Język mansyjski

Język mansyjski (dawniej: język wogulski, nazwa własna: ма̄ньси ла̄тыӈ) – język zaliczany do grupy ugryjskiej w ramach uralskiej rodziny językowej. Najbliżej spokrewniony z chantyjskim (ostiackim) i węgierskim. Jest językiem zagrożonym wymarciem, wypieranym przez rosyjski; spośród ok. 12 tys. Mansów (Wogułów) ojczystym językiem posługuje się niespełna tysiąc osób zamieszkujących zachodnią Syberię, głównie Chanty-Mansyjski Okręg Autonomiczny – Jugra^[1]. Badaniem języka mansyjskiego zajmowali się uczeni węgierscy i fińscy, którzy wyodrębnili w nim cztery podstawowe dialekty. Dialekt południowy (tavda) wyszedł z użycia w poł. XX w.^[2] Od XX w. język mansyjski posiada skromną literaturę zapisywaną początkowo alfabetem łacińskim, a od 1937 r. – cyrylicą.

мāньси лāтыӈ

Obszar	Chanty-Mansyjski Okręg Autonomiczny – Jugra, obwód tiumeński, obwód swierdłowski
Liczba mówiących	940 (2010)[1]
Klasyfikacja genetyczna
Języki uralskie Języki ugrofińskie Języki ugryjskie Języki obi-ugryjskie Język mansyjski
Status oficjalny
Ethnologue	6b zagrożony↗
Kody języka
ISO 639-3	mns
IETF	mns
Ethnologue	mns
GOST 7.75–97	ман 435
WALS	mns
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Alfabet

Cyrylicki

Współczesny alfabet mansyjski oparty jest na cyrylicy i składa się z 44 liter^[3].

А а	А̄ а̄	Б б	В в	Г г	Д д	Е е	Е̄ е̄	Ё ё	Ё̄ ё̄	Ж ж
З з	И и	Ӣ ӣ	Й й	К к	Л л	М м	Н н	Ӈ ӈ	О о	О̄ о̄
П п	Р р	С с	Т т	У у	Ӯ ӯ	Ф ф	Х х	Ц ц	Ч ч	Ш ш
Щ щ	Ъ ъ	Ы ы	Ы̄ ы̄	Ь ь	Э э	Э̄ э̄	Ю ю	Ю̄ ю̄	Я я	Я̄ я̄

Łaciński

Alfabet mansyjski oparty na łacińskim obowiązywał w latach 1931–1937^[4].

A a	B в	C c	D d	E e	F f	G g	H h	Ꜧ ꜧ	I i
J j	K k	L l	Ļ ļ	M m	N n	Ņ ņ	Ŋ ŋ	O o	P p
R r	S s	Ꞩ ꞩ	T t	Ţ ţ	U u	V v	Z z	Ь ь

Przypisy

1. David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Mansi, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
2. Salminen 2007 ↓, s. 270.
3. Pisʹmiennostʹ mansi. Obsko-ugorskij institut prikładnych issledowanij. [dostęp 2015-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-29)]. (ros.).
4. G. N. Prokofjew: Jazyki i pisʹmiennostʹ narodow Siewiera. T. 1. Uczpiedgiz, s. 167–169.

Bibliografia

• TapaniT. Salminen TapaniT., Europe and North Asia, [w:] ChristopherCh. Moseley (red.), Encyclopedia of the World’s Endangered Languages, Abingdon–New York: Routledge, 2007, s. 211–282, DOI: 10.4324/9780203645659, ISBN 978-0-7007-1197-0, ISBN 978-0-203-64565-9, OCLC 47983733 (ang.).

Linki zewnętrzne

• Mansi, [w:] Ethnologue: Languages of the World, Dallas: SIL International [dostęp 2023-09-22] (ang.).

Kontrola autorytatywna (język naturalny):

• NDL: 00576111
• LIBRIS: rp354zp94421cqf
• NKC: ph886509
• J9U: 987007548463705171
• LNB: 000287891

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 3997382
• Britannica: topic/Mansi-language
• БРЭ: 2183441