Jamraj nosaty

Jamraj nosaty^[8], jamraj zwyczajny^[9] (Perameles nasuta) – gatunek niewielkiego ssaka z podrodziny jamrajów (Peramelinae) w obrębie rodziny jamrajowatych (Peramelidae).

Jamraj nosaty

Perameles nasuta
É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1804[1]
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	ssaki niższe
Nadrząd	australotorbowe
Rząd	jamrajokształtne
Rodzina	jamrajowate
Rodzaj	jamraj
Gatunek	jamraj nosaty
Synonimy
Perameles Lawson Quoy & Gaimard, 1824[2] Perameles major Schinz, 1825[3] Isoodon Musei Boitard, 1841[4] Perameles auritus Waterhouse, 1841[5] Perameles tenuirostris R. Owen, 1877[6]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[7]
najmniejszej troski
Zasięg występowania

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1804 roku francuski przyrodnik Étienne Geoffroy Saint-Hilaire nadając mu nazwę Perameles nasuta^[1]. Miejsce typowe według oryginalnego opis to „Nouvelle-Hollande”^[1], uściślone przez Toma Iredale’a i Ellisa Le Geyt Troughtona do Sydney, w Nowej Południowej Walii, w Australii^{[10][11][12][13]}. Holotyp to skóra i czaszka (obecnie zaginiona) samca o sygnaturze MNHN-ZM-MO-1990-417 z kolekcji Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu; odłowiony w 1802 roku przez francuskiego przyrodnika Charlesa Alexandre’a Lesueura^[14][15].

Takson siostrzany w stosunku do P. gunnii^[12]. Wcześniej wyróżniany podgatunek pallescens^[16] został na podstawie analizy opartej o dane genetyczne i morfometryczne wyodrębniony do rangi gatunku^[17]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy^[12].

Etymologia

• Perameles: gr. πηρα pēra ‘kieszeń, torba’; rodzaj Meles Brisson, 1762 (borsuk)^[18].
• nasuta: łac. nasutus ‘o dużym nosie’, od nasus ‘nos’^[19].

Zasięg występowania

Jamraj nosaty występuje we wschodniej Australia od środkowo-północnego Queenslandu na południe do Wiktorii^[16][12][20].

Wygląd

Długość ciała 31–44,5 cm, długość ogona 12–16 cm; masa ciała 0,52–1,3 kg (dorosłe samce są o 25% cięższe i 10% większe od dorosłych samic)^[16][20]. Ssak podobny do szczura: pysk wydłużony, duże uszy, kończyny krótkie z długimi pazurami. Sierść szorstka, jasnobrunatna lub szara. Brzuch biały.

Tryb życia

Żyje na otwartych terenach, jest aktywny nocą. Przeważnie żywi się owadami, ale również małymi kręgowcami i roślinami. Ciąża trwa ok. 12 dni, w miocie rodzi się 1-5 młodych, zwykle 2-3^[16].

Status zagrożenia

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (ang. least concern „najmniejszej troski”)^[7].