Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa

James Watson

biochemik amerykański, noblista Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

James Watson
Remove ads

James Dewey Watson (ur. 6 kwietnia 1928 w Chicago, zm. 6 listopada 2025 w East Northport[1]) – amerykański genetyk i biochemik. Laureat Nagrody Nobla.

Szybkie fakty Państwo działania, Data i miejsce urodzenia ...
Remove ads

Życiorys

Podsumowanie
Perspektywa
Thumb
Zdjęcie z okresu 1988–1992

Po ukończeniu szkoły średniej w wieku 15 lat został studentem Uniwersytetu Chicagowskiego, gdzie 4 lata później zdobył stopień licencjata z zoologii. Następnie odbył podyplomowe studia na Uniwersytecie Indiany w Bloomington, zakończone zdobyciem stopnia doktora w 1950 (w wieku 22 lat). Opiekunem naukowym Watsona był Salvador Luria, przyszły noblista z 1969. Po uzyskaniu doktoratu przeniósł się do Europy, najpierw pracując przez rok na Uniwersytecie Kopenhaskim, gdzie współpracował z biochemikiem Hermanem Kalckarem i z mikrobiologiem Ole Maaløe, a następnie w 1951 przeniósł się do Clare College na Uniwersytecie Cambridge, gdzie jego najbliższym współpracownikiem był późniejszy współlaureat Nagrody Nobla, Francis Crick.

W latach 1956–1976 pracował na Uniwersytecie Harvarda, a od roku 1958 był profesorem tego uniwersytetu[2]. Od 1968 dyrektor, następnie w latach 1994–2003 prezes, a ostatecznie do przejścia na emeryturę w 2007 kanclerz Cold Spring Harbor Laboratory w Nowym Jorku. Członek m.in. Narodowej Akademii Nauk w Waszyngtonie.

Był znany ze swoich prowokacyjnych i kontrowersyjnych wypowiedzi. W filmie dokumentalnym zrealizowanym w 2003 roku z okazji 50. rocznicy opracowania struktury DNA znalazła się jego wypowiedź określająca głupotę jako chorobę genetyczną, którą należy leczyć[3].

14 października 2007 roku tygodnik „The Sunday Times” opublikował wywiad z Watsonem, w którym wyraził on wątpliwości, co do rozwoju Afryki, stwierdzając, że „polityka społeczna w tej kwestii opiera się na przekonaniu, iż przedstawiciele rasy czarnej dorównują inteligencją przedstawicielom rasy białej. Tymczasem badania pokazują, że jest inaczej”[4][5]. Po tej wypowiedzi rada Cold Spring Harbor Laboratory zawiesiła go w obowiązkach dyrektora, a Muzeum Nauki w Londynie i Uniwersytet Edynburski odwołały jego wykłady, które miał wygłosić na ich zaproszenia. Watson przeprosił za swoje wypowiedzi, mówiąc, że nie może sobie wyobrazić, jak mógłby coś takiego powiedzieć[6]. 25 października 2007 roku złożył rezygnację z funkcji dyrektora instytutu i przeszedł na emeryturę[7].

W 2014 roku jako pierwszy w historii laureat nagrody Nobla zdecydował się sprzedać swoje wyróżnienie w domu aukcyjnym Christie’s[8].

Na początku 2019 roku w telewizji PBS powtórzył tezy z 2007 roku, mówiąc: „Chciałbym, żeby pojawiły się badania potwierdzające, że wykształcenie jest ważniejsze niż natura. Ale takich badań nie ma. Jest różnica pomiędzy średnimi wynikami w testach IQ wykonywanych przez białych i czarnych. Powiedziałbym, że różnica jest genetyczna”. Odciął się tym samym od przeprosin, jakie wystosował po wypowiedzi dla The Sunday Times[9].

Remove ads

Osiągnięcia naukowe i zawodowe

Podsumowanie
Perspektywa
Thumb
James D. Watson z żoną oraz prof. Wacław Szybalski podczas uroczystości odsłonięcia tablicy pamiątkowej profesorów lwowskich zamordowanych przez hitlerowców w 1941 w IBB PAN w Warszawie (2008)

W marcu 1953, mając 25 lat, wraz z Francisem Crickiem oraz Maurice’em Wilkinsem i Rosalind Franklin z King’s College London, opracował w Laboratorium Cavendisha model budowy przestrzennej podwójnej helisy DNA, za co, wraz z Crickiem i Wilkinsem, otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny za rok 1962[10].

Był jednym z pomysłodawców i został pierwszym szefem programu The Human Genome Project, który miał za zadanie zsekwencjonowanie całego genomu człowieka. W uznaniu swoich badań nad DNA, od wyjaśnienia jego struktury po społeczne i medyczne implikacje sekwencjonowania ludzkiego genomu, w 1993 roku został nagrodzony Medalem Copleya[11].

31 maja 2007 roku otrzymał od firmy 454 Life Sciences Corporation (a także naukowców z Human Genome Sequencing Center i Baylor College of Medicine) pełny zapis własnego genomu. W tym samym roku, jako drugi człowiek na świecie, Watson opublikował go online, aby zamanifestować wsparcie dla rozwoju spersonalizowanej medycyny, która pozwoli skuteczniej leczyć i zapobiegać chorobom[12][13].

W wieku 85 lat przedstawił hipotezę sugerującą, że cukrzyca, otępienie, choroby układu krążenia i niektóre postacie nowotworów związane są z produkowaniem w organizmie niedostatecznych ilości reaktywnych form tlenu[14].

Autor wielu książek naukowych, w tym popularnej, acz kontrowersyjnej pozycji autobiograficznej pt. Podwójna helisa (1968).

Remove ads

Życie prywatne

Był ateistą[15].

Zobacz też

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads