniesionego na tron przez obce wojska, jako przedstawiciel Senatu podpisał jego pacta conventa[1]. 17 stycznia 1734 w katedrze wawelskiej koronował Augusta III i Marię Józefę (wobec odmowy dokonania koronacji ze strony prymasa Teodora Potockiego)[2]. W 1735 roku podpisał uchwałę Rady Generalnej konfederacji warszawskiej[3]. W 1736 roku został wyznaczony senatorem rezydentem[4]. 10 lipca 1737 roku podpisał we Wschowie konkordat ze Stolicą Apostolską[5]. Dzięki protekcji nowego monarchy uzyskał na konsystorzu 20 grudnia 1737 godność kardynała. Nigdy jednak nie otrzymał kapelusza kardynalskiego ani kościoła tytularnego, nie uczestniczył również w konklawe 1740, odrzucił proponowany mu przez papieża Klemensa XII tytuł arcybiskupa gnieźnieńskiego i prymasa Polski.
Jako biskup krakowski Jan Aleksander Lipski zrezygnował ze wszystkich beneficjów. Zasłynął jako mecenas sztuki i opiekun włoskiego architekta Franciszka Placidiego. Na jego polecenie dokonano barokizacji wnętrza katedry wawelskiej i restauracji zamku królewskiego.
Pochowany został w katedrze wawelskiej w kaplicy Lipskich. Urnę z zabalsamowanym sercem kardynała złożono w bocznej ścianie kościoła parafialnego pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Choczu.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
